Amsterdamse haven, pas op met biomassa

De Amsterdamse haven wil de spil worden in de doorvoer van biomassa, plantaardig materiaal dat wordt gebruikt voor het opwekken van energie. In 2020 verwacht de haven 13,5 miljoen ton biomassa te importeren, bijna tien keer zo veel als nu. Vorige week presenteerde de haven zich aan buitenlandse handelaren in biomassa. De haven presenteert dit als een stap in de verduurzaming van de haven. Maar is die biomassa, vaak gemaakt van samengeperste houtkorrels – houtpellets genaamd -, eigenlijk wel zo goed voor het milieu? Nee, zegt Greenpeace. Zolang er geen wettelijke criteria zijn waaraan biomassa moet voldoen om het label ‘duurzaam’ te krijgen, gaat de booming business van de biomassa ten koste van de bossen.

De Amsterdamse haven draait nu grotendeels op de doorvoer van olie en steenkool. Dat de haven dit wil verminderen, is een loffelijk streven. De steenkool, vooral afkomstig uit Colombia gaat daar gepaard met mensenrechtenschendingen en vervuiling. Maar de groeiende handel in biomassa is niet zonder vergelijkbare risico’s. Het stimuleringsbeleid van Europa voor biomassa zorgt dat een groot aantal landen, waaronder Brazilië, Maleisië, Mozambique en een aantal West Afrikaanse landen zich klaar maken voor grootscheepse export van houtpellets.

Onderzoek van Greenpeace uit Canada, waar een groot deel van de huidige houtpellets vandaan komen, toont aan dat de productie van de houtpellets ten koste gaat van de natuurlijke bossen in dat land. De productie van bio-energie uit de Canadese bossen was op kleine schaal verantwoord, maar inmiddels vormt de grootschalige houtproductie voor het maken van pellets een serieuze bedreiging voor de Canadese bossen. Wat in Canada is gebeurd, moeten we elders zien te voorkomen. Daarom zijn wettelijke duurzaamheidcriteria voor biomassa nodig. Beleidsmakers hebben dit cruciale aspect nog steeds niet geregeld. Er dient een goede analyse gemaakt te worden van de broeikasgasemissies in de hele keten van biomassa productie, verwerking, transport en verbranding. De bewering dat biomassa koolstofneutraal zou zijn, houdt geen stand in recent wetenschappelijk onderzoek.

De productie van houtpellets zou in ontwikkelingslanden ook nog eens gepaard kunnen gaan met zogenaamde ‘land grabs’, lokale mensen die van hun land verdreven worden voor biomassaprojecten. Uit een studie van december 2011 van de International Land Coalition, bleek dat de helft van de gevallen van ‘landroof’ in ontwikkelingslanden worden veroorzaakt door projecten voor biobrandstoffen en biomassa.

Duurzame biomassa is mogelijk volgens Greenpeace, het kan goed worden geproduceerd op basis van afvalstromen en restproducten. Greenpeace roept de haven op om niet blind in te zetten op biomassa. Het is verstandiger om eerst een signaal aan minister Verhagen en aan Europa te sturen en te eisen dat er snel sociale en milieucriteria komen voor biomassa, zodat onduurzame biomassa geweerd kan worden. Kees Kodde, campagneleider bossen Greenpeace .