De leugen regeert in de politiek en dat moet stoppen

Het is campagnetijd en dat politici soms de werkelijkheid dan net wat rooskleuriger voorstellen is niets nieuws. Toch lijkt het de laatste jaren veel gewoner te zijn geworden om te liegen, om zaken te verdraaien en om verkiezingsprogramma’s te baseren op vage 'gevoelens' in de samenleving.

De PVV is hierin de koploper. Onlangs beweerde Geert Wilders nog dat zijn Kamerleden vaak aanwezig zijn bij debatten, regelmatig moties indienen en altijd meedoen bij stemmingen. Laurens Dassen ontkrachtte dit meteen en toonde met cijfers aan dat Wilders loog. Maar ja, cijfers lijken in 2025 nauwelijks nog gewicht te hebben. Alles draait om meningen en framing. Zelfs de erkende genocide in Gaza is inmiddels verworden tot een 'standpunt, waar je het mee eens of oneens kunt zijn.

Wilders is niet de enige. Onder Yesilgöz is slaat de VVD steeds verder een leugenachtige, populistische koers in. Een richting waar iedere echte liberaal zich voor zou moeten schamen. Al bij het vallen van kabinet Rutte IV, dat leidde tot de verkiezingen van 2023 en alle ellende die daaruit volgde, loog Yesilgöz dat het een lieve lust was. Bij Op1 zei ze dat het kabinet gevallen was door een groot meningsverschil over asiel en dat dit met name te maken had met de nareizigers. “Heel veel” nareizigers op nareizigers, benadrukte ze keer op keer. Later bleek uit cijfers van de IND dat er dat jaar slechts tien 'nareizigers op nareizigers' waren. Het kabinet viel dus op basis van gezwets. Het vreemde is dat daar totaal geen gedoe over was. Alsof we met z’n allen hebben geaccepteerd dat de politiek zo werkt.

Natuurlijk, niet alleen rechts liegt en het is ook niet iets van de laatste jaren. Neem ex-GroenLinks-Kamerlid Tara Singh Varma, die in 2000 verzon dat ze leed aan een ongeneeslijke vorm van kanker. Een jaar later bleek uit onderzoek van het TROS-programma Opgelicht?! dat ze helemaal geen kanker had. En er is natuurlijk het bekende voorbeeld van PvdA/GroenLinks-voorman Frans Timmermans, die in 2016 beweerde dat de slachtoffers van de MH17-ramp het ongeluk bewust zouden hebben meegemaakt. Totale onzin, zo werd later duidelijk.

Toch valt niet te ontkennen dat het aantal populistische partijen de laatste jaren groeit, ze aan invloed winnen en daar horen kennelijk leugens bij. Joost Eerdmans van JA21 bijvoorbeeld, die zegt de term “populist” als geuzennaam te beschouwen, verklaarde bij Jinek doodleuk dat er in Nederland 300.000 beleidsmedewerkers zijn bij de overheid. Pardon? In werkelijkheid bedraagt het totaal rijksambtenaren amper de helft.

Ik kan nog wel even doorgaan met voorbeelden geven, maar misschien is dit bescheiden lijstje al deprimerend genoeg. Ik wil de politiek oproepen om de waarheid te omarmen. Laat je verkiezingsprogramma doorrekenen, wees eerlijk en blijf anderen aanspreken op hun leugens.