De EU is ongeloofwaardig

Op zeker vier manieren heeft de EU de afgelopen weken zijn eigen positie ondergraven en zijn geloofwaardigheid op het spel gezet.

Ten eerste door overleg met West-Afrika helemaal over te laten aan de Verenigde Staten. En dat juist op het moment dat Senegal de laatste Franse troepen het land heeft uitgezet. West-Afrika is belangrijk vanwege handelsbetrekkingen, grondstoffen en migratie, die alleen in overleg met de herkomstlanden in goede banen kan worden geleid. Nadat hij een paar weken geleden de Zuid-Afrikaanse president Cyril Ramaphosa nog had geschoffeerd, bereidde president Trump West-Afrikaanse leiders nu een warm welkom tijdens een driedaagse ‘mini-Afrika-top’. Hij weet waar zijn belangen liggen. Als de Europese Unie een rol wil spelen zal Brussel samenwerking moeten zoeken met de grote veelbelovende buur aan de andere kant van de Middellandse Zee in plaats van dat over te laten aan de Amerikanen.

Ook – twee - wat betreft wapenleveringen aan Oekraïne nam Trump het initiatief. Zonder dat dat de Verenigde Staten geld gaat kosten. De luchtafweer, raketten en munitie zullen volgens de Amerikaanse president worden betaald door Europese NAVO-lidstaten. Europese NAVO-lidstaten kopen de wapens van de Verenigde Staten, krijgen ze geleverd en zorgen er vervolgens zelf voor dat die in Oekraïne terechtkomen. Trump kan blijven betogen dat hij zich niet verder mengt in de oorlog tussen Oekraïne en Rusland. En Europese landen betalen weer wat meer aan de totale NAVO-uitgaven, iets waar Trump voortdurend op hamert.

Ten derde stelt de EU toch maar geen strafmaatregelen in tegen Israël, nadat eerst stevige geluiden klonken dat het er nu echt van zou komen. Een van de maatregelen was  de gedeeltelijke opschorting van het samenwerkingsverdrag tussen de EU en Israël. Daarin staat immers dat het land zich moet houden aan de mensenrechten. Elke twee weken zal de Unie beoordelen of Israël zich aan de afspraken houdt om meer hulp aan Gaza toe te laten. Als het land in gebreke blijft, gaan de ministers opnieuw in conclaaf over maatregelen tegen Israël. Amnesty noemt het besluit van EU-ministers om vooralsnog geen sancties op te leggen “een van de meest schandelijke momenten in de geschiedenis van de EU”.

Vier: de Europese ministers van Buitenlandse Zaken konden het niet eens worden over een nieuw sanctiepakket tegen Rusland. Met deze maatregelen zouden Russische tankers die illegaal olie vervoeren en Chinese leveranciers van oorlogsmaterieel aan Rusland worden aangepakt. Slowakije ligt dwars binnen de EU omdat het afhankelijk is van Rusland voor gaslevering, waar de Unie als geheel van af wil. Ook hier klonken eerst harde woorden, die later snel weer werden ingeslikt.