Juridische mist blijft boven Kroondomein Het Loo hangen

Kroondomein Het Loo blijft het decor van een schimmig politiek en juridisch steekspel. Uit een nieuwe uitzending van Zembla blijkt dat de uitspraken van premier Mark Rutte, die erop wees dat koning Willem-Alexander zelf mag bepalen wanneer het landgoed dichtgaat, ongegrond zijn.

Aantal maanden gesloten
Kroondomein Het Loo is het grootste, aaneengesloten landgoed van Nederland en ligt op de Veluwe. Het natuurgebied is eigendom van de Staat der Nederlanden, waardoor je zou verwachten dat het ook daadwerkelijk van iedereen is. De realiteit is echter anders. Een deel van het gebied is een aantal maanden per jaar gesloten, zodat de koning er kan gaan jagen met zijn gasten.

Volgens Rutte heeft het kabinet geen invloed op het al dan niet het hele jaar openhouden van het volledige gebied van Kroondomein Het Loo. De sluiting zou vallen onder het beheer en de Kroondrager kan dat ‘op grond van zijn positie als vruchtgebruiker (een term die door de ministeries van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en Algemene Zaken inmiddels is ingetrokken omdat het tot onduidelijkheid heeft geleid) naar eigen inzicht doen’.

Imago van de koning
Maar die aanname is juridisch slecht onderbouwd, stellen meerdere experts. ‘De koning is helemaal geen vruchtgebruiker’, zegt emeritus hoogleraar Martin Jan van Mourik. ‘Het vruchtgebruik eindigt bij het overlijden van de ‘hoge schenkster’ (Wilhelmina, red.). Zelfs als er wel sprake zou zijn van vruchtgebruik, kloppen de argumenten van het kabinet niet. De wet zegt: voor alle zaken die niets te maken hebben met goed beheer, is overleg nodig met de eigenaar. De Staat dus.’

‘Ze proberen de koning voortdurend uit de wind te houden’, vervolgt Van Mourik, ‘maar hiermee bereik je het tegenovergestelde.’ Paul Bovend’Eert, hoogleraar strafrecht, vindt de zaak schadelijk voor het imago van de koning. ‘Het privé handelen van de koning wordt op deze manier telkens ter discussie gesteld. Als je het probleem niet oplost, dan tast dat het gezag van de koning aan.’