Big Tech speelt een machtsspel met jouw data

Dit is geen foutje, dit is macht.

Voor het eerst in zijn leven werd schrijver Joris Luyendijk gecensureerd en wel door LinkedIn. Zijn post waarin hij waarschuwde dat LinkedIn onze data wil gebruiken om AI te trainen, werd eerst verwijderd en daarna stilletjes weer teruggeplaatst.

Dat is geen incident. Dat is macht.

Macht om te bepalen welk verhaal wél zichtbaar is en welk niet.

Macht om jouw digitale identiteit in te zetten voor het geldbejag van Big Tech. Het past in een zorgwekkende trend van techmiljardairs die de grens steeds weer verleggen. Een greep uit het nieuws van de afgelopen tijd:

Apple dreigt te stoppen met leveren aan de EU als de Digital Markets Act niet wordt aangepast, X vraagt een mededelingsverbod op te leggen aan jurist en technologie-expert Danny Mekić om het spreken over persoonsgegevens tegen te houden, de Europese Commissie moest Google een boete van bijna 3 miljard euro opleggen wegens misbruik van zijn machtspositie in de advertentiemarkt en Meta kondigde aan dat het voortaan jouw “niet-afgeschermde” privéberichten kan gebruiken om AI te trainen, tenzij je het expliciet uitschakelt.

Dit zijn geen incidenten maar symptomen. Symptomen van een digitale wereld waarin Amerikaanse techmiljardairs bepalen wat wij zien, horen en lezen. Van een wereld waarin Big Tech de baas is van onze digitale infrastructuur van kop tot staart en nu een opzichtige greep doet naar de macht door onze wet- en regelgeving te negeren of te beïnvloeden.

Wat is er gebeurd?
LinkedIn wil met onze persoonlijke gegevens en bijdragen de eigen AI-modellen trainen. Daarover schreef Joris Luyendijk een bericht, inclusief instructie welke instellingen je uit kunt zetten om dit te voorkomen. Die post werd weggehaald. Geen uitleg, geen transparantie en toen stond de post er opeens weer. Een eng staaltje machtsuitoefening van een platform dat hangt onder de übermonopolist Microsoft, een bedrijf dat ons land al lange tijd in de digitale houdgreep heeft.

Wat kunnen we doen?
We hebben miljarden internetgebruikers, maar samen opstaan voor onze digitale rechten is bijna onmogelijk. Sterker nog: het wordt ons onmogelijk gemaakt. Dat betekent dat de politiek moet ingrijpen. Wat mij betreft geldt één duidelijke regel: het delen van je data mag alleen met jouw actieve toestemming. Dus geen “opt-out” die je zelf ergens diep in de instellingen moet zoeken, maar altijd een eerlijke “opt-in”.

Toen Meta eerder hetzelfde probeerde te doen, stelde ik Kamervragen. Maar echte consequenties van de regering bleven uit. Ook de Autoriteit Persoonsgegevens trekt aan de bel bij Meta en bij LinkedIn. Als onze privacywaakhond met zulke rode vlaggen wappert, moet Den Haag dat serieus nemen. Onze online foto’s, berichtjes en gesprekken zijn van óns. Het is geen grondstof waar Big Tech zichzelf nog rijker mee kan maken en zo nog machtiger te worden.

Totdat de politiek wakker wordt en begrijpt dat de digitale wereld een politiek strijdtoneel is geworden, moet je als gebruiker zelf in actie komen. Via de instellingen van LinkedIn kun je aangeven dat jouw data niet gebruikt mag worden voor AI-training. Joris Luyendijk legt in zijn post precies uit hoe dat moet. Lees hier de instructie in de LinkedIn post van Joris Luyendijk.

Wat moeten we hiervan leren?
De harde realiteit is dat we niet massaal overstappen naar privacyvriendelijke platforms. Hoe graag sommigen dat ook zouden willen. Terwijl ze er volop zijn. Kent u deze actie nog? We moeten beter in onze oren gaan knopen dat wijzelf, de gebruikers van de platformen, hun grootste goed zijn. Daarmee hebben wijzelf dus de macht in handen! Den Haag mag ook in de spiegel kijken. Volksvertegenwoordigers moeten rechten ook in de digitale wereld veel beter beschermen. Maar hoewel de problemen alleen maar toenemen, verdwijnt ICT-kennis in rap tempo uit Den Haag. Weet straks iemand in de Tweede Kamer nog hoe het werkt?