Alle Nederlanders hebben PFAS in hun bloed

Iedereen in Nederland heeft verschillende soorten PFAS (Per- en polyfluoralkylstoffen) in het bloed, en bij vrijwel iedereen ligt de hoeveelheid boven de gezondheidskundige grenswaarde. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van het RIVM met bloedmonsters uit 2016 en 2017. Het instituut onderzocht bijna 1.500 bloedmonsters en vond in vrijwel alle monsters minimaal zeven verschillende PFAS-stoffen. PFOS werd het meest aangetroffen, gevolgd door PFOA.

Hoewel mensen niet direct ziek worden van de verhoogde PFAS-waarden, kunnen de stoffen wel bijzonder schadelijke effecten hebben op het lichaam. Het immuunsysteem kan bijvoorbeeld minder goed gaan werken. Ook kunnen PFAS verschillende vormen van kanker veroorzaken. De effecten zijn afhankelijk van de hoeveelheid PFAS, de duur van de blootstelling en iemands persoonlijke gezondheidssituatie. Het RIVM berekende eerder al dat Nederlanders via voedsel en drinkwater te veel PFAS binnenkrijgen, wat nu door het bloedonderzoek wordt bevestigd.

PFAS is de verzamelnaam voor een groep chemische stoffen die door mensen zijn gemaakt en van nature niet voorkomen in het milieu. Ze worden ook wel 'forever chemicals' genoemd, omdat ze nauwelijks kunnen worden afgebroken. Nederland werkt samen met andere Europese landen aan maatregelen om PFAS-blootstelling te verminderen. PFOS is sinds 2008 verboden en PFOA sinds 2020. Om te voorkomen dat de ene PFAS wordt vervangen door een andere, heeft Nederland met andere landen een voorstel gedaan voor een Europees verbod op alle PFAS. Het RIVM doet in 2025 opnieuw bloedonderzoek om te monitoren of maatregelen effect hebben, de resultaten worden in 2026 verwacht.

In Nederland is Chemours (vroeger Dupont) een van de grootste verspreiders van PFAS. Zembla (BNNVARA) ontdekte dat dit bedrijf decennialang willens en wetens schadelijke stoffen in de natuur loosde, terwijl toezichthouders niet ingrepen.