Waar komt onze seksuele moraal vandaan?

Wat ligt er allemaal ten grondslag aan onze seksuele moraal, en hoever gaat dat terug? Heel ver, als we de geschiedenisleraren van De Vooravond mogen geloven.

Het klimaat is wel iets preutser geworden in vergelijking met twintig jaar geleden, volgens geschiedenisleraar Tim. ‘Ik denk dat sociale media en de onbeperkte toegang tot porno daar wel veel mee te maken heeft. Dat kinderen en tieners zich steeds meer bewust zijn van hun lichaam en hoe dat er in de ‘perfecte wereld’ uit zou kunnen zien. En dat maakt misschien wat preutser.’ Maar wat ligt er nog meer, in een verder verleden, ten grondslag aan onze seksuele moraal? De geschiedenisleraren van De Vooravond geven uitleg.

Adam en Eva
Eigenlijk begon het allemaal hier, wat betreft de seksuele moraal, zo vertelt geschiedenisleraar Marike. ‘In het aardse paradijs was er geen seks, dat gebeurde pas bij de zondeval. Pas toen Eva Adam verleidde om van de appel te eten. Seks was dus ook iets zondigs. Seksueel genot mocht eigenlijk niet. De vrouw krijgt daar dus aan het begin de schuld van’, aldus Marike.

Mariken van Nieumeghen
Volgens Marike schetst het verhaal van Mariken van Nieumeghen goed hoe die zondeval in de tijd dat dat verhaal werd geschreven werd beleefd. ‘Seks was in die tijd iets waar je je voor moest schamen. Het mocht ook eigenlijk niet. Als je het dan deed was het alleen maar om je voort te planten. Daar waren dan ook hele strenge regels voor: je mocht bijvoorbeeld alleen de missionarishouding aannemen en de vrouw moest heel passief zijn. Die vrouwen lagen, in de Middeleeuwen, allemaal doodstil. Want als je te veel bewoog, kreeg je een mismaakt kind, was het verhaal. Alle andere vormen van seks, masturbatie en homoseksualiteit waren allemaal ‘zaadverlies’ en dus zondig.’

De Republiek Holland
Vervolgens maakt Tim de overstap naar de periode die destijds de Gouden Eeuw werd genoemd. ‘Als het over seks gaat is de man leidend. Er ontstaat een klasse van rijke burgerjongens die wat meer geld hebben en weleens op een grand tour gaan om meer van Europa te proeven. Die verhalen hangen van erotische verhalen aan elkaar. Er mag heel veel en er wordt onder mannen volop over gepraat. Maar als het dan aan de oppervlakte komt en wordt gepubliceerd, dan houdt men zich er stil over. Er hangt dus nog een soort taboe over.’

De pil
Vervolgens maakt Lucelle een grote sprong naar de ontdekking van het voorbehoedsmiddel de pil. ‘In 1962 kwam het op de markt en dat heeft heel veel betekend. Wat leuk is om te vertellen is dat het niet als voorbehoedsmiddel werd gepresenteerd, maar als iets tegen menstruele klachten. Maar een van de bijwerkingen was dat je geen kinderen kon krijgen. Met de komst van de pil zie je dat de vrouw het heft in eigen hand kan gaan nemen, en ook weer kan gaan genieten van seks. De jongeren waren continu bang om zwanger te raken. Want: raakte je zwanger dan moest je trouwen. Maar ook als je al getrouwd was had je zoiets van: ik ben aan de lopende band zwanger. Met de komst van de pil zie je ook dat mensen kunnen gaan genieten van seks. Meer vrijheid en blijheid.’