Voorkeurstemmen (op een vrouw): hoe werkt dat?

Een politicus lager op de stemlijst kan door middel van voorkeurstemmen toch in de Tweede Kamer terechtkomen. Hoe werkt dat?

In de Tweede Kamer zitten veel witte mannen van boven de 35 jaar. Terwijl er een tekort is aan vrouwen, mensen van kleur en jongeren. Dat kan beter! Namelijk met voorkeurstemmen. 

Representatie is heel belangrijk, 'bijvoorbeeld voor kinderen', weet sociaal activiste Devika Partiman van de stichting Stem op een vrouw. 'Als zij opgroeien met politieke rolmodellen die op hen lijken, dan stimuleert dat hun ambities. En het is ook voor de inhoud belangrijk: hoe meer stemmen er meepraten, hoe meer perspectieven er gedeeld worden en hoe beter de politiek aansluit op de samenleving.'

Bij de verkiezingen stem je natuurlijk op een partij, maar van die partij moet je een persoon kiezen. Je vinkt één naam aan in het stemhokje. Dit kan een lijsttrekker zijn, die staat bovenaan de lijst, maar het kan ook iemand lager op de lijst zijn; dat is dan een voorkeurstem. Bij het verdelen van de zetels worden alle stemmen op de personen binnen een partij bij elkaar opgeteld. Als een partij twintig zetels haalt, dan komen de eerste twintig kandidaten in de Kamer. Maar als iemand lager op de lijst meer individuele stemmen krijgt dan de nummer twintig, komt deze kandidaat in de Kamer.

Zo kan jij je stem gebruiken voor meer vertegenwoordiging van vrouwen, mensen van kleur en jongeren in de Tweede Kamer. ‘Vaak stemmen mensen op de eerste vrouw in de lijst’, vertelt Partiman in Alledaagse Vragen. ‘Maar dat helpt niet met de vertegenwoordiging, want die vrouw staat al hoog en wordt dus toch wel verkozen.’ Het is dus handig om te weten wat de peilingen zeggen, zodat je kunt kijken welke kandidaat het beste bij je past. Zo kun je deze vrouw met een voorkeurstem de Kamer in krijgen en op die manier krijg je dus meer vrouwen in de politiek.

1. Bepaal op welke partij je wil stemmen.
2. Kijk in de peilingen hoeveel zetels deze partij ongeveer zal halen.
3. Breng je stem uit! Stem op een kandidaat die lager op de lijst staat. Zo kan je met jouw voorkeursstem zorgen voor meer diversiteit in de Kamer.