Aanslag Istanbul niet opgeëist, maar Turkije wijst naar Koerdische PKK en VS en arresteert tientallen mensen

Hoewel de PKK de aanslag niet heeft opgeëist, heeft de Turkse overheid de Koerdische Arbeiderspartij aangewezen als dader van de bomaanslag dit weekend in het hart van Istanbul. Behalve de vermoedelijke dader, hebben de Turkse autoriteiten nog eens 46 mensen opgepakt. Dat aantal zal de komende dagen vermoedelijk verder oplopen. De regering in Ankara wijst daarnaast met een beschuldigende vinger naar de Verenigde Staten.

Bij de aanslag in de drukke straat Istiklal kwamen zes mensen om het leven, nog eens 81 anderen raakten gewond. Op sociale media circuleren beelden van de verdachte. Deze vrouw zou volgens minister van Justitie Bekir Bozdağ, drie kwartier op een bankje hebben gezeten in de straat. Kort nadat ze vertrok ging de bom af. Volgens de Turkse overheid is de vrouw afkomstig uit Syrië en zou ze door de PKK, samen met de door de VS gesteunde Koerdisch-Syrische YPG, gerekruteerd en opgeleid zijn om de aanslag te plegen. 

De Turkse overheid voert al decennialang een bijzonder repressief beleid ten opzichte van de Koerden in Zuidoost-Turkije vanwege hun onafhankelijkheidsstreven. Amnesty International schat dat “inmiddels meer dan een half miljoen mensen de regio zijn ontvlucht vanwege het geweld, de vernietiging van persoonlijke eigendommen en voortdurende straatverboden” door de Turkse staat. 

Een woordvoerder van de Turkse president Erdogan hintte op een verdere verruwing van de verhoudingen tussen Turkije en de VS, als die laatste zijn standpunt ten opzichte van de YPG niet wijzigt. In een verklaring liet hij weten: “De internationale gemeenschap moet goed opletten. Terreuraanvallen op onze burgers zijn het directe en indirecte gevolg van de steun van sommige landen aan terreurgroepen. Ze moeten hun directe en indirecte steun onmiddellijk staken als ze de vriendschap van Turkije willen behouden.” Minister van Binnenlandse Zaken Soylu voegde daar nog aan toe geen steunbetuiging van de VS te zullen accepteren. 

Direct na de aanslag trad een verbod in werking voor journalisten om verslag te doen vanaf de plek van de aanslag. Hierdoor konden media de explosie of de directe nasleep ervan niet tonen. Ook werd de toegang tot sociale media als Twitter, Instagram, YouTube en Facebook beperkt. Dit is mogelijk gemaakt door een nieuwe wet die op papier “desinformatie” moet tegengaan. Journalisten en sociale media-gebruikers die beschuldigd worden van het overtreden van deze media wet riskeren drie jaar celstraf. 

Analist Soner Cagaptay die voor de Amerikaanse denktank Washington Institute for Near East Policy werkt verwacht dat de aanslag van dit weekend een grote rol gaat spelen bij de verkiezingen die volgend jaar in Turkije op de agenda staan. Hij denkt dat het debat, vooral vanuit rechts-nationalistische hoek, zal verharden: “Wie zichzelf positioneert als de kandidaat voor veiligheid en tegen terrorisme, zal zijn positie versterken.’