#MijnEindeWereld met Rosita

In #MijnEindeWereld delen wij elke week een bijzonder verhaal met jullie over mensen die het einde van de wereld hebben opgezocht met een speciale missie. Deze week spreken we Rosita. Zij reist al vele jaren de wereld over en zit nu voor Artsen zonder Grenzen in Sudan. Het reizen, het pure contact en het ontmoeten van nieuwe mensen vormen de ingrediënten voor haar droombaan.  

Wat deed je voor je ging reizen?
"Ik ben opgegroeid op Terschelling. Dat was echt het eiland-leven, heel vrij. Dat heeft mij gevormd tot wie ik ben. Ik deed het VWO in Harlingen en daar kreeg ik de kans om twee weken naar Malawi te gaan voor Edukans. Dat is een ontwikkelingsorganisatie die veel doet met bewustwording onder jongeren in Nederland. Ik was toen zelfs nog nooit in Amsterdam geweest. Dat was echt het avontuur van mijn leven! Er gingen antropologen mee en toen dacht ik: “Nou, dat wil ik ook!” Na het VWO ben ik dan ook antropologie gaan studeren in Nijmegen. Tijdens mijn bachelor kon ik een half jaar een minor doen in Oeganda, dat heb ik gedaan samen met mijn beste vriendin. Ik weet nog dat we samen hebben opgezocht waar Oeganda nou eigenlijk lag. Voor mijn Master ben ik naar Tanzania gegaan om onderzoek te doen met nomade stammen. Ik specialiseerde in migratie en woonde daar een paar maanden tussen de Maasai en Sukuma herders, daar heb ik Swahili geleerd."

Waarom ben je dit werk gaan doen?
"Ik studeerde in Nijmegen toen de vluchtelingencrisis op gang kwam, hoe mensen die zee over probeerde steken. Wat ik toen heel erg merkte, is dat mensen zo dat wij/zij-gevoel hadden. Dat heb ik eigenlijk nooit gehad. Ik heb eigenlijk nooit gehad dat je denkt “Een hongersnood in Ethiopië dat is heel ver weg”. Dat raakt mij altijd. Ik kan er niet bij dat mensen zo denken. “Ja, die mensen uit Syrië, dat is toch een andere cultuur.” Of “Gelukkig zijn wij het niet.” En dan denk ik “Ja, dat zijn wij wel. We zijn allemaal mensen.” En ik denk dat er ook veel meer verschillen tussen ons als Nederlanders zijn dan ik heb met sommige vrienden van mij in Oeganda. Dat wij/zij denken heeft me altijd heel erg geraakt. Het maakt mij boos en verdrietig dat mensen zo in het leven kunnen staan. Ik denk dat ik daarom ook altijd zoiets heb willen doen.

In het vliegtuig terug uit Tanzania kwam ik een antropologe tegen die werkzaam was voor Artsen zonder Grenzen. Ze vertelde hoe ze voor haar werk met mensen van de lokale gemeenschap in gesprek ging om erachter te komen welke behoefte ze hebben, zodat ze de hulp daarop kunnen aanpassen. Aan het einde van ons gesprek dacht ik: “Dit is wat ik wil.” Ik had alleen bijna geen ervaring, dus vanaf toen ik heb er wel echt bewust naartoe gewerkt. Ik heb verscheidene projecten gedaan in Kameroen, Oeganda, en Irak en ben bijvoorbeeld Frans gaan leren, een taal erg belangrijk voor dit soort humanitair werk. Uiteindelijk ben aangenomen bij Artsen Zonder Grenzen, waar ik nu voor werk in Sudan. Het werk past gewoon bij mij."

Hoe heb je je erop voorbereid?
"Vooral door veel tijd door te brengen met familie en vrienden thuis. Ik kan niet zomaar langskomen op de koffie als mijn beste vriendin een probleem heeft. Dat gaat dan via Whatsapp. Aan het begin had ik niet eens een smartphone, toen schreven we brieven. Het zet je vriendschappen natuurlijk wel in een heel ander daglicht. Het is zo gegroeid door de jaren dat het heel normaal is dat ik er soms even niet ben en dan ineens heel intensief wel, want dan ben ik natuurlijk ook echt vrij."

Hoe ziet je leven daar eruit?
"We hebben drie klinieken in de bergen van Darfur. De eerste kliniek kun je per auto bereiken, de tweede en derde kun je alleen bereiken per ezel of kameel. We hebben hutten waar je in kan slapen, dus ik heb mijn eigen plekje. Iedere dag is anders in mijn baan. Ik doe veel training met het gezondheidspromotie team en vrijwilligers van organisatie. Zij betrekken mensen uit de gemeenschap op een interactieve manier bij het verbeteren van de gezondheidssituatie in de bergen. We doen ook mobiele klinieken in ver gelegen gebieden en ik doe kleine onderzoekjes als er specifieke vragen zijn van het medisch team. Andere dagen ga ik met mijn team op pad om wat verder van de klinieken mensen van de gemeenschappen te ontmoeten. Per ezel rijden we naar een omliggend dorp, daar krijgen we thee en praten we met de gemeenschap en de dorpshoofden over de hulp die wij bieden met onze kliniek en kijken we of ze feedback voor ons hebben. We bespreken problemen die we tegenkomen of stellen vragen die we hebben over de gezondheidssituatie. Afhankelijk van hoe ver het is van onze klinieken, blijven we in het dorp slapen of rijden we terug naar de kliniek. In de dorpen eten we veel geitenvlees, dat is echt het typische eten om gasten welkom te heten. Voor vegetariërs is dit geen handige plek om te wonen. 

‘s Avonds heb je een moment dat je met z’n alle onder de sterrenhemel zit te kletsen. Er is namelijk geen internetverbinding en heel slecht telefoonbereik. Er is ook verder niks te doen na het werk, alleen met elkaar praten of af en toe een spelletje spelen. Daar geniet ik van, dat echte pure contact met elkaar en het vele reizen en mensen ontmoeten. Echt een droombaan."

Welke obstakels ben je onderweg tegengekomen?
"Het is natuurlijk niet altijd makkelijk, het is niet een heel gestructureerd leven. Ik heb geen routine. Maar daar geniet ik van, iedere dag is een avontuur. Ik ben ook wel eens ziek geweest, dan lig je in een hutje midden in de bergen, weliswaar met veel artsen om je heen, maar reizen op een ezel is dan erg zwaar.

Wat ik ook lastig vind, is dat je kunt soms geen contact kunt hebben met familie. Toen ik in Tanzania zat een aantal jaar geleden, had mijn moeder een hartaanval en ik was drie dagen niet te bereiken. Daardoor vraag ik me wel eens af “Wat als er iets gebeurt en ik hoor het gewoon niet?” Ik heb wel momenten dat ik me afvraag wat nou het meest belangrijk is in mijn leven. Je zet wel heel erg je vriendschappen en familiebanden op een laag pitje. Dat is niet altijd eerlijk. Je kunt er soms niet zijn voor anderen tijdens de grootste obstakels in het leven."

Wat vind je het mooiste aan dit avontuur?
"Het mooiste aan dit avontuur vind ik dat ik volledig in het leven kan staan. Het leven is kort en ik wil niet dat het zomaar aan mij voorbijgaat. Voor mijn gevoel doet het dat nu niet en ik bouw ook nog hele mooie banden op met mensen. Ik leer hele mooie mensen kennen. Iedere dag is een avontuur en iedere dag leer ik iets nieuws. Dat voegt heel veel toe voor mij. Ik heb altijd wel een moment dat ik denk: “O, interessant!” Soms is het een woord in een nieuwe taal of een nieuw persoon. En dan denk ik altijd, “Wat heb ik een rijk leven.” Daar ben ik heel dankbaar voor."

Foto: Francois Dumont/MSF

Welke gebeurtenis is je het meest bijgebleven?
"We deden een soort assessment in een nieuw gebied waar geen gezondheidszorg is. We reden al wel 4-5 uur op die ezels. Toen we aankwamen was er een soort schooltje, volledig op vrijwillige basis. Allemaal kinderen liepen luid zingend in een soort mars op ons af. Allemaal vrouwen stonden joelend met takken langs de weg. Het hele dorp en twee dorpen er omheen stonden op ons te wachten. Ze hadden voor ons gekookt en sinaasappels geoogst. Ik weet nog dat ik daar zat en dat ik dacht “Dat ik dit ooit mocht meemaken”. Die gastvrijheid, vriendelijkheid en liefde die ze tonen, dat deed zoveel met me."

Heb je het gevoel dat je het einde van de wereld hebt bereikt?
"Ik denk dat ik eindeloos kan blijven reizen en mensen ontmoeten. Het is voor mij niet het einde, maar wel een hele bijzondere plek op de wereld. Ik denk niet dat er veel plekken zijn die mij zo zal verwonderen en zo mooi is als Sudan. Het voelt bijna alsof ik niet aan het einde, maar in een andere wereld ben."