Waarom zou je stamceldonor moeten worden?

Als stamceldonor kan je het leven van een ander redden. Maar dan moet je wel de perfecte match zijn. De kans om die te vinden is nu nog veel te klein. 

Een paar jaar geleden ontmoet 3FM-dj Wijnand Speelman Dennis. Dennis heeft leukemie en wordt daarvoor behandeld. Om beter te worden heeft hij een stamceltransplantatie nodig. ‘Ik had daar toen nog nooit van gehoord’, vertelt Speelman bij Frank & Eva: welkom bij de club. ‘Met een stamceltransplantatie krijgt hij schone stamcellen van een ander. Zo kan hij nieuw beenmerg creëren en genezen van de ziekte die hij heeft. Zijn eigen afweer wordt eerst helemaal kapotgemaakt en met schone nieuwe stamcellen krijgt hij de kans op een nieuw leven.’

Match
Maar het is niet zo eenvoudig als: stamcellen eruit halen en er weer instoppen bij Dennis. Nee, er moet een match zijn. ‘Dat heeft met een bepaalde celstructuur te maken’, vertelt Speelman. Om de kans te vergroten dat er een match wordt gevonden moeten zoveel mogelijk mensen zich aanmelden voor de databank. ‘Dan heb je hopelijk iemand die een match is.’

Overlijden
Voor Dennis is het helaas al te laat, hij is in 2017 komen te overlijden. Voor hem is er nooit een match gevonden. ‘Hij heeft zich altijd hardgemaakt voor dit doel, hij heeft altijd gezegd: meld je aan. Hij heeft er zelfs een boek over geschreven (…) om te voorkomen dat er mensen in zijn schoenen komen te staan. Maar helaas gebeurt dat nog steeds. Nog steeds gaan er mensen dood omdat er geen stamcelmatch is’, vertelt Speelman.

Misverstanden
Toch bestaat er nog veel aarzeling. Ten onrechte, volgens Speelman. Er bestaat namelijk veel onduidelijkheid over de donatie. Tijd om daar verandering in te brengen, vindt de dj. ‘In basis roep ik op: meld je aan. Want dat principe is supersimpel. Je meldt je aan, je krijgt wattenstaafjes toegestuurd, die haal je door je mond, stuur je terug en dan kunnen ze in het laboratorium uitzoeken wat jouw celstructuur is. Die slaan ze op en de kans dat je dan ooit gebeld wordt is heel erg klein. Maar als je gebeld wordt, kun je dus een leven redden’, aldus Speelman.

Bloed of beenmerg
Speelman: ‘In vijfennegentig procent van de gevallen krijg je een soort dialyse, net als wanneer je bloed geeft. In vijf procent van de gevallen ga je onder narcose en dan halen ze met een naald een deel van je beenmerg weg. De mensen die ik gesproken heb, die dat hebben gedaan, zeggen: je merkt er niks van, want je bent onder narcose. En de dag erna voelt het nog een beetje beurs, alsof je op je stuitje gevallen bent.’ Je moet er wat voor over hebben, besluit Speelman. Maar hij benadrukt het belang voor de patiënt. ‘Voor hen is een stamceltransplantatie levensreddend.’

Gratis
En daarbij: stamceldonor worden is tot je vijfendertigste gratis. ‘Daarna helaas niet. De stichting die hierachter zit betaalt voor iedereen onder de vijfendertig de kosten van de wattenstaafjes en het onderzoek in het laboratorium, want dat kost geld. Het is helaas nog niet zover dat de overheid heeft gezegd daarvoor te betalen. Daarom wordt er voor mensen boven de vijfendertig een bijdrage van vijfendertig euro gevraagd.’