De geest is uit de fles en de politiek kijkt machteloos toe

De rellen van extreemrechts en de demonstraties op het Malieveld laten zien wat we allang wisten, maar liever negeren: de geest is uit de fles. En dat gaat niet meer vanzelf goedkomen. We zijn een samenleving geworden waarin polarisatie, wantrouwen, woede en angst harder klinken dan redelijkheid en solidariteit. En onze politiek? Die doet er nog een schep bovenop.

De verkiezingscampagne draait om wie het hardst kan roepen. Politici vliegen elkaar in de haren, terwijl de problemen zich opstapelen. Het gaat niet meer om leiding geven, maar om het scoren van soundbites.

Het vertrouwen in de politiek staat op een historisch dieptepunt. En geef burgers eens ongelijk. Verkiezingsbeloften verdampen zodra de formatie begint, en alles wijst erop dat het na deze verkiezingen nóg stroperiger wordt. De peilingen schetsen een verdeeld land waarin geen enkele partij nog een meerderheid kan bouwen. Wie gelooft nog dat dáár daadkracht uit voortkomt?

Immigratie. Woningtekort. Een economie waarvan de groei onzeker is. Allemaal kwesties die niet met één maatregel verdwijnen. Maar er hangt nog iets boven de samenleving dat Den Haag nauwelijks durft te benoemen. De dreigende oorlog met Rusland. Terwijl NAVO-landen waarschuwen dat we serieus rekening moeten houden met escalatie, zijn wij als samenleving in Nederland volstrekt onvoorbereid.

We hebben te weinig defensiecapaciteit, te weinig noodscenario’s, en te weinig mentale weerbaarheid. Hoe bereid je een bevolking voor op offers, op minder luxe, op meer onzekerheid, als ze nu al nauwelijks kunnen omgaan met het immigratievraagstuk, een stijgende energierekening of een woningmarkt die op slot zit?

Hoe krijgen we de geest terug in de fles? Dat lukt alleen met radicaal eerlijk leiderschap. Politici moeten stoppen met sprookjes verkopen. Communiceer eerlijk door aan te geven wat de problemen zijn en de keuzes en wat dat alles betekent voor de burgers. Eerlijkheid boven illusies en wensdromen die niet waargemaakt kunnen worden.

Als er niets gebeurt en ieder partij in haar eigen verkiezingsretoriek blijft hangen dan glijden we af. Niet met een klap, maar stapje voor stapje. Steeds meer mensen keren zich af van de politiek en instituties, extremen winnen terrein, en geweld wordt een normaal middel om gehoord te worden. Combineer dat met geopolitieke instabiliteit en je krijgt een explosieve toxische cocktail. Een land dat intern verscheurd is en extern niet bestand blijkt tegen grote dreigingen.

De geest is uit de fles. En zolang Den Haag zichzelf verlamt met campagnes die alleen maar meer wantrouwen zaaien, zal niemand hem er meer in krijgen. Het wordt tijd dat de politiek stopt met polarisatie en eindelijk erkent dat het ernst is. Voor onze veiligheid en toekomst als samenleving!