Eva Hachem (17) over oorlog in Gaza: ‘Ik ken de angst bij het geluid van bommen’

Vier jaar geleden vlucht Eva Hachem (17) met haar familie uit Libanon. Met haar speech over de oorlog in Gaza, Libanon en andere gebieden in de wereld is ze genomineerd voor de BNNVARA Impact Award 2025.

Eva hoopt met haar speech hetgeen te raken wat vaak verloren gaat in cijfers en politieke standpunten: onze menselijkheid. Vier jaar geleden vlucht Eva met haar familie uit het door oorlog geteisterde Libanon: ‘Vier jaar is niets vergeleken met de herinneringen die ik meedraag’.

Onderaan dit artikel lees je de speech van Eva.

In Nederland wordt er, volgens Eva, te weinig gesproken over de situatie van mensen die in oorlog leven. Waaronder ook de mensen in Gaza: ‘Nederland spreekt zich niet uit over de oorlog in Gaza; politici zijn stil.’

Het moet niet vergeten worden, zegt Eva. ‘Ik hoop dat mensen naar aanleiding van mijn speech hierover gaan praten. Dat ze iets doen, doneren bijvoorbeeld. Er is niet één oplossing voor oorlog, maar er moet íéts veranderen.’

Eva’s speech is geen politiek statement: ‘Het gaat om de onschuldige mensen die de oorlog meemaken: elke minuut gaan er baby’s, kinderen, moeders en vaders dood. Ik voel me machteloos omdat ik weet wat die mensen meemaken. Ik ken de trauma’s die daar het gevolg van zijn. Ik ken de angst die je voelt bij het geluid van bommen. Ik ken de angst die je voelt als je je hoofd op het kussen legt maar niet weet of je morgen wakker zult worden. Ik ken de geluiden van evacuatiesirenes, de geluiden van mensen die huilen van pijn, honger en vermoeidheid.'

'Mensen in Gaza maken dit elke dag, elke minuut, mee. Wij leven hier in vrijheid terwijl zij niet eens de basisbehoeftes hebben zoals eten, drinken of een dak boven hun hoofd. Mensen in Nederland moeten beseffen dat dit geen film is; het is de realiteit waarin 2,2 miljoen mensen leven – alleen al Gaza. Daarnaast zijn er nog veel andere landen die in oorlog leven.’

Eva en haar familie konden de oorlog ontvluchten, vier jaar geleden inmiddels. ‘Het was spannend, wij hadden geen idee hoe het hier zou zijn. Ik kende niemand in Nederland.’ Ze moest afscheid nemen van haar familie en vrienden in Libanon: ‘Ik heb toen heel veel gehuild.’

Inmiddels is dat alweer vier jaar geleden en spreekt ze haar familie en vrienden in Libanon weinig. ‘Contact gaat lastig. In Libanon hebben we niet altijd stroom en internet. Soms kunnen we bellen of appen, maar vaak ook niet.’

Eva voelde zich lang schuldig omdat zij de oorlog heeft kunnen ontvluchten, terwijl anderen die mogelijkheid niet hebben. ‘Ik kon daar weggaan omdat mijn moeder Roemeens is. Zo konden wij via Roemenië naar Nederland vluchten. Anderen hebben dat niet, zij kunnen daar niet weg. Daar kan ik niets aan doen en zij ook niet.’  

Eva zat foto’s te kijken van de tijd dat ze in Libanon woonde, toen ze bedacht dat dit het onderwerp was waarover ze haar speech wilde schrijven: ‘Er zijn heel veel kinderen en mensen die in deze oorlog overleden zijn – ook familieleden en vrienden van mij. Zij kunnen er niks aan doen. Het is niet hun schuld dat ze in oorlog leven, velen hebben de kans niet om daar weg te gaan.’

Oorlog tegenover vrede.

Dames en heren, vrienden, mensen met een hart dat voelt en ogen die zien. Mijn naam is Eva. Ik leef nog maar vier jaar in Nederland. Vier jaar waarin ik niet meer hoef te rennen voor mijn leven. Waarin de nachten stil zijn zonder het gebulder van bommen. Maar vier jaar is niets vergeleken met de herinneringen die ik met me meedraag. Ik ben gevlucht uit Libanon. Een land dat verscheurd is door oorlog. Een land waar ik de angst in de ogen van mijn moeder telkens zag als er een explosie klonk.

Vandaag spreek ik over Gaza. Niet als politicus, niet als journalist, maar als iemand wiens hart breekt bij elk beeld van verwoeste huizen. Bij elk bericht over kinderen die niet meer wakker worden. Gaza huilt en de wereld kijkt toe. Ik zie vaders die hun dode kinderen in hun armen houden. Moeders die snikken om het lichaam van hun pasgeborene, bedekt onder stof en puin. Ik hoor de stemmen van kleine meisjes die hun moeders roepen. Maar er komt geen antwoord. Ze zijn alleen. Bang en verloren.

Hoe kunnen we dit laten gebeuren? Hoe kunnen we deze nachtmerrie toestaan? We tellen de doden als cijfers, maar elke dode is een verhaal dat nooit afgeschreven mocht worden. Een hand die nooit meer vastgehouden kan worden. Een glimlach die voorgoed verdwenen is. De dood kiest blind, vernietigt, onverschillig. Ik ben gevlucht omdat ik geloofde in een toekomst zonder oorlog. Maar hoe kan ik in vrede leven terwijl anderen vechten om te ademen? Hoe kan ik slapen in veiligheid terwijl elders kinderen niet eens weten of ze de ochtend zullen halen?

Dit is geen politiek, dit is menselijkheid. Dit is een smeekbede om te luisteren, om te voelen, om iets te doen. We mogen niet wennen aan het bloed dat onze schermen rood kleurt. We mogen niet accepteren dat kinderen sterven als de wereld zwijgt. Dit is onze morele plicht. Een plicht om niet weg te kijken. Om niet stil te blijven. Om te eisen dat politici handelen.

Huil met Gaza. Huil met de moeders. Met de vaders. Met de kinderen. En laat dat verdriet ons dwingen tot actie. Niet morgen, niet straks. Maar nu. Nu, voordat er niks meer over is om voor te vechten.

Volgende week maandag 28 april plaatsen we de tweede speech op BNNVARA.nl en de socials van BNNVARA.