Hoe zorgen we dat er weer voldoende leraren voor de klas en handen rond het bed staan?

Er is een enorm personeelstekort, in verschillende sectoren in ons hele land. Hoe lossen we dat op? Door te kijken wat we echt belangrijk vinden, denkt onderzoeksjournalist Sander Heijne.

Het zal je vast niet ontgaan zijn dat er op veel plekken naar werknemers wordt gezocht. Tijdens een rondje door de binnenstad word je aan de lopende band geconfronteerd met briefjes waarop in grote letters staat: ‘PERSONEEL GEZOCHT’.

Er is in ons land een enorm tekort aan arbeidskrachten. De hoeveelheid vacatures komt niet meer overeen met het aantal werkenden in Nederland. Nou zijn daar verschillende oplossingen voor. Je zou bijvoorbeeld kunnen zeggen dat mensen die parttime werken fulltime moeten gaan werken, of dat er arbeidsmigranten uit andere landen moeten worden aangetrokken, of dat we meer moeten innoveren waardoor er minder handen nodig zijn. Een ander idee is het optimaliseren van de mankracht die we hebben. Oftewel: we moeten ons afvragen welke beroepen echt essentieel zijn en mensen aanmoedigen dat werk te doen in plaats van bijvoorbeeld het bezorgen van pizza’s. Die kunnen we namelijk ook best zelf halen bij de pizzeria, bepleit onderzoeksjournalist Sander Heijne in De Nieuws BV.

Krapte
Nu dit tekort er is zouden we, volgens Heijne, kritisch moeten kijken naar de sectoren die wij bij vinden dragen aan ons welzijn. ‘De bouw bijvoorbeeld; bouwvakkers bouwen woningen. Daarvan kun je zeggen: dat draagt echt bij aan het welzijn van mensen. Als je kijkt naar sommige andere sectoren, dan kun je je daarvan afvragen hoe nuttig dat is.’ De krapte op de arbeidsmarkt zien we al jaren aankomen. ‘Toen ik op de middelbare school zat werd er al gezegd dat als de babyboomers met pensioen gaan we problemen krijgen op de arbeidsmarkt.’ Die problemen hebben we nu, maar toch hebben we het gesprek over de waarde van werk en specifieke sectoren nooit gevoerd.

Minimumloon omhoog
Dit betekent overigens niet dat de overheid zal zeggen dat er voor bepaalde sectoren geen ruimte meer is in Nederland, verzekert Heijne. ‘We zouden ook kunnen zeggen: laten we het minimumloon verdubbelen. (…) wat je gaat zien is dat, wanneer bijvoorbeeld die pizzabezorger twintig euro per uur moet verdienen, de kans een stuk groter is dat jij voor dat geld denkt: ik ga die pizza niet meer laten brengen, ik fiets zelf wel even naar de pizzeria toe.’ Dat zou een goede manier kunnen zijn om ervoor te zorgen dat het waardevollere werk meer ruimte krijgt, volgens Heijne.

Pizzabezorgers
Steeds meer pizzabezorgers zullen daarmee hun baan verliezen, er is dan immers minder vraag naar hun werk. Dus kunnen zij ander werk gaan doen. Toch kunnen zij ook niet van de ene op de andere dag voor de klas staan of in de zorg werken. ‘Daar zou je wel een plan voor kunnen maken, om ervoor te zorgen dat voor de sectoren waarvan wij samen zeggen dat deze bijdragen aan dat wij fijn en prettig kunnen leven in Nederland, we een visie kunnen ontwikkelen zodat we daarmee verder komen.’

Slimme bedrijvigheid
Het gaat natuurlijk niet alleen om de pizzabezorgers. ‘In Rotterdam of op Schiphol komen veel spullen binnen die we dan gelijk weer ergens anders heen sturen. Eigenlijk is dat hele laagwaardige economische activiteit. We willen een kenniseconomie zijn; daar is ook veel meer mee te verdienen, veel meer toegevoegde waarde en het levert prettigere banen op. Dus waarom zou je half Nederland volzetten met distributiecentra terwijl je ook slimme bedrijvigheid kan creëren waardoor mensen meer verdienen, wat onze economie meer oplevert en waar we ook verder mee komen.’