'Van alle mensen op de vlucht, is 40% kinderen.’

In Children of the Labyrinth schrijven vluchtelingen hun kinderen een brief zodat ze later zullen begrijpen waarom ze hun vaderland moesten verlaten.

‘We zagen een foto van Eddy van Wessel van een vader op de vlucht, aan de grens tussen Bosnië en Kroatië, een vader die een kindje op zijn nek draagt, zo’n mooie maar schrijnende foto,’ zegt Philip Brink. ‘En toen hadden we het erover hoe dat moet voelen als ouder om met je kinderen te moeten vluchten,’ zegt Marieke van der Velden. ‘Van alle mensen op de vlucht, is 40% kinderen.’ Ze maakten samen en met behulp van crowdfunding Children of thelabyrinth, een serie korte films waarin ouders op de vlucht een brief aan hun jonge kinderen schrijven. Hij is artdirector, zij is fotografe en ze zijn een stel. Als het kan, bundelen ze elk jaar hun krachten voor een filmproject waarin ze, zoals Marieke zegt, ‘door herkenning het dagelijks nieuws in een breder perspectief willen laten zien. Een grote groep mensen op de vlucht blijft misschien abstract, maar als je moeder Latifa of vader Nazir- Ahmad hoort praten, herken je de universele liefde tussen ouders en kinderen. Op die manier proberen we indirect iets aan ongelijkheid en onrecht te doen.’

Marieke van der Velden en Philip Brink filmden in Griekenland negen ouders die samen met hun kleine kinderen op Lesbos of in Athene terecht waren gekomen na een gevaarlijke vlucht uit Afghanistan, Syrië, Kameroen, Irak, Congo of Iran. Ze vroegen de vaders en moeders een handgeschreven brief aan hun kind te schrijven en voor te lezen. Een brief over hoe het was toen hun zoon of dochter geboren werd, over de vlucht, over de situatie nu en wat ze voor hun kinderen zouden willen in de toekomst. Ouders en kinderen die ergens gestrand waren in het vluchtelingenlabyrint, in een leven in limbo, van het ene afgewezen asielverzoek naar het andere. Vijf van die ouders zijn op tv te zien, en de andere vier op NPO Start.

Bekijk hieronder het gesprek met filmmakers Marieke van der Velden en Philip Brink en Mehrnoesh Forouzandeh over Children of the Labyrinth bij De Nieuws BV. (Het artikel gaat verder onder de video)

De serie begint met moeder Latifa uit Afghanistan, gevlucht voor de taliban, en over het ‘bloeddorstige water’ naar Griekenland gekomen. Ze brengt een ode aan haar 8-jarige dochter Mozhda: ‘Je was zo mooi toen je werd geboren, je ogen straalden als de zon, je was wit als sneeuw en zacht als katoen.’ En dan Nazir-Ahmad, hij had als Afghaan in Iran geen leven en kon het Yasna van drie niet aandoen daar te blijven. Muhammad, de zoon van de Syrische Asma, raakte als kleine jongen zwaargewond in de oorlog en overleefde ternauwernood. Hij is nu elf en ‘nog nooit heb ik een knappere jongen gezien dan jij.’ En de Afghaanse Zahra leefde met dochter Kimiya acht maanden in het in de zomer bloedhete en in de winter ijskoude kamp Moria en daarna vijf maanden op straat in Athene. Zonder papieren kun je niet werken, geen kamer huren en niet naar school. Kimiya, ‘met de lieve lach’ werd er ziek van. En Fabiola tenslotte (op de foto links met Soan – lees haar brief op pag. 20), die ontsnapte uit seksuele slavernij en een onmogelijke reis maakte, van Kameroen via Turkije naar Griekenland, en ziek en hoogzwanger door een opvangorganisatie werd gered.

Ze vertelt niet hoe ze zwanger is geworden, wel hoe er pas weer licht in haar leven kwam toen haar baby Soan werd geboren. Hij is nu 1 jaar en schatert het uit als ze hem kietelt.

Liefde, pijn, hoop, alles komt samen in de brieven van de ouders. Marieke van der Velden zegt: ‘Wat ik zo mooi vind om te zien, is de universele liefde die ouders voor hun kinderen voelen. Het maakt niet uit of je een moeder uit Nederland bent of uit Syrië.’ Children of the Labyrinth laat ook zien dat de ouders juist door hun kinderen de moed vonden om aan een regime of bommen te ontsnappen en aan een levensgevaarlijke reis te beginnen. Het leven van je kind redden is belangrijker dan dat van jezelf. Fabiola schrijft dat ze zelf klaar was ‘om het leven op te geven, maar jou, Soan, onschuldige engel, moest ik beschermen.’ Wat niet betekent dat ouders zich niet afvragen of ze het juiste hebben gedaan, want het leven van mensen op de vlucht is eigenlijk geen leven. ‘Nooit zal ik de zware en gevaarlijke dagen vergeten die jij hebt moeten doorstaan,’ schrijft Nazir-Ahmad aan Yasna. ‘Ik geef er mezelf 1000 keer per dag de schuld van.’ Yasna zelf heeft er nog geen weet van, ze blaast vrolijk bellen in de zon. De toekomstdromen van deze ouders zijn er nog, ze zijn strijdbaar ondanks alles. Ze willen hetzelfde, dat hun kind naar school kan, studeren, in een huis wonen, en vrij, in vrede kan leven, wat alle ouders voor hun kinderen willen. Marieke van der Velden: ‘Ze doen het voor hun kinderen. Net als wij. We kunnen veel van hen leren.’

Children of the Labyrinth, maandag t/m vrijdag om 22.10 op NPO 2

Nederland móet eerlijker en gelijkwaardiger. Help je mee? Steun BNNVARA en doneer.