Cultuur dood? Doe niet zo dom!

Het gaat steeds beter met de cultuur in Nederland. Het ondergeschoven kindje van het Nederlandse gedachtegoed gaat stug door in zijn wederopstanding van de spitse-neuzenpolitiek. In tegenstelling tot de desastreuze kortingen op subsidies, bleek het – uiteindelijk – een marginaal probleem te blijven voor de kunst zelf.

Natuurlijk: duizenden banen in Nederland zijn weggevaagd omdat ‘men’ kunst onbelangrijk vindt. Natuurlijk: de cultuur heeft in jaren nog nooit zo’n slechte naam gekregen. Natuurlijk: geen enkel ander land zou het durven om ook maar aan subsidies voor de kunsten te tornen, omdat kunst hét middel is om te relativeren, aan te zetten tot handelen, grotere inzichten te geven in anderen en jezelf en van essentieel belang is van een goede opvoeding.

Maar niet getreurd – de cultuurmakers (en mede dankzij een volhardende Jet Bussemaker die van geen wijken weet als het gaat om het beschermen van haar gelden in de staatskas) komt de hetze tegen kunstenaars in stille wateren te liggen. De storm blijft nu in het glas water – en da’s maar goed ook. Want we moeten cultuurrijk blijven. Dat zit in onze aard, dat hoort bij Nederland.

The Fairy Queen The Fairy Queen van De Nederlandse Reisopera in samenwerking met De Veenfabriek is zo’n voorstelling die je eens in je leven mee moet maken. Gekte, chaos, Shakespeare. Seks met een ezel, een moraal die als resumé nog even wordt georeerd en vooral heel veel mooie muziek. Met een directiedebuut van de nog piepjonge Manoj Kamps, die voor de gelegenheid de sprankelende muziek van Henry Purcell maar uit z’n hoofd heeft geleerd.

Combattimento – ook zo’n schitterend orkest dat wegbezuinigd moest worden, maar tegen de scherpe snede van het bezuinigingszwaard van Damocles was opgewassen. In een nieuwe vorm, maar nog steeds de hofleverancier – zogezegd – van de oude muziek. Laverend van de linker- naar de rechterkant van het toneel, waarin tijd en ruimte een spannende dimensie kregen. In een droomwereld, geschapen door Paul Koek en regie-assistent Gable Roelofsen, die en passant ook nog gaat zingen in het nieuwe seizoen van De Nederlandse Reisopera, komt het verhaal van de Midzomernachtsdroom lyrisch en absurd over.

‘Een moderne bewerking van een tijdloos verhaal, wie zit daar op te wachten?’, vraagt u zich misschien af. Misschien heeft u gelijk. Misschien hoort het niet bij de opera. Misschien hoort het niet in het cultuurlandschap van Nederland. Maar misschien is het daarom júist zo’n succes. Lekker tegendraads, prachtig gezongen door verrassende stemmen. Nicholas Crawley, lid van het  jonge zangersensemble, klinkt als nooit tevoren en Wim van den Driessche, bij het grote publiek bekend als Luigi Lucheni in Elisabeth en Javert in Les Misérables, zet met zijn karakteristieke stemgeluid een fenomenale dronken poëet neer, zelfs terwijl hij ingepakt wordt in vershoudfolie. 

Carré Een bijzondere bewerking van een bijzonder bal masqué. Nicolas Mansfield, directeur van de Nederlandse Reisopera, kijkt met trots terug op het gezamenlijk project van de operaorganisatie en muziektheaterhuis De Veenfabriek. “Samenwerkingen zijn in deze tijden nodig”, luidt zijn boodschap. Maar samenwerkingen en bezuinigingen kunnen leiden tot nieuwe parels. Zoals The Fairy Queen. Maar ook op operationeel vlak: Carré Amsterdam mag zich nu scharen aan het lijstje theaters dat de Reisopera aandoet. “De Nederlandse Reisopera wil de opera weer teruggeven aan het volk. En waar kan dat beter dan in Carré?”

Ga!

Opera hoort bij het volk. Ga daarom eens naar zo’n opera toe. Volgend jaar bijvoorbeeld naar Sweeney Todd (bekend in de filmuitvoering met Johnny Depp), of de Parelvissers – ook zo’n prachtig verhaal. Opera heeft niets te maken met hoge boorden, avondjes uit met relaties en netwerkborrels. Opera geeft het leven elan. En organisaties zoals De Nederlandse Reisopera – met internationale allure, die ook gewoon buiten de landsgrenzen op toernee durft te gaan – houden cultuur levend. Dus hup: ga eropuit. Ga een keer naar Toneelgroep Amsterdam, of het Nationale Ballet. Ga eens naar The Fairy Queen of naar een Wagner in Amsterdam of Duitsland.

Cultuur wegbezuinigd? Welnee. Cultuur leeft! En da’s maar goed ook – het maakt je een stuk slimmer dan je denkt.

Volg Mark Wagemakers ook op Twitter of kijk op zijn website.

Mark is tevens de auteur van ‘Het roze boekje’ .