Bij de NOS is klimaat bijzaak

De NOS maakt hier de keuze om rampen wel te verslaan, maar oorzaken te vermijden.

Als Max Verstappen 1,5 seconden achterloopt, staat het overal op NOS.nl. Maar als de aarde de grens van 1,5 graad opwarming passeert, blijft het stil. Dat is geen retorische overdrijving; het zijn de koele cijfers. Terwijl het klimaat onherstelbaar kantelt, gaat 1,8% van de berichtgeving van de publieke omroep over een multimiljonair die af en toe rondjes rijdt in een racewagen. Over klimaatverandering gaat het slechts in 1,4% van de artikelen. Dat blijkt uit een analyse van de laatste 10.000 artikelen die op de site van NOS zijn verschenen.

Aangezien de NOS ongeveer evenveel geld spendeert aan spelletjes als aan crises - in 2023 ging 81 miljoen euro naar sport, en 87 miljoen naar journalistiek - zal het niemand verbazen dat er vele malen meer aandacht uitgaat naar voetbal dan naar klimaatverandering. Maar ook een onderwerp als kunstmatige intelligentie krijgt bij de NOS bijna het dubbele aantal artikelen. En hoewel AI wel degelijk ook over het klimaat gaat -  het stroomverbruik groeit explosief - zul je dat in de berichtgeving zelden terugzien: Bij de ruim 150 NOS-artikelen over AI in de afgelopen maanden werd klimaatverandering precies vier keer genoemd.

En zo komen we bij het tweede grote probleem van de klimaatverslaggeving van de NOS: terwijl de klimaatcrisis zich steeds duidelijker uit in bosbranden, overstromingen en hittegolven, laat de NOS steevast de link met klimaatverandering onbenoemd. Uit onderzoek van Solid Sustainability Research blijkt dat de NOS de afgelopen jaren maar in 22% van de berichtgeving over extreme weersomstandigheden verwees naar klimaatverandering. Dat is dit jaar overigens vooralsnog niet veel beter: namelijk in 26% van de gevallen.

De NOS maakt hier de keuze om rampen wel te verslaan, maar oorzaken te vermijden. Om overstromingen te tonen, zonder de opwarmende oceanen te noemen. Om bosbranden te laten zien, zonder te benoemen dat ze intenser en frequenter worden door menselijk handelen. Dat is geen neutrale journalistiek. Het is een journalistiek die structurele problemen verknipt tot losse incidenten. Een vorm van verslaggeving waarin klimaatverandering niet wordt ontkend, maar geneutraliseerd.

Het is ook niet het eerlijke verhaal. Want een journalistiek die de urgentie niet overbrengt, doet het publiek tekort - juist nu we de zogenaamd ‘veilige’ grens van 1,5°C opwarming passeren. Die grens was geen symbolisch doel, maar de wetenschappelijk onderbouwde lijn tussen “erg” en “onomkeerbaar”. Een grens waarachter kantelpunten liggen die het klimaat instabiel en gevaarlijk maken, met catastrofale gevolgen. En toch passeren we dit kantelpunt haast geruisloos bij de NOS, terwijl we lekker up-to-date blijven over Verstappen en AI.

De pers heeft de vrijheid om te bepalen waar ze verslag van doet, en hoe. Maar wie met publiek geld werkt, draagt ook publieke verantwoordelijkheid. Zeker in tijden van crisis. Als de grootste nieuwsorganisatie van het land het klimaat structureel behandelt als bijzaak, dan faalt ze in haar opdracht. En als de publieke omroep meer aandacht heeft voor Max Verstappen dan voor planetaire ineenstorting, dan is er iets fundamenteel mis.

Daarom wordt aanstaande zaterdag het Mediapark bezet door Extinction Rebellion. Niet tegen de journalistiek - maar vóór een publieke omroep die haar taak serieus neemt. Want eerlijke verslaggeving is geen luxe, het is een kwestie van overleven.

*Over dit onderzoek: Voor dit onderzoek zijn de 10.000 meest recente nieuwsberichten opNOS.nlgescraped (op 20/05/2025). Per bericht is vervolgens middels reguliere expressies gekeken of er in het bericht over AI, voetbal, Verstappen, klimaatverandering, en/of extreem weer is geschreven. Daarbij is geen onderscheid gemaakt tussen de kop en de rest van de