De intelligentste vrouw ter wereld

Vincent Bijlo schrijft een serie vakantiecolumns, dit is deel 6

De week van de zus van mijn moeder, mijn tante Luce, die ze zichzelf nog gaf om te bepalen of behandelingen nog zin hadden, werd een dag. Zondag waren we bij haar op bezoek in het ziekenhuis en maandag besloot ze al dat het niet meer ging. Alles, behalve de morfine, werd afgekoppeld. Het was klaar, iedereen die ze nog wilde zien was langsgeweest, ze kon het leven loslaten. Dinsdagmiddag, om 6 over 2, is ze weggezweefd. 87, goede leeftijd, maar de laatste tijd vond ze het, zei ze wel eens, soms een stomvervelende toestand. Dan zei ze, met haar zachte, beetje lijzige stem: "Nououou jaaa, iedereen gaat gewoon maar dood of wordt maar ziek, ja jezus ze vallen allemaal om. Dus dan denk ik wat is dit nog. Maar dan ga ik naar de Cellobiënnale en dan zie ik daar van die enige jonge cellisten en dan denk ik: Mwah, ja, god, leuk, goed gespeeld! En dan loop ik met mijn rollatortje naar Jakarta en dan haal ik daar van dat fantastische brood, neeeee, niet het echte Jakarta, Jakarta op de Javakade natuurlijk."

Luce zat in de Amsterdamse kunstscene. Ze opende in 1980 een galerie, vlak om de hoek bij het Stedelijk Museum, gewijd aan tekeningen van architecten. Architectuur, vond ze, is de abstractste, meest anonieme en meest universele kunstvorm. Schetsen van architecten worden schromelijk onderschat, die zijn prachtig om naar te kijken, ook schetsen van ontwerpen die nooit zijn uitgevoerd.

Luce had een goed voorbeeld in de familie. Haar opa, mijn overgrootvader, is architect H. P. Berlage. Ook aan hem heeft ze in Galerie Van Rooy een expo gewijd.

In de galerie hadden mijn broer Marcel en ik, ik denk in 1985 of 86, een soundscape bij een expo gemaakt. Vanuit vier hoeken van de ruimte hoorde je de dag beginnen. Elke hoek had zijn eigen cassettespelertje. Al die spelertjes moesten handmatig gestart worden en het liefst tegelijk, anders ging de tijd in de ene hoek sneller dan in de andere.

We hadden de spelertjes net geïnstalleerd en aan Luce uitgelegd toen er iemand binnenkwam die mij een hand gaf. "Hoi," zei ze met een mooie, lage stem, "ik ben Doeschka Meijssing." Doeschka Meijsing, daar had ik net een boek van gelezen. Ze bleek de nieuwe vriendin van Luce te zijn.

Ik heb gisteren Doeschka's dagboeken er even bij gepakt, daarin staat over Luce: "Dat ik zoiets kostbaars in mijn armen mag houden, het vult mij met groot geluk."

Maar dat Luce… ik stond er verbaasd over na te denken, tussen de kwinkelerende vogels van de dageraad die van vier kanten op me afkwamen, nou ja, ik kende haar niet anders dan getrouwd geweest met oom David. Ze waren een paar jaar geleden gescheiden. Zou ze van de weeromstuit lesbisch geworden zijn? Nee, bi natuurlijk, gewoon bi, why not. Doeschka schrijft ook nog dat Luce "de intelligentste vrouw ter wereld" is. Zo, daar kun je het mee doen.

Ik weet ook nog dat Luce betrokken was bij een stoelenexpositie in de Beurs van Berlage. Zij had de titel bedacht: ZO ZIT DAT!

Ja jezus en nou is ze dood. God wat heeft ze veel voorstellingen van mij gezien. Vorig jaar kwam ze zelfs met dochter Katrien naar Texel, toen we daar de Eindejaarsshow speelden, en bij mijn laatste première in Utrecht namen ze gewoon gezellig een hotel. Zelfs toen ik in de Koepelgevangenis in Haarlem speelde kwamen ze kijken, met oom David, de gevangenen waren toen overigens al overgeplaatst naar elders of eerder op vrije voeten gesteld.

Luce. Er is nog veel meer te vertellen, dat ga ik doen bij haar uitvaart op Zorgvlied. Anyway, ze blijft leven in mij tot ik doodga.