Loonkloof in het voetbal: wat verdienen vrouwelijke profvoetballers?

Vrouwenvoetbal is een snelgroeiende sport, maar nog steeds heeft het een financiële inhaalslag te maken. Worden de salarissen tussen mannen en vrouwen ooit gelijkgetrokken?

Vrouwenvoetbal is razendsnel in opkomst. De Oranje Leeuwinnen worden toegejuicht in uitverkochte stadions en scoren internationale titels, maar financieel loopt de sport nog steeds flink achter op het mannenvoetbal. Gaan de salarissen ooit gelijkgetrokken worden? En zo ja, hoe komen we daar?

Daphne Koster, oud-verdediger van Ajax en het Nederlands elftal, weet er alles van. Ze speelde 139 interlands, waarvan sommige op de velden van eredivisieclubs, maar ook op amateurcomplexen die nauwelijks publiek trokken. ‘Als er één journalist langskwam voor drie regeltjes in de krant, mochten we al blij zijn’, vertelt ze. Dat lijkt nu haast ondenkbaar. De huidige generatie staat volgens Koster aan de vooravond van iets groots: ‘Ze zijn als zonnebloemen. De bloei is begonnen, nu moeten de zaadjes gaan vallen.’

Vrouwenteams spelen pas sinds een aantal jaren regelmatiger in het stadion van hun club. Eerder waren de vrouwen vaak veroordeeld tot een bijveld. Dat zij bij een aantal grote Europese clubs nu vaker in het stadion mogen spelen, betekent dat er steeds meer interesse is in de wedstrijden en dat kaartjes hiervoor steeds vaker goed worden verkocht.

Het begint allemaal met gelijke kansen, en dus: met een goede opleiding. Bij Ajax, waar Koster manager is, wordt flink geïnvesteerd in de jeugdopleiding. ‘Je kunt de universiteit niet bereiken als je alleen naar de huishoudschool mag’, zegt Koster. ‘De beste meiden van nu zijn top, maar als er meer energie in opleiding wordt gestoken, ben ik ervan overtuigd dat de volgende generatie nóg beter wordt.’ Ook aan de arbeidsvoorwaarden wordt gewerkt. Zo kregen alle Ajax-speelsters in de zomer van 2019 een fulltimecontract. Dat zou tot gevolg moeten hebben dat ze een beter salaris krijgen, en daarmee de mogelijkheid om helemaal vóór de sport te leven, in plaats van ernaast te moeten werken. Maar lukt dat al?

Het contrast tussen de Oranje Leeuwinnen en de speelsters in de Nederlandse competitie is groot. Interlands zijn binnen een uur uitverkocht, terwijl eredivisiewedstrijden nauwelijks publiek trekken. Koster: ‘Die twee zouden eigenlijk hand in hand moeten gaan, de een als kweekvijver voor de ander.’

En dat zie je terug in de portemonnee. Waar een gemiddelde eredivisiespeler bij de mannen zo'n 300.000 euro per jaar verdient, is dat voor de vrouwen een totaal ander verhaal. ‘Daar kun je bij de vrouwen in sommige gevallen wel twee nullen vanaf halen’, zegt sportmarketeer Ruud van der Knaap. Sterker nog: een topscorer in de vrouwencompetitie verdient vaak minder dan een reservekeeper bij de mannen. Bij Ajax bijvoorbeeld verdienen de vrouwen gemiddeld 2.100 euro per maand, het minimumloon voor een 40-urige werkweek.

Verdient iedereen dan zo slecht? Nee, dat is ook niet het geval. ‘De beste spelers kunnen bij hun clubs goed verdienen, maar dan heb je het wel echt over de toppers, waarvan de meeste in het buitenland spelen. Op de gemiddelde voetbalsters hebben de ontwikkelingen van de laatste jaren nog niet veel invloed.’

Van der Knaap ziet een mentaliteitsprobleem. ‘Veel clubs zien het vrouwenteam nog als kostenpost, in plaats van als kans. Het wordt er een beetje bij gedaan.’ Om die mentaliteit te keren is een structurele aanpak nodig. ‘De KNVB en de clubs moeten een meerjarenplan maken. Als het vrouwenvoetbal succesvol wordt, volgen sponsors vanzelf.’

Protesten tegen ongelijkheid in betaling, aandacht en omstandigheden tussen mannen- en vrouwenvoetbal wonnen de laatste jaren aan volume. In Amerika spande het vrouwenvoetbalteam een rechtszaak aan tegen de nationale voetbalbond, omdat de minder populaire mannen voor oefenwedstrijden een groter premiebedrag ontvangen. Alex Morgan, de beste speelster van de Verenigde Staten, wierp zich op als voorvechtster: ‘Als rolmodellen zijn we meer dan topsporters alleen, en we krijgen er veel minder voor betaald.’