Wie bepaalt welke identiteit je mag dragen?

Het internet is in de ban van Hilaria Baldwin, een Amerikaanse podcaster, auteur en yoga-instructeur. En vrouw van acteur Alec Baldwin. Maar dit keer heeft ze de onverdeelde aandacht niet te danken aan een nieuw boek, maar aan vragen over haar accent. 

De geruchten ontstaan wanneer Twittergebruiker @Lenibriscoe zich eind december - uit verveling, zo blijkt later in een interview - hardop begint af te vragen hoe Hilaria het al een decennium volhoudt een Spanjaard na te doen, zo schrijft The New York Times in een reconstructie van de situatie. Vanaf dat punt gaat het snel. #Baldwin is trending op Twitter en het bericht trekt de aandacht van grote mediabedrijven zoals The Washington Post en The New York Post. De identiteit van Hilaria is het onderwerp van gesprek in talloze Amerikaanse talkshows. Biografieën, interviews en tv-optredens worden binnenstebuiten gekeerd en zelfs een handjevol oude bekenden laten zich uit over Hilaria’s verleden. Ze zou niet, zoals bijvoorbeeld de uitgever van haar boeken beweert, in Mallorca geboren zijn, maar in Boston. Ook zou ze de naam Hilaria (voorheen Hillary) pas enkele jaren geleden hebben aangenomen. En dan is er nog 'komkommergate'', wat draait om een fragment waarin Balwin niet op het Engelse woord voor komkommer schijnt te kunnen komen. Koppen als: 'Hilaria Baldwin exposed!' en 'It's not just her name, Hilaria Baldwin's entire life is a fake' geven de tendens in het land goed weer. Hilaria wordt ervan beschuldigd onterecht een identiteit te hebben aangenomen en een cultuur te hebben toegeëigend voor eigen gewin en populariteit.

Hokjes
De verbazing en massale verwarring is alles behalve gek. Het is volgens Alicante-verslaggever Arda Kaya heel menselijk om benieuwd te zijn naar de identiteit van een ander en daar vragen over te stellen. ‘Ik denk dat ‘we’ dat doen omdat we de behoefte hebben iemand in een hokje te kunnen plaatsen.’ Als dat iemand ineens tot een ander hokje behoort dan vooraf gedacht leidt dat logischerwijs tot verwarring. 

Verklaring
Na alle ophef besluit Hilaria het heft in eigen hand te nemen en een Instagramvideo te maken waarin ze haar identiteit nader verklaart. In de video noemt ze de situatie ‘onwerkelijk’ en geeft ze aan dat er ‘niets is wat ik fout heb gedaan’. Ze legt uit hoe ze is opgegroeid tussen twee culturen - de Amerikaanse en de Spaanse - omdat ze in haar jeugdjaren met haar ouders afwisselend in beide landen woonde. Om die reden spreekt ze vloeiend Spaans en voedt ze haar kinderen tweetalig op. Ook wonen haar broer en ouders in Spanje en bezoekt ze die regelmatig. ‘Ik heb het gevoel dat ik al tien jaar hetzelfde verhaal deel, telkens opnieuw. En nu lijkt het niet genoeg’, aldus Baldwin. De beschuldiging van culturele toe-eigening weerlegt ze: ‘Die vergelijking gaat niet op, de Spaanse cultuur is sinds mijn jeugd onderdeel van mijn leven en het maakt niet uit waar ik ben geboren. (…) Wie bepaalt wat toegestaan is om in je op te nemen tijdens het opgroeien.’

Recht op een verklaring?
‘Dat je het gevoel hebt dat je iets moet toelichten is verdrietig’, schrijft een van haar volgers onder het bericht. Arda sluit zich daarbij aan: ‘Waarom ben je verplicht aan iemand uit te leggen waarom jij je op een bepaalde manier uit? Ik vind niet dat mensen recht hebben op het antwoord van een ander over zijn of haar identiteit. Het is een hele dunne lijn. Oprecht geïnteresseerd zijn is iets anders dan iemand in een hoekje duwen.’

Culturele toe-eigening
Maar de tendens in Amerikaanse talkshows is anders. In The View noemt advocaat Sunny Hostin de situatie ‘a big deal’ en beschuldigt ze Hilaria van culturele toe-eigening. De uitleg in de video is voor Hostin niet genoeg om te beweren een link met Spanje te hebben. Maar wie bepaalt wanneer iemand Spaans genoeg is om zich Spaans te voelen? En moet je verantwoording afleggen over dat gevoel? Volgens Arda kan alleen Hilaria zélf daarover oordelen: ‘Ik denk dat dat voor iedereen heel persoonlijk is.’ Maar er is wel degelijk een ondergrens. ‘Als jij twee weken naar Jamaica op vakantie gaat en vervolgens met een Jamaicaans accent en rastaharen terugkomt, dan is dat wel problematisch. Daarnaast moet het niet zo zijn dat je een cultuur enkel gebruikt voor persoonlijk gewin. Maar ik denk dat het daarna heel lastig is om een moment aan te wijzen waarop het geoorloofd is een cultuur toe te eigenen.’ Auteur Candace Owens denkt die grens wel te kennen en zegt: 'Je kan niet zelf bepalen wat je wat je ras is. Geografie is geen sociaal construct.'

Verklaarde nationaliteit
Ook Arda wordt vaak geconfronteerd met de vraag zichzelf te verklaren. Zijn dubbele nationaliteit resulteert erin dat zowel zijn Nederlandse als Turkse identiteit bevraagd wordt. ‘Je valt een beetje tussen wal en schip. In Nederland ben ik de Turkse Arda en in Turkije de Nederlandse. Voor mijn Turkse omgeving bijvoorbeeld ben ik vaak té Nederlands. Maar wat is dat? Ik bedoel, ik ben hier opgegroeid en dit zal altijd het land zijn waar ik mij het meeste thuis voel. Is dat zo gek? Waarom zou ik dat moeten verantwoorden?’ En hetzelfde geldt, volgens Arda, voor Hilaria. ‘Zolang je voor jezelf kan verantwoorden waarom je je aangetrokken voelt tot een bepaalde cultuur en deze niet enkel voor eigen gewin gebruikt, dan is dat volgens mij genoeg.’