Cursus oorlog noch vrede

Nico schrijft een serie over oorlog, dit is aflevering 70.

Als de oorlog een bos is, ziet u of zien jullie dan, na mijn 70 variaties op één thema, de bomen door het bos nog wel? Laten we er een cursus van maken, een cursus oorlog noch vrede, zoals het weekblad De Groene het ooit mooi omschreef. Het kan dan geen kwaad om een beetje te gaan recapituleren. Als u zich in deze donkere tijden wat meer in de hoofdzaken van dit onderwerp wilt verdiepen, wat zijn dan mijn aanbevelingen?

Ik wil, om in de beeldspraak te blijven, om te beginnen op zoek naar de bronnen in het bos. Zonder te pretenderen volledig te zijn vind ik op dit moment het International Peace Research Institute in Stockholm, SIPRI, een goede informatiebron. In Nederland is De Nieuwe Vredesbeweging vooral interessant als je mee wilt doen aan activiteiten die met name gericht zijn op het bevorderen van vrede in de wereld.

Veel media berichten nogal plicht- en clichématig over de dagelijkse ontwikkelingen in de sfeer van oorlog en andere gewelddadige conflicten. Gunstige uitzonderingen daargelaten. Ik doel dan op het nieuws via het internet, de tv-journaals en talkshows en de dagbladen. Vooral het weekblad De Groene Amsterdammer vormt daarop mijns inziens een opmerkelijke uitzondering. In het themanummer van 23 januari 2025 wordt de vraag opgeworpen hoe te leven in de grijze zone tussen vrede en oorlog?  Op de tweede plaats stelt De Groene dat we ervoor moeten waken dat ons denken over de samenleving wordt gemilitariseerd. De oorlog in Oekraïne vormt het onderwerp van een genuanceerd gesprek tussen Rutger van der Hoeven en zijn oud-docent Henk Overbeek. (De Groene 2/5/2024)

In mijn serie verwijs ik ook naar het boek ‘Het is oorlog, maar niemand die het ziet’ van Huib Modderkolk. Over een spannend onderzoek naar de schaduwkant van de moderne wereld. Verder het WRR-rapport 109, ‘Nederland in een fragmenterende wereldorde’, waarin helder wordt beschreven hoe sterk de wereld verandert, terwijl de Nederlandse politiek nog te veel uitgaat van de verhoudingen in het verleden. Het boek ‘Veiligheid Opnieuw Doordenken’ is eveneens een aanrader. Hoe ontwikkel je in gerichte stappen richting 2040 een ander vredes- en veiligheidsbeleid? De werkgroep die het boek schreef noemt dat inclusieve veiligheid.

Een aardige invalshoek is ook om het bij oorlog en vrede over the good and the bad guys te hebben. Over de fouteriken, mannen als Poetin, Netanyahu, Trump, maar ook een politicus als Wilders, schrijf ik misschien wat te veel. Daarom verleg ik het accent naar mijn helden. Ik denk dat de schrijver Ramsey Nasr, zoals hij spreekt en schrijft over de Palestijnse zaak, mij het meest raakt. Hij is schrijver en acteur en hij groeide als zoon van een Palestijnse vader en een Nederlandse moeder op in Rotterdam. In de Volkskrant schreef hij indringend over de vraag of het mogelijk is om als Palestijn geen verzet te plegen. (Vk 15/2/2025) ‘Het is tijd om betrokken te raken. Tijd om je uit te spreken, je te verzetten” antwoordt Ramsey na een goed onderbouwd betoog. Van de Nederlandse schrijvers heb ik ook mijn waardering onder woorden gebracht over hoe Tommy Wieringa met de oorlog in Oekraïne om gaat. En ik heb kort voor de NAVO-top de ex-PvdA politicus Jan Pronk geïnterviewd. Zijn leven staat op een bewonderenswaardige manier in het teken van het zoeken naar vrede. Vrouwen zijn vaak slachtoffer van oorlogen, maar ze zijn veel minder oorlogszuchtig. Op dit aspect wil ik binnenkort uitvoeriger terugkomen.

Tot besluit van deze samenvatting van 70 bijdragen negen inzichten:

• Oorlog is van alle tijden en elke oorlog houdt een keer op.

• Als de mens tot alles in staat is, dan ook tot het beëindigen van oorlogsgeweld.

• Laat je geen oorlog aanpraten.

• Focus niet louter op Gaza en Oekraïne.

• Minder oorlog leidt tot minder vluchtelingen.

• Laten we in deze tijd van Trump, oorlogen en geopolitiek met Europa een nieuwe start maken.

• De NAVO is niet meer van deze tijd.

• Stel Vladimr, Donald en Benjamin buiten werking. In mijn roman ‘Tijdverdrijf’ (Novum, 2022, onder het pseudoniem Peter Wallmann) heb ik uitgewerkt hoe je tegenstanders geweldloos van hun vrijheid kan beroven.

• Doe dingen om op de oorlog af te reageren. Blijf niet dagelijks in de ban van de oorlog. Zet dat soort ellende uit je hoofd door bewust iets heel anders te doen. Zo kijk ik naar B&B vol liefde en ik eet na de wandeling met mijn hond een spekpannenkoek in het Kralingse Bos.