Centrum-links? Leuk geprobeerd, maar het wordt een lastige dans

Stel je voor: een centrum-links kabinet in Nederland. Voor velen een droom, een feestje met vrienden die dezelfde smaak hebben in muziek en hapjes. Maar zodra de dansvloer opengaat, blijkt iedereen toch net een ander ritme te voelen. Het wordt vooral ingewikkeld, stroef en vooral veel gedoe.

Waarom? Omdat centrum-links momenteel klinkt als een groep mensen die hetzelfde lied willen zingen, maar allemaal nét even andere noten zingen en totaal verschillende dansmoves hebben. PvdA, GroenLinks en SP, drie partijen met veel gedeelde idealen, maar ook stevige meningsverschillen die ze liever niet hardop zeggen.

Neem de PvdA. Die wil best meedoen, maar wel met een begrotingsboek in de hand en een plan voor duurzame groei. GroenLinks is de eco-fanaat die iedereen uitnodigt om veganistisch te dansen en het licht uit te doen zodra je even wegloopt. SP is de vriend die vindt dat iedereen een extra drankje moet krijgen, ook al komt de rekening boven ieders budget uit. Niet bepaald een dansvloer waar iedereen soepel en synchroon kan bewegen.

Dat is het eerste probleem: ze willen samenwerken, maar niemand wil echt water bij de wijn doen. PvdA zegt: “Sociale zekerheid, ja, maar wel realistisch.” GroenLinks: “Klimaat eerst, de rest kan wachten.” SP: “Meer uitgaven, want de overheid lost het wel op!” Het is alsof ze alle drie een andere Spotify-playlist draaien, en het volume staat op standje rockfestival.

Daar komt nog bij dat deze partijen elkaar stiekem ook een beetje willen overtroeven. Iedereen wil de ster van de dansvloer zijn en niemand wil de ander de show stelen. Dat zorgt voor wantrouwen en het vasthouden aan het eigen politieke profiel. Geen gezellige groepsdans, maar een stel mensen die elkaar af en toe verdacht aankijken en met opgetrokken wenkbrauwen in de rondte schuifelen.

En eerlijk is eerlijk: de peilingen liegen niet. Centrum-links is momenteel niet de grootste dansvloer in het land. Minder stemmen betekent minder macht en dus ook minder ruimte om zonder gedoe écht iets te veranderen.

Wat betekent dat? Als centrum-links een dansfeest was, was het nu een chaotische mix van botsende bewegingen en onhandige passen. Een kabinet vormen wordt dan een oefening in eindeloos onderhandelen, geduld en het sluiten van compromissen. Politiek gezien is het een stuk minder spectaculair dan een dramatische exit of de adrenaline van verkiezingen.

Toch is het niet onmogelijk. Het vraagt alleen dat PvdA, GroenLinks en SP iets meer pragmatisme tonen. Minder “dit MOET zo en niet anders”, en meer “laten we hier een beetje water bij de wijn doen en misschien iets extra’s aan de buren geven”. Vertrouwen opbouwen, en elkaar gunnen dat het niet perfect hoeft te zijn, als het maar werkt.

Dus, centrum-links, we houden van idealen en beats. Maar misschien eerst een paar danslessen voordat je samen het podium op gaat. Anders wordt het vooral een hoop getrappel, gemiste passen en hier en daar een pijnlijke elleboog, en dat wil niemand, behalve misschien de oppositie die geniet van het schouwspel.