Bevries de huren

De Nederlandse woonlasten behoren tot de hoogste van Europa. Gemiddeld geven huurders 36,3 procent van hun inkomen uit aan wonen, blijkt uit het laatste onderzoek van het ministerie zelf. Jonge huurders, tussen de 18 en 25 jaar, zijn er zelfs meer dan de helft van hun besteedbaar inkomen aan kwijt.

Wonen is voor veel Nederlanders dan ook het belangrijkste politieke thema. Velen stemden dan ook op de PVV. Die partij beloofde de huren met 20 procent te verlagen. Daarvan kwam tot nog toe niks terecht.

Sterker nog, afgelopen jaar werd de hoogste huurverhoging in 30 jaar tijd doorgevoerd. Per 1 januari werd voor een deel van de middenhuurders al een verhoging van 7,7 procent doorgevoerd.  Per 1 juli dreigt opnieuw een hoge huurverhoging voor sociale huurders: 5 procent erbij. De Tweede Kamer kan nog ingrijpen en de huren bevriezen, maar moet daarvoor wel tempo maken.  

De wooncrisis is een betaalbaarheidscrisis. Als we niets doen aan de woonlasten, lossen we de wooncrisis niet op.

Kan het ook anders? Ja. Wenen geldt als het woonwalhalla van Europa. Daar betalen mensen gemiddeld maar 18 procent van hun inkomen aan huur. Wat ze ervoor krijgen? Prachtige wooncomplexen met goede voorzieningen, zoals kinderopvang en zorg, waar de architect naast de schoonmaker woont en de thuiszorgster naast de professor. Een splinternieuwe duurzame flat met zwembad op het dak gebouwd door de beste architecten, is er geen uitzondering, maar volkomen normaal.

Dat het hier niet lukt is het gevolg van politieke keuzes. Woningcorporaties worden zwaar belast en moeten tegelijkertijd proberen huren betaalbaar te houden, te bouwen en woningen te verbeteren. Veel huurders worden door de politiek de markt opgejaagd waar verhuurders ook willen verdienen aan woningen waardoor de huren hoger zijn.

Als we wonen weer betaalbaar willen laten zijn moeten er nieuwe politieke keuzes worden gemaakt. Te beginnen bij een huurbevriezing nu en investeren in betaalbare woningen voor lage en middeninkomens zonder winstoogmerk.

Bovendien is de inflatie in Nederland hoger dan elders in Europa. 20 procent van de inflatie komt door de hoge huurstijgingen die worden doorgevoerd. Ook daarom is huurbevriezing nu een logisch idee.

Huurders kunnen niet wachten! Uit een kiezersonderzoek van deze week blijkt dat 71 procent van alle kiezers wil dat de Tweede Kamer ingrijpt en de huurverhoging van 5 procent voorkomt. Zelfs een meerderheid van de VVD-kiezers wil dat de Tweede Kamer ingrijpt. Ruim 2 op de 3 PVV- en NSC-kiezers wil dat de Tweede Kamer een huurexplosie voorkomt.

Veel huurders snakken ernaar. Terwijl hen is beloofd dat de zon weer zou gaan schijnen en ze erop vooruit zouden gaan, merken velen daar weinig van. Mensen lopen met angst door de supermarkt vanwege de hoge prijzen. Laat het kabinet hen straks weer een envelop met een hoge huurverhoging op de mat vinden?

De PVV beloofde huurverlaging, NSC zei eerder de huurverhoging niet draaglijk te vinden en de VVD steunde eerder een huurbevriezing. Maar aan alleen woorden hebben huurders niks.

Wachten kan niet meer. De wettelijke termijn waarbinnen de huurverhoging kan worden voorkomen verloopt bijna. In 2021 greep de Tweede Kamer nog op tijd in en nam een motie van de SP aan om de sociale huren te bevriezen. Het kan dus. Luister naar de kiezers.