Braziliaanse president Lula wekt irritatie bij poging vredesproces voor Oekraïne op gang te brengen

De Braziliaanse president Luiz Inacio Lula da Silva veroordeelt de Russische "verschrikkelijke" invasie in Oekraïne. Hij spreekt van "een fout die heeft plaatsgevonden en nu is er oorlog". Maar ten aanzien van die oorlog wil de linkse president geen partij kiezen. "Nu heeft het geen zin  om te bepalen wie goed of fout is. We moeten de oorlog zien te stoppen," verklaarde hij tijdens een gezamenlijke persconferentie met de Spaanse socialistische premier Pedro Sanchez, meldt RTL Today.

De 77-jarige president veroorzaakte eerder commotie door te stellen dat de VS moeten stoppen met het "aanmoedigen" van de oorlog door wapens te leveren aan Oekraïne. Hij werd er van beschuldigd mee te gaan met Russische en Chinese propaganda. In antwoord op vragen van journalisten over zijn positie ten aanzien van de Krim, waarover hij eerder suggereerde dat Oekraïne zich moet neerleggen bij de Russische annexatie, zei hij nu: "Het is niet aan mij om te bepalen bj wie de Krim hoort." Hij stelde dat "aan de onderhandelingstafel alles bespreekbaar moet zijn, maar dat is aan de Russen en de Oekraïners."

Lula bekritiseerde ook de Verenigde Naties, die zouden zich te weinig inspannen voor vrede in dit conflict. "Ze hadden een buitengewone vergadering met alle leden kunnen beleggen over dit onderwerp maar dat hebben ze niet gedaan. waarom niet?"

Premier Sanchez nam een andere positie in en verklaarde tegenover de verzamelde pers dat er "in deze oorlog duidelijk een agressor en een slachtoffer van de aanval is." De agressor is Poetin, verklaarde hij. "Het is essentieel dat er geluisterd wordt naar het land dat wordt aangevallen en dat het vredesvoorstel van dat land serieus wordt genomen."

Lula herhaalde zijn voorstel om tot 'G20 voor vrede' te komen, een groep neutrale, opkomende landen die samen werken aan het beëindigen van de oorlog in Oekraïne. Indonesië, India en China zouden daar een belangrijke rol in moeten spelen. De Braziliaanse president komt met dat - nog vage plan - in reactie op een verzoek de Duitse sociaaldemocratische bondskanselier Scholz aan Brazilië om wapens aan Kiyv te leveren. Lula kon niet aan dat verzoek voldoen omdat het in strijd zou zijn met het Braziliaanse buitenlandbeleid. Het land neemt nooit deel aan oorlogen als het er niet direct bij betrokken is.

De Braziliaanse president, die zijn land weer een rol wil laten spelen op het wereldtoneel na het rampzalige presidentschap van de extreemrechtse Bolsonaro, besloot het niet bij een simpele weigering te laten maar verantwoordelijkheid te nemen en startte een poging om een soort derde weg uit de oorlog te vinden. Dat blijkt vooralsnog lastig. Hij presenteerde zijn voorstel aan de Chinese leider Xi Jinping maar kreeg geen steun. De Europese Unie juicht het toe dat Lula vrede wil bewerkstelligen maar heeft bezwaar tegen zijn suggestie dat er "twee schuldigen" zouden zijn in de oorlog. Brussel raadt Lula aan Oekraïne uit te nodigen voor een officieel bezoek aan Brazilië en de toon wat te verzachten, schrijft CNN.

Brazilië heeft inmiddels wel aangekondigd een delegatie naar Kiyv te zullen sturen, al is nog onduidelijk wanneer. Lula moet ook balanceren want zijn land is economisch afhankelijk van China voor de export en voor de levering van kunstmest van Rusland. Daar komt bij dat China misschien wel Rusland naar de onderhandelingstafel wil krijgen maar er geen zijn in heeft de credits daarvoor te delen met Brazilië.