Bang voor diversiteit, maar niet voor dictatuur? Dát is pas eng

Er is iets vreemds aan de hand. Iets wrangs. Iets dat je eigenlijk niet kunt uitleggen, maar dat zich steeds nadrukkelijker aandient. Er zijn mensen die moord en brand schreeuwen als het om diversiteit gaat, inclusie, of gelijkwaardigheid. Om ‘woke’, zeg maar.

Mensen die bij het woord genderneutraal spontaan briesend hun toetsenbord grijpen. Mensen die zich zwaar bedreigd voelen door regenboogvlaggen, een zwarte sprookjesprinses, een dragqueen die een kinderboek voorleest, een schoolproject over respect en grenzen of een trans persoon die aan een sportwedstrijd meedoet.

En toch, dezelfde mensen die zich schuimbekkend hierover opwinden, blijven opvallend kalm als de fundamenten van de rechtsstaat worden ondermijnd. Als politici de pers aanvallen, de rechterlijke macht verdacht maken, of mensenrechten wegzetten als ‘links hobbyisme’, dan blijft het oorverdovend stil. Sterker nog: dan klinkt er groot applaus.

Hoe kan het dat iemand banger is voor een dragqueen dan voor een politicus die de persvrijheid wil beperken? Hoe kan het dat iemand meer wakker ligt van een inclusief kinderboek dan van het idee dat demonstratierecht wordt ingeperkt, ‘omdat het niet meer van deze tijd is’?

Hoe kan het dan iemand banger is voor kleur, voor nuance, voor het gegeven dat mensen niet allemaal hetzelfde zijn, dan voor een politicus die de rechterlijke macht in twijfel trekt, journalisten zwartmaakt en wetenschappers denigreert?

Diversiteit ís. Je kunt ertegen schoppen, je kunt het proberen te negeren, maar het verdwijnt niet. Het is de realiteit van een wereld waarin meer dan acht miljard mensen wonen, met allemaal een eigen verhaal, eigen dromen, eigen manieren van zijn.

Een dictatuur daarentegen… dát is pas eng. Een systeem waarin afwijkende stemmen worden gesmoord. Waarin macht zich concentreert, mensenrechten verdampen, vrijheid oplost, genocide wordt gedoogd. Waar je niet langer mag zeggen of schrijven wat je denkt, maar moet zwijgen. Waar je niet langer jezelf mag zijn, maar moet gehoorzamen.

Een grote groep mensen is banger voor een trans persoon dan voor het afbreken van de rechtsstaat. Voelt meer woede over een uitje van een azc-kind dan over de bezuinigingen binnen de zorg en het onderwijs. Laat meer verzet zien tegen een voorleesmiddag dan tegen het monddood maken van critici.

Liever een ‘sterke man’ aan de macht dan een samenleving waarin ruimte is voor verschil. Liever orde dan vrijheid. Liever haat dan empathie. Liever een strenge dictatuur dan een democratische rechtsstaat. Alleen maar omdat mensen elkaars verschillen niet kunnen verdragen.

We zijn hard op weg naar een samenleving waarin diversiteit wordt onderdrukt. En die weg leidt onherroepelijk naar onderdrukking van iedereen die niet past binnen het liefdeloze keurslijf van de autocratische macht. Zoals nu al in de VS gebeurt.