Brigitte in Europa: ‘Ik zie voor me dat ik stapje voor stapje met resultaten ga komen’

Dit is deel 2 van een nieuwe serie over het werk van Europarlementariërs

In deze maandelijkse serie volg ik het werk van D66-Europarlementarier Brigitte van den Berg. De eerste aflevering vind je hier.

Ze zijn haar in Beverwijk nog niet vergeten. Een paar maanden geleden was Brigitte van den Berg hier nog wethouder. Inmiddels is ze Europarlementariër voor D66. Op het terras heeft ze meteen aanspraak. De eigenaar van het café kent haar, twee raadsleden komen met haar praten, na onze afspraak gaat ze met de burgemeester eten en eerder die middag sprak ze haar voormalige collega-wethouder. Beverwijk is voor haar vertrouwder dan Brussel: het gemeentehuis ligt letterlijk een paar meter verderop.

Hoe zijn Brigitte’s eerste twee maanden in Brussel verlopen? Toen we elkaar in juli in Straatsburg spraken was ze net benoemd en moest ze een parlementaire commissie kiezen. Er is zoveel Europese wetgeving dat Europarlementariërs zich moeten specialiseren. Anders is het niet te behappen, weet Brigitte. Ze zit nu ‘vol in EMPL’, zoals dat in Brussels jargon heet. Ze is volwaardig lid van deze commissie over werkgelegenheid en sociale zaken. Ze is ook plaatsvervangend lid van zowel de industrie- als de cultuurcommissie.

Vice-coördinator
Brigitte is inmiddels gekozen als vice-coördinator van EMPL, vertelt ze. Het is een functie die wat uitleg vraagt: de liberale Renew-fractie - waar D66 onderdeel van uitmaakt - heeft voor elke parlementaire commissie een coördinator. ‘Jana’ is coördinator geworden, vertelt Brigitte. Ze bedoelt Jana Toom, een Estse Europarlementariër die aan haar derde termijn is begonnen. Soms wordt er ook een vice-coördinator aangesteld. Dat is Brigitte: ‘dat maakt mij en Jana een beetje de twee leading people van onze fractie in EMPL.’

Als je coördinator of vice-coördinator bent, zit je bij de voorbereidende vergaderingen van EMPL, legt Brigitte uit. De Renew-fractie heeft 77 leden en daarvan zijn er vijf lid van EMPL. Vijf anderen zijn plaatsvervangend lid. ‘De coördinator is eigenlijk een soort fractievoorzitter van de EMPL-leden binnen Renew, dat gevoel kreeg ik,’ zegt Brigitte: ‘ik ben het allemaal nog aan het leren hè?’ Ik concludeer dat Brigitte dus een soort vice-fractievoorzitter is.

Was het makkelijk om vice-coördinator te worden? vraag ik. Brigitte en Jana ambieerden beide het coördinatorschap, dronken koffie en besloten ze dat Jana de eerste twee en een half jaar coördinator wordt en Brigitte vice-coördinator. Daarna wisselen ze van rol. Brigitte ziet het helemaal zitten: ze kan nu eerst met Jana meekijken. Ze mocht in de eerste week meteen naar de vergadering van EMPL-coördinatoren. Daar komen alle EMPL-coördinatoren van de verschillende fracties bij elkaar.

Voorbereidingen
Hier bereiden ze ‘de echte EMPL-vergadering voor’, legt Brigitte uit. In EMPL zitten in totaal zo’n vijftig Europarlementariërs. Bij de coördinatorenvergadering merkte Brigitte dat je hier kunt leren hoe alles de komende tijd gaat lopen: ‘je leert een beetje hoe de andere fracties in bepaalde onderwerpen zitten.’ Dit keer ging het over de EMPL-begroting, die daarna bij de vergadering wordt besproken waar alle EMPL-leden aanwezig zijn. Brigitte weet nu al wie welke amendementen wil indienen.

Als er straks een nieuwe Europese Commissie is, komen er wetgevingsvoorstellen, weet Brigitte. Die legt de Europese Commissie dan voor aan het Europees Parlement. Sommige voorstellen gaan dan naar EMPL, afhankelijk van het onderwerp. Dan moet er een rapporteur komen: een Europarlementariër die gaat onderhandelen zodat er een meerderheid komt voor een bepaald standpunt. De coördinatoren van de fracties gaan dan met elkaar in gesprek welke fractie de rapporteur mag leveren.

Juist daarom is het gunstig om coördinator te worden, denkt Brigitte. Er zijn nu weliswaar nog geen nieuwe wetgevingsvoorstellen, maar de EMPL-leden van Renew zijn toch al druk: ze maken een plan wat ze belangrijk vinden om de komende vijf jaar te bereiken. Daar komt een soort lijstje onderwerpen uit waar ze rapporteur op willen worden.

Eerste resultaat
Brigitte heeft inmiddels met de hele EMPL-commissie vergaderd. Daar kwam de hoogste ambtenaar van het bijbehorende directoraat-generaal - Brussels jargon voor Europees ministerie - langs. Er is immers nog geen Eurocommissaris. Mario Nava vertelde de nieuwe prioriteiten: dezelfde die Ursula von der Leyen van de zomer al heeft gepresenteerd. Ze heeft bij haar verkiezing verteld wat ze de komende vijf jaar wil bereiken. Het zal gaan over sociale zaken, armoede, dak- en thuislozen en volkshuisvesting.

De EMPL-leden mochten vragen stellen, maar eerst de coördinatoren, want die hebben een streepje voor. De coördinatoren krijgen allemaal meteen persoonlijk antwoord. Pas daarna zijn de gewone leden aan de beurt. Bij hen is een antwoord minder vanzelfsprekend. Alle vragen worden direct na elkaar gesteld en dan volgt er alleen een reactie op datgene waar men zin in heeft. ‘Ik was heel blij met het antwoord op mijn vraag,’ glundert Brigitte.

Brigitte vroeg Mava over meer inclusie voor vocational trained people. In het Nederlands: MBO’ers. ‘Ik had met Jana al een kennismakingsgesprek met Mava gehad. Toen heb ik hem gezegd dat ik me voor MBO’ers wil inzetten. Er zijn behoorlijk wat voordelen die deze groep niet heeft. Zo zijn er bij Europese instellingen alleen stageplekken voor HBO en universitair geschoolden. Dat is toch raar? Toen zei Mava: ‘wat een onwijs goed punt maak je, we moeten hier echt mee aan de slag.’’

Brigitte kondigde aan dat ze deze vraag nogmaals zou stellen in de EMPL-vergadering. ‘Mava vond dat ik dat zeker moest doen. Dus bij de EMPL-vergadering zei ik dat ik gechoqueerd ben dat er geen EU-stageplekken bestaan voor MBO-studenten. Toen vroeg ik: bent u bereid om met mij het initiatief te nemen om dit recht te zetten? Hij zei toen dat hij boos was dat hij daar zelf niet aan had gedacht. Hij gaat met een vervolg komen. Dat vond ik best wel een positieve reactie. Ik heb bewustzijn bij hem geplant.’

Niet uit de lucht vallen
Haar vraag naar de stage-mogelijkheden komt niet uit de lucht vallen, verzekert Brigitte me. Von der Leyen kwam bij haar verkiezing met een verklaring en daar staat een zin in over MBO’ers. Brigitte heeft hem op haar telefoon opgeslagen:

‘It is also important to give vocational education and training (VET) the prominence it deserves. It prepares people for work and gives them the skills that companies are looking for. This is why I will propose a European Strategy for Vocational Education and Training, notably to boost the number of people with a secondary VET degree.’

‘Ik heb tijdens mijn campagne gezegd dat MBO-studenten meer aandacht moeten krijgen’, zegt Brigitte. Ze wil internationale erkenning van MBO-diploma’s zodat deze afgestudeerden makkelijker in het buitenland kunnen werken. Ook wil ze het Erasmus-programma openstellen voor deze groep. ‘Ik ben best tevreden dat ik in de EMPL-commissie zit. Nu ben ik door aan het denken hoe ik ervoor zorg dat die internationalisering van diploma’s over vijf jaar geregeld is. Ik heb allemaal tussenstapjes bedacht.’

De eerste stap is dat de D66-delegatie zelf MBO-stagiairs gaan aannemen. ‘Practice what you preach’, zegt Brigitte streng. Daarna moeten Parlement en Commissie hetzelfde gaan doen. ‘Zo begin je klein en werk je richting iets groters. Ik weet waar ik naartoe wil en kijk naar de mogelijkheden die zich aandienen. Ik vind deze toezegging een fijn begin. Ik zie voor me dat ik stapje voor stapje met resultaten ga komen.’