Susan over zwangerschap na baarmoederhalskanker: 'Je lichaam kan meer aan dan je denkt'

Baarmoederhalskanker gooide het leven van Susan Oostdam volledig overhoop. Nu, vier jaar later, is ze opnieuw zwanger van haar tweede kindje met vriend Lex Uiting: 'Eerder was ik zelf op zoek naar die hoop – dat je ziet dat het kan.'

Vier maanden na haar dertigste verjaardag ontvangt Susan Oostdam (34) haar eerste uitnodiging voor een uitstrijkje. Die komt door de pandemie later dan normaal. Eerder die zomer heeft ze wat last gehad van vaginale bloedingen. ‘Ik dacht toen niet meteen: nu gaan alle alarmbellen af', vertelt Susan. 'Maar ik vond het wel fijn om het tijdens het uitstrijkje meteen te checken.’  

Tijdens het uitstrijkje bloedt ze opnieuw hevig. De huisarts vertrouwt het niet en verwijst haar door naar het ziekenhuis. De gynaecoloog die haar daar de volgende dag onderzoekt, vindt het er 'onrustig' uitzien en laat biopten afnemen. Ook worden Susan haar bloedwaarden gecheckt en er wordt een MRI-scan aangevraagd.

'Ik voelde aan alles: dit is niet goed. Ik probeerde afleiding te zoeken, ging zelfs een weekend weg met Lex, maar kreeg ondertussen geen hap door mijn keel en lag er 's nachts alleen maar over te malen. Twee weken later volgde de uitslag: ik had baarmoederhalskanker. Dat was natuurlijk enorm schrikken.’

‘Uit de MRI-scan bleek dat de tumor kleiner was dan twee centimeter. Daardoor kwam ik in aanmerking voor een vaginale operatie – goed nieuws, want dat zou weinig consequenties hebben voor onze kinderwens. In een specialistisch ziekenhuis werd ik onder narcose onderzocht, als een soort dubbelcheck.

Daarna moesten we ontzettend lang wachten. Uiteindelijk riepen drie artsen ons binnen in een kamertje. Ze zeiden dat de tumor toch groter was dan gedacht en dat de vaginale ingreep niet meer aan de orde was. Een enorme domper; ik werd er compleet door overvallen. Toen moesten we ineens een keuze maken tussen drie nieuwe behandelopties.'

'De eerste optie was het verwijderen van mijn baarmoeder, waar ik in eerste instantie erg naar neigde. Er zat iets in mijn lijf dat er niet hoorde en wat eruit moest. Maar al snel dacht ik: dat is wel erg radicaal. De tweede optie was chemo, in de hoop dat de tumor zou krimpen en ik alsnog die vaginale operatie kon krijgen. De derde optie was een buikoperatie, met het risico dat bij complicaties alsnog mijn hele baarmoeder verwijderd moest worden.

Het voelde als een onmogelijk pakket. Je wil alles zo goed mogelijk afwegen, ook als het gaat om je kinderwens. Heftig, want ineens wordt de vraag: hoeveel is die wens je waard? Op een gegeven moment vroeg ik me af hoe ik ooit een keuze kon maken. Maar ik moest wel, want het wikken en wegen is ook niet vol te houden. Uiteindelijk koos ik voor de buikoperatie. Chemo voelde als gif in een verder gezond lijf. Na de buikoperatie zou de kans op een gezond kindje nog twintig tot dertig procent zijn.’

‘Ik wist: als ik na een uur wakker word, dan is het mis. Maar ik werd pas na vier, vijf uur wakker en hoorde dat de operatie had plaatsgevonden en dat ik mijn baarmoeder nog had. Een enorme opluchting.’

‘Heel zwaar. Mijn buikspieren waren compleet doorgesneden – ik heb er een litteken van 25 centimeter aan overgehouden – waardoor ik een pittige revalidatieperiode had, zowel fysiek als mentaal. De eerste week heb ik platgelegen. Daarna moest ik opnieuw leren plassen. Dat had mentaal veel impact: ik kon ineens niet meer wat eerst zo vanzelfsprekend was. Ondertussen was ik ook nog eens enorm angstig om corona te krijgen. Pas na een week of zes begon ik voorzichtig weer naar buiten te gaan.’

‘Ja, dat was heel gek. Je hebt een relatief kort ziekbed – tenminste, zo lijkt het. Je krijgt te horen dat je kanker hebt, wordt geopereerd, en twee weken later zeggen ze: het is uit je lijf. Natuurlijk ben je dan opgelucht, maar daarmee is het nog niet voorbij. De buikoperatie en de periode daarna waren heel heftig. Ik moest gaan leven met mijn nieuwe "zelf", het vertrouwen in mijn lichaam terugkrijgen. Dagelijks zag ik dat grote litteken in de spiegel.

Ondertussen popt de ene na de andere zwangerschap om je heen op – je bent begin dertig, dus je zit daar middenin. Het is confronterend als iedereen gewoon doorgaat, terwijl jij stil lijkt te staan. De podcast heeft mij daar heel erg mee geholpen, qua verwerking en begrip.’

‘Het uitstrijkje heeft mijn leven gered. Toen ik las dat maar iets meer dan de helft van de vrouwen eraan meedoet, zei ik tegen Lex: “Moeten we daar niet iets mee? Iets maatschappelijks?” Ik zag dat vriendinnen door ons verhaal in beweging kwamen. Misschien zouden we ook onbekenden kunnen bereiken.

Vanaf dag één heeft Lex de gesprekken met artsen opgenomen, om thuis nog eens rustig terug te kunnen luisteren. Zelf hield ik in die periode een audiodagboek bij. We hadden zoveel materiaal, dat bij mij het idee ontstond om daar een podcast van te maken. Lex vond het een mooi, maar ook heel kwetsbaar idee. Echt met de billen bloot. We hebben er heel goed over gepraat voordat we ermee naar buiten traden.’

Hun doel om vrouwen – al is het er maar eentje – over de streep te trekken, is ruimschoots gehaald. ‘Het bevolkingsonderzoek heeft laten weten dat er sinds de podcast meer uitstrijkjes worden afgenomen. Daar ben ik echt trots op. En ik krijg nog steeds veel berichten: van medepatiënten, familieleden én vrouwen die zich van geen kwaad bewust waren.’

‘Ik probeer meer in het nu te leven. Ik gun mezelf meer, al is het iets kleins als een tas of een etentje. Het leven heeft meer kleur gekregen. Maar je raakt ook je onwetendheid kwijt. Je weet nu hoe kwetsbaar alles is.’

‘Ja, dat was echt fantastisch. Tijdens een controle gaven we aan dat we graag wilden starten met onze kinderwens. We mochten het eerst natuurlijk proberen, maar na anderhalf jaar zonder resultaat begonnen we aan een inseminatietraject. Na de eerste poging bleef mijn ongesteldheid uit. Lex zei meteen: de kans is echt klein, het zal wel niet. Maar ik voelde het aan alles. En daar was dan toch ineens die positieve test. We waren enorm blij.’

‘Het was pittig. Ik wist dat er weinig succesverhalen zijn in zo’n situatie. Door de operatie was er een verhoogde kans op vroeggeboorte. Ik telde echt de weken tot het levensvatbaar zou zijn. Na twintig weken kreeg ik een buik, maar durfde ik nog steeds niet helemaal de hoop toe te laten. De angst om het kindje te verliezen was heel groot. Gelukkig heeft onze dochter Keesje het tegendeel bewezen: het kan gewoon goed gaan.’

In de twee nieuwe afleveringen van De Tumor Tapes is dat wat Susan en Lex willen geven: hoop. ‘Ik kreeg zoveel berichten van vrouwen die zeiden: “Wow, je hebt nu gewoon een kind, wat fantastisch. Ik hoop dat ons dat ook gegund is.” Eerder was ik zelf op zoek naar die hoop – dat je ziet dat het kan. Dat kon ik gewoon nergens vinden, of horen.’

‘Een half jaar geleden voelde ik me ineens niet zo lekker. Toen zei ik tegen Lex: "Misschien ben ik wel weer zwanger." Hij zei meteen: "Dat kan niet, dat hebben we anderhalf jaar geprobeerd zonder resultaat." Toch voelde het zo. Ik deed een test, en bleek dus al acht weken zwanger te zijn.

Het feit dat het op de natuurlijke manier ging – het was totaal onverwacht – gaf me vertrouwen in mijn lichaam. En ik heb nu de wetenschap dat mijn lichaam een zwangerschap kan dragen. Natuurlijk blijft het spannend, met extra controles en straks weer een keizersnede. Maar het is wel echt een andere zwangerschap; ik voel me er veel rustiger bij.’

'Je bent sterker dan je denkt. Hou hoop – dat is lastig, dat snap ik, want je kunt niet altijd positief zijn. Maar je lichaam kan meer aan dan je denkt. Dat is fantastisch en heel bijzonder. En als je behoefte hebt om even te sparren, dan mag je me altijd een berichtje sturen op Instagram.’