De AOW is geen melkkoe

Morrelen aan de AOW betekent een directe aanval op bestaanszekerheid.

Daar was het weer: het voorstel om te bezuinigen op de AOW. Deze keer kwam het van topambtenaren. De reden? Tot 2035 stijgt het aantal gepensioneerden. Daarom zou de AOW-leeftijd verder omhoog moeten, of zouden AOW’ers – net als werkenden – premie moeten gaan betalen. Maar dat is onrechtvaardig en onnodig.

De AOW is het fundament van onze oudedagsvoorziening. Werknemers bouwen daarnaast aanvullend pensioen op via hun werkgever. In veel landen bestaat alleen zo’n basispensioen. Juist de combinatie van AOW én aanvullend pensioen maakt het Nederlandse stelsel sterk. Voor veel mensen, vooral met een praktisch beroep, bestaat het pensioeninkomen voor de helft uit AOW. Morrelen aan de AOW betekent dus een directe aanval op hun bestaanszekerheid.

AOW bouw je op door tussen je 15e en 65e in Nederland te wonen. Werkenden betalen premie. De AOW-leeftijd is inmiddels verhoogd naar 67 jaar. Dat levert geen hogere uitkering op, maar wél extra jaren premiebetaling. En dat bovenop eerdere bezuinigingen die vaak onder de radar bleven.

Er is eerder al gruwelijk op de AOW bezuinigd. Zo werd in 2015 de partner-AOW afgeschaft. Die toeslag was bedoeld voor AOW’ers met een jongere partner zonder eigen inkomen – met name eenverdieners werden hierdoor hard geraakt. Ook is recent de IOAOW-toeslag (ca. 26 euro per maand) geschrapt, terwijl die ooit bedoeld was om de koopkracht van AOW’ers te beschermen.

Het is niet voor het eerst dat de AOW als melkkoe wordt gebruikt. De verhoging van de AOW-leeftijd ging in Nederland veel verder dan in omringende landen. Pas na stevig vakbondswerk kwam via het pensioenakkoord van 2019 enige correctie. Maar het blijft wrang: de Nederlandse AOW-leeftijd is nog steeds één van de hoogste van Europa. En dat terwijl de levensverwachting momenteel juist daalt. Logisch zou zijn om de AOW-leeftijd mee te laten bewegen – óók omlaag.

Daar komt bij dat de AOW-uitkering zelf allerminst royaal is. Die is al jaren achtergebleven bij de welvaartsontwikkeling. Het CBS berekende onlangs dat gepensioneerden in koopkracht achteruitgaan, terwijl werkenden er wél op vooruitgaan.

Het advies van de topambtenaren om verder te bezuinigen op de AOW kan wat mij betreft rechtstreeks de prullenbak in. De vergrijzing in Nederland is bovendien minder groot dan in veel andere landen. En de kosten van ons pensioenstelsel liggen hier lager, omdat het aanvullende pensioen wordt betaald door werkgevers en werknemers.

Kortom: de AOW is geen melkkoe. Het is een recht, geen speeltje van beleidsmakers.