De peiling van het gezond verstand

Peilingen. Alsof we met z’n allen in een glazen bol zitten te turen, hopend dat die ons vertelt wat we straks zelf gaan doen. Elke dag schuift er een zeteltje, stijgt er een partij, daalt er een leider — en de nieuwsduiders buitelen over elkaar heen om er betekenis aan te geven. “De burger,” zeggen ze dan, met dat Haagse toontje alsof het over een soort uitgestorven diersoort gaat. De burger — alsof we een snack zijn in een McDonald’s-wikkel: snel verteerbaar, makkelijk te labelen, en vooral niet te ingewikkeld. En ondertussen laten we onszelf beïnvloeden door diezelfde peilingen.

“Zal ik wel stemmen op die partij?"
"Straks haalt die het niet.”
“Of moet ik juist strategisch stemmen, want die ander mag écht niet winnen.”

We schuiven, we twijfelen, we redeneren — tot onze stem niet langer van onszelf is, maar van de angst om verkeerd te kiezen.

Ook partijen raken verstrikt in dat spel. Vandaag fel tegen, morgen wat milder, want er is zetelverlies in zicht. De overtuiging verschuift met de windrichting van het sentiment. En plots is de dreiging niet meer het probleem dat opgelost moet worden, maar de tegenstander die in de peiling net iets te hard groeit.

En ergens onderweg verdwijnt het gesprek dat er écht toe doet. Waar willen we naartoe met dit land? Wat voor toekomst gunnen we onze kinderen? We praten over wie wint, maar zelden nog over wat er op het spel staat.

Ik hoop dat we de komende weken niet alleen kijken naar wie het goed doet in de cijfers, maar naar wie het goed bedoelt. Dat we stemmen met ons hoofd én met ons hart. Niet omdat het “strategisch” is, maar omdat het klopt bij wat we voelen en geloven.

Misschien moeten we bij de volgende verkiezingen het peilen maar eens afschaffen. Niet omdat het niet interessant is, maar omdat het ons afleidt van waar het écht om gaat: mensen, hun zorgen, hun dromen, hun waarden.

Want zolang we alleen blijven peilen, weten we straks alles over cijfers — maar steeds minder over elkaar.