Beste joden van Nederland, blijf zichtbaar

Beste joden van Nederland, blijf zichtbaar. De ander onzichtbaar maken is erg, onszelf verstoppen is eindeloos veel erger. Keppels verstoppen, tralies aanbrengen of koffers klaarzetten brengt geen veiligheid. Wel - zeg ik net zo goed bij belaagde moskeeën als bij bekladde synagogen – blijven melden, contact aangaan met de omgeving, daders opsporen en bestraffen bij strafbare feiten en eventueel uitnodigen met ouders, stevig gesprek en gelegenheid bieden voor excuses.

Doe als Luuc Smit, de voorzanger in Middelburg die De Volkskrant vertelde hoe hij de bekladderaar uitnodigde en de moskee hem benaderde. En laten wij omstanders doen wat de mannen van Amsterdam-Nieuw West deden, op excursie naar Auschwitz. Wat de jongerenwerkers in Amsterdam- Oud West deden, naar de Potugese Synagoge met Kristallnacht, doe als de taalscholen en neem de nieuwkomers mee naar het Verzetsmuseum en Anne Frankhuis. Doe als de Arnhemse scholieren die de straten in kaart brengen waar Arnhemse joden ooit woonden.

Reken maar dat ik aandring op Chanoeka in de buitenlucht, ook die in december laatst – met keppel en kaars beklim ik de ladder en ontsteek het licht. Leed is leed, dus wij kunnen elkaar begrijpen. 

Deel de herdenkingen, leg de kransen. Trap elkaar niet als zondebokken de verdwijnput in. Til elkaar juist op, dat is de beste beveiliging. Mens zijn, voor minder leven wij niet!