Anderhalf miljoen knopen voor anderhalf miljoen overleden kinderen

De Holocaust kostte bijna zes miljoen Europese Joden het leven. Anderhalf miljoen kinderen kwamen om het leven. Het is een gruwelijke periode in de geschiedenis geweest. Jeroen Krabbé vindt het belangrijk dat we deze periode nooit vergeten. Daarom is hij, samen met andere gastconservatoren, bezig een monument op te zetten in Westerbork. Een monument gemaakt van anderhalf miljoen knopen. Elke knoop staat voor een kind dat de Holocaust niet heeft overleefd.

Waarom koos Krabbé voor knopen? Krabbé is geïnspireerd geraakt door het Bialik Buttons Project van het Melbourne Holocaust museum. Daar in Australië hebben ze de knopen per land verzameld. Het doel van de knoopjes is dat inzichtelijk wordt hoe ontzettend veel mensen er om het leven zijn gekomen. Anderhalf miljoen kinderen is namelijk zo veel, dat het moeilijk te bevatten is voor de meeste mensen. Er is nog een andere reden dat Krabbé knopen koos. Elke knoop heeft een andere vorm, kleur en grootte en is dus uniek. Het is die symboliek die het volgens Krabbé zo krachtig maakt. En dan is er nog een andere reden dat er voor knopen is gekozen. Men moest zich in de vernietigingskampen uitkleden. “Voor veel Joden moet een knoop het laatste zijn dat ze hebben aangeraakt.” Zo staat Krabbé geciteerd in een artikel van het AD hierover.

Een expositie, waar het knopenmonument deel van zal zijn, zal vanaf juli te zien zijn in het museum van Kamp Westerbork. "Hoe het er precies uit gaat zien moeten we nog overleggen. Maar ik denk nu aan een muur. Een muur gemaakt van 1,5 miljoen knopen, eentje waar je niet omheen kunt, letterlijk en figuurlijk." Aldus Jeroen Krabbé in een artikel van RTV Oost. Er zit een uitdaging aan dit project: er moeten in totaal anderhalf miljoen knopen worden ingezameld. Dat zijn er nogal wat. Krabbé krijgt hulp bij het inzamelen. Leerlingen van De Nieuwe Veste in Hardenberg helpen mee.

De Nieuwe Veste is een middelbare school op zo’n veertig minuten rijden afstand van het voormalige concentratiekamp. Geschiedenisdocent Barbara Dijke gaat elk jaar met haar klassen naar herinneringscentrum Westerbork. Niet alleen deze docent, maar met name haar leerlingen nemen de verantwoordelijkheid om de volledige anderhalf miljoen knopen te verzamelen. Ze zijn al een eind op weg: ze zitten al op zo’n 700.000 knopen. In mei moeten alle knopen verzameld zijn, zodat deze gebundeld kunnen worden tot een permanent monument dat in juli te bekijken zal zijn.

Alle hulp is welkom! Dus wil je graag meehelpen met inzamelen en heb je thuis nog knopen liggen? Dan kan je de knopen inleveren bij De Nieuwe Veste aan de Piet Heinstraat in Hardenberg. Of bij het herinneringscentrum Kamp Westerbork, waarvan het adres Oosthalen 8 in Hooghalen is.

Jeroen Krabbé was te gast om alles te vertellen over de inzamelingsactie. Hij schoof samen met Barbara Dijke en haar leerlingen Jorn Wiersma en Ruben van den Akker aan. Kijk het gesprek hieronder terug.