Wat is een fetisj? En hoe ontstaat het?

Voeten, latex of BDSM: het zijn allemaal voorbeelden van een fetisj. Maar wat is dat nou precies? En waar komt het vandaan?

Een fetisj: je hebt er vast weleens over gehoord, en misschien gedacht: wie zijn toch die mensen die een fetisj hebben? Nou, je kent er waarschijnlijk wel een paar. En misschien heb je er zelf ook één. Ongeveer één op de zes mensen heeft namelijk een fetisj.

Een fetisj is een speciale voorkeur of aantrekkingskracht tot een voorwerp of een bepaalde eigenschap 'waardoor mensen seksueel geprikkeld worden', legt arts en seksuoloog Rik van Lunsen uit in Alledaagse Vragen. 'En iedereen heeft eigenlijk wel fetisjes', weet hij. Voor sommige mensen gaat het slechts om een voorkeur; bij andere is het 'de enige preferente seksuele voorkeur'. En dan kan het weleens ingewikkeld worden, want: 'Dan is het niet meer de drager van de fetisj die je ertoe doet, maar is eigenlijk de fetisj alleen object van seksuele opwinding.'

Er zijn heel veel verschillende soorten fetisjen en de één is een stuk bekender dan de ander. Eigenlijk is voor alles wat je kunt bedenken wel een geïnteresseerde te vinden. Wel zijn er een aantal categorieën te onderscheiden. Zo kun je een fetisj hebben voor:

• Specifieke lichaamsdelen (denk aan: voeten, handen, navels, etc.)
• Kledingstukken (lingerie, latex, leer, hoge hakken, luiers etc.)
• Eigenschappen (dominant, onderdanig, dik, dun, haarkleur, etc.)
• Lichaamssappen (urine, poep, sperma, etc.)
• Seksvormen (groepsseks, trio, etc.)
• Voorwerpen (zweep, touw, etc.)

Een fetisj wordt vaak verward met een 'kink', maar dit is niet hetzelfde. 'Een fetisj is iets wat iemand nodig heeft om geil te worden', legt Roos van Spuiten en Slikken uit. Een kink is een speciale voorkeur, 'iets wat je geil vindt', maar het verschil: 'Je hebt het niet per se nodig.'

Er zijn een aantal fetisjen die vaker voorkomen dan andere. Dit zijn de meestvoorkomende:

1. BDSM
2. Voeten
3. Latex, leer en rubber

Een fetisj ontstaat al heel vroeg, namelijk in je jeugd. 'Kinderen krijgen vanaf luierleeftijd al een lichamelijke seksuele respons in allerlei situaties – bij elke heftig emotie.' Voor een gezonde seksuele ontwikkeling zijn twee dingen nodig: 'Veilige hechting: opgroeien in een veilig warm nest én spelenderwijs je eigen lichaam en seksualiteit ontdekken.' Is dat niet het geval? 'Dan raakt die lichamelijke seksuele respons weleens gekoppeld aan een ander object wat vaak langskomt.'