BBBorstklopperij blijkt onterecht, noaberschap is helemaal niet typisch voor platteland en komt overal voor

BBB, de door marketingmensen opgerichte lobbypartij voor de agro-industrie, heeft als een van de politieke speerpunten het zogeheten 'noaberschap', een Nedersaksische term voor goede buren zijn. De partij noemt het zelfs als eerste kernwaarde en wordt het gebruikt om zich af te zetten tegen de Randstad. “In Twente zijn we niet gewoon buren, maar noabers. In mijn buurtschap bij Tubbergen zijn we er voor elkaar bij rouw en trouw. Hier is het nog traditie dat bij een sterfgeval de naaste buurman de aanzegger is in de buurt en dat de noabers de rouwkaarten betalen,” verklaart BBB'ster Carla Evers tegenover Trouw. Zij is fractievoorzitter van BBB in de Provinciale Staten van Overijssel.

Op verzoek van de provincie Overijssel deden wetenschappers onderzoek naar het verschijnsel met onder meer de opdracht te onderzoeken of noaberschap-gedrag typisch iets is van dit deel van Nederland. Dat laatste blijkt helemaal niet het geval. Buren die voor elkaar zorgen vind je overal in het land, alleen wordt er buiten Overijssel minder luid over op de eigen borst geklopt.

Trouw schrijft:

Nauw burencontact en goede burenhulp zijn niet typisch Overijssels, concluderen de onderzoekers van Rijksuniversiteit Groningen en Overijsselacademie op basis van landelijke cijfers. “In Friesland en Brabant heb je vanouds ook vergelijkbare vormen van burenhulp; alleen noemen ze het daar anders”, zegt onderzoeker Martin van der Linde van de Overijsselacademie. Overal in het land bestaan vormen van burenhulp die niet gebonden zijn aan tradities, maar die evengoed als noaberschap getypeerd kunnen worden, stellen de onderzoekers. Ook in de stad. Als voorbeelden van hedendaagse burenhulp noemen ze koken voor buren die ziek of hulpbehoevend zijn, het vegen van elkaars stoep, planten water geven als buren even weg zijn of een oogje in het zeil houden op een huis.

BBB-ster Evers, die net een forse scheuring in haar eigen partij heeft meegemaakt, reageert op de bekende manier op de onwelkome onderzoeksresultaten. Ze noemt ze gewoon "niet waar". In Overijssel, waar de partij voor de scheuring oppermachtig was, staat noaberschap als pronkstuk in het coalitieakkoord.

De onderzoekers constateren dat er van oudsher wel een element is waarin noaberschap verschilt van de burenhulp die overal voorkomt: de saamhorigheidsdwang, waarbij burgers moeten voldoen aan allerlei ongeschreven regels en normen, vooral bij geboorte, huwelijk en overlijden. "Dat kon best benauwend zijn," constateert een van de onderzoekers.

Het noaberschap waar BBB mee pronkt is een conservatief ideaal dat zich voedt met nostalgie maar in de praktijk ook juist leidt tot uitsluiting en het zich afzetten tegen mensen van buiten de eigen regio.