De leegte van het neoliberale groeiverhaal van Dilan Yesilgöz

China als waarschuwing is angst oogsten.

De Leegte van het Neoliberale Groeiverhaal van Dilan Yeşilgöz. Haar pleidooi voor economische groei als patriottisch en noodzakelijk is een klassiek neoliberaal frame: groei equals welvaart, elk alternatief leidt tot chaos of onderwerping aan China. Dit frame is politiek krachtig voor haar bubbel, maar intellectueel erg zwak en maatschappelijk riskant. Mijn weerwoord in drie stappen toont waarom.

Het mantra “zonder groei verliezen we banen en welvaart” verbergt een ongemakkelijke waarheid: niet alle groei is goed, en niet iedereen profiteert. Decennia van economische expansie leverden uitgeputte natuur (biodiversiteitscrisis, stikstof, klimaat), een uitgeknepen publieke sector (zorg, onderwijs, wonen) en groeiende ongelijkheid op. Burn-outs, bestaansonzekerheid en wantrouwen in politiek zijn toegenomen. Dit is geen toekomstvisie, maar een neoliberaal groeimodel dat gezondheid, verbondenheid en veiligheid uitholt. Groei zonder inhoud is geen bloei, maar erosie van wat mensen werkelijk waardevol vinden.

Yeşilgöz stelt #degrowth gelijk aan afbraak en armoede. Dit is een karikatuur. Postgroei pleit niet voor krimp om de krimp, maar voor een systeem dat niet afhankelijk is van eindeloze expansie ten koste van mens en planeet. Het betekent minder fast fashion, fossiele subsidies en overtoerisme, en meer investeringen in zorg, onderwijs, cultuur en natuurherstel. Kortere werkweken, sterkere lokale economieën en technologie voor maatschappelijke doelen in plaats van winst creëren ruimte voor levenskwaliteit. Dit is geen verval, maar een bewuste keuze voor wat ertoe doet: tijd, gemeenschap, duurzaamheid.

China als waarschuwing is angst oogsten. Yeşilgöz’ suggestie dat zonder groei Europa afhankelijk wordt van China is een slimme angsttactiek. Maar China is geen degrowth-model; het is een autoritair groeimonster dat natuur, burgerrechten en gemeenschap opoffert aan geopolitieke macht. Het gevaar ligt niet in te weinig groei, maar in het klakkeloos volgen van dezelfde groeilogica zonder democratische correctie. Europa’s antwoord is niet méér marktgedreven groei, maar democratische economieën, circulaire systemen en innovatie gericht op brede welvaart en lokale veerkracht. Echte bloei vraagt moed om waarde boven bbp te stellen.

Het neoliberale groeiverhaal van de VVD is uitgehold. Postgroei biedt een alternatief: niet minder, maar beter. Niet chaos, maar herwaardering van wat het leven rijk maakt. De keuze is niet tussen groei of ondergang, maar tussen verval in een leeg model of moed voor een nieuwe definitie van vooruitgang.

Dit artikel verscheen eerder op het blog van Marcel Kolder