De gemeente Rotterdam beloofde wijkbewoners meer zeggenschap. En toen verdwenen ineens de tramlijnen.

Het afgelopen jaar had het Rotterdamse stadsbestuur de mond vol over Wijk aan Zet. Dat zou inhouden: meer macht, middelen en mogelijkheden voor de wijk. De praktijk laat echter het tegendeel zien. Zo vielen de plannen om een aantal tramlijnen in te korten veel bewoners rauw op hun dak. Dat bleek uit de adviezen en het inspreken van ruim 20 wijkraden. Donderdag 13 april zal blijken of de inbreng en wensen van bewoners echt serieus worden genomen.

Voor participatie is informatie nodig
Belangrijk punt van kritiek vanuit de wijkraden was dat het stadsbestuur de bewoners hiermee had overvallen. Begin 2022 waren er al plannen van de Metropoolregio voor een toekomstvast tramnet, met drie opties. Pas nadat de raadscommissie de wethouder in september 2022 had opgeroepen de wijkraden te betrekken, zijn deze in het najaar uitgenodigd voor een informatiebijeenkomst. Pas nadat de Metropoolregio uit de drie opties de meest rendabele had gekozen, vroeg de wethouder de wijkraden om advies. Dat was in februari 2023. Bewoners wisten nog steeds van niets.

Veel wijkraden zijn zelf hun bewoners gaan informeren om een gedegen participatie te kunnen organiseren. Zij kregen hiervoor veel complimenten vanuit de gemeenteraad. Het moet echter niet zo zijn dat het stadsbestuur zich verschuilt achter de wijkraden en zelf geen stappen zet richting haar bewoners, op z’n minst door de bewoners goed te informeren.

De bewoners van Rotterdam-West waren al eerder onaangenaam verrast toen begin 2023 - tegen alle beloften in -  tram 4 ook na de afronding van de werkzaamheden aan de Schiedamseweg toch tot slechts aan het Heemraadsplein bleef rijden.  Hierdoor is de connectie met enerzijds de Nieuwe Binnenweg en anderzijds de markt op het Grote Visserijplein helemaal weg. Er waren nauwelijks klachten geweest, beweerde de RET. Het was de schaarste, lichtte de gemeente toe en er was geen tijd geweest om advies te vragen aan wijkraden en bewoners. De gebruikelijke participatieronde was in dit geval gewoon van tafel geveegd. 

Tram 8 en 4, hou ze hier
De tram wordt zeer gewaardeerd door Rotterdammers. Mensen voelen zich veilig in de tram, zeker met de vaak behulpzame conducteurs. De tramhaltes zijn meestal goed bereikbaar. De gezamenlijke petitie van de vier wijkraden in Delfshaven voor behoud van tram 8 en 4, werd dan ook al door 12.837 mensen ondertekend.

Belangrijkste argument is de bereikbaarheid van belangrijke voorzieningen. Supermarkten, geldautomaat, markt, artsen, apotheek en activiteiten. Inkorten van de trams is vooral een probleem voor ouderen, mensen die slecht ter been zijn, gezinnen met kleine kinderen en mensen met een laag inkomen, die afhankelijk zijn van het OV. Mensen zijn boos, verdrietig en bezorgd. ‘Als ik mijn oma als voorbeeld mag nemen, om bij andere delen van de Binnenweg te komen kost haar twee keer zoveel tijd met een grotere kans dat ze zal verdwalen. En juist de Nieuwe Binnenweg is een straat waar veel Kaapverdiaanse winkels zijn waar mijn oma haar bonen en ander voedsel haalt. De RET moet zich schamen.’
De winkeliers en marktkooplui vrezen een forse omzetdaling terwijl velen nog moeten herstellen van de gevolgen van de COVID-lockdowns.

Wat wordt gedaan met de geluiden uit de wijk?
De wethouder is enigszins tegemoet gekomen aan de geluiden uit de wijk. In ons geval wil hij de Metropoolregio adviseren tram 8 door te laten rijden tijdens thuiswedstrijden van Sparta en voor de rest een vervangende bus te regelen. Tram 4 mag niet verdwijnen voor er concrete plannen liggen voor herinrichting voor een veiliger Binnenweg en er zou alternatief vervoer tijdens markttijden moeten komen.

Tijdens de commissievergadering van 5 april bleken de meeste oppositiepartijen tegen het inkorten van de tramlijnen te zijn. Ook coalitiepartijen hadden kritiek, DENK vroeg om vervangend busvervoer op de Binnenweg en om tram 4 door laten rijden tot Marconiplein zolang deze tram rijdt.

Donderdag 13 april besluit de Raad. De bewoners van Rotterdam-West vragen:
1) Laat tram 8 door blijven rijden tot in Spangen beneden. Wat kan voor supporters moet toch ook kunnen voor bewoners. Een extra overstap is ongewenst. Bovendien is de tram beloofd aan de Spangenaren toen alle winkels bovendijks kwamen.
2) Ook tram 4 moet blijven. In elk geval mag een besluit over tram 4 pas vallen als er concrete plannen liggen voor herinrichting naar een autoluwe en veiliger Binnenweg – inclusief een optie mét trams en na een uitgebreid participatietraject met bewoners en ondernemers. Laat tot dan tram 4 weer doorrijden naar Marconiplein rijden.
4) Mochten er toch trams verdwijnen – dit heeft zeker niet onze voorkeur -  zorg dan voor een volwaardige en toegankelijke busverbindingen.   

Als de raad dit durft te beslissen donderdag, zullen de bewoners mogelijk weer het idee krijgen dat er naar ze wordt geluisterd.

Ineke Palm, Dolores Hart, Erica van Engel en Alvin van Dijk, voorzitters wijkraden Delfshaven

Een verkorte versie van deze bijdrage verscheen ook in het AD.