De ramp die de regering weigert aan te pakken

De achterstanden bij de Immigratiedienst leiden opnieuw tot lange wachttijden en grote onzekerheid bij asielzoekers en hun kinderen. Op de Griekse eilanden is de situatie nog erger door de hopeloze omstandigheden. Het huidige kabinet kon en wilde geen substantiële actie ondernemen om deze situatie op te lossen. Hier ligt een enorme opgave voor het nieuwe kabinet.

De impact van langdurige onzekerheid over de vraag in welk land je zou mogen leven, is nauwelijks te overschatten. De zogenaamde ‘schadenota´ van onder meer prof. Erik Scherder beschrijft de gevolgen van langdurige stress en gebrek aan stabiliteit voor kinderen. Hun ontwikkeling wordt in ernstige mate bedreigd, en hersenfuncties en geheugen kunnen aangetast worden.

Het project 26000 gezichten portretteerde negen jonge mensen die 15 jaar geleden in deze situatie zaten. Vier van deze filmpjes worden door BNNVARA op televisie uitgezonden , as zondag om 17.50 is het vierde portret te zien op NPO2.

Het bleek dat elke geïnterviewde nadat eindelijk aan de onzekerheid een einde was gekomen, dus ná het Generaal Pardon van 2007, een moeilijke tijd heeft gehad. Deels om te herstellen van de stress en angst, maar daarnaast ook omdat ze zich geen raad wisten met hun plotseling herwonnen toekomst.

26000 gezichten speelde 15 jaar geleden, net als de actie een Royaal gebaar van Marion Bloem, een grote rol in de discussie over een generaal pardon. Het project raakte een open zenuw bij toenmalig minister Verdonk. De korte portretjes van mensen die maar moesten wachten en wachten op de uitslag van hun asielverzoek, maakten namelijk grote indruk, vooral omdat een min of meer anonieme categorie nu een gezicht kreeg.

Het is bijzonder wrang dat nu de IND opnieuw enorme achterstanden heeft. Daar speelt zonder meer een rol in dat bewindspersonen voortdurend bij een daling van het aantal asielverzoeken direct bezuinigingen doorvoerden. Zo ontstaat steeds opnieuw een tekort aan deskundig personeel als er meer asielzoekers komen.

Nog erger dan voor asielzoekers in Nederland, is het lange wachten waar mensen op de Griekse eilanden toe gedwongen worden. Hier is echt sprake van een ‘man-made crisis’. Bij het ingaan van de Turkije deal, nu vijf jaar geleden, was overduidelijk dat in Griekenland zowel de asielprocedure als de opvang ver, heel ver, onder de maat waren. Overnemen van mensen uit Moria en andere kampen is een morele verantwoordelijkheid, en tevens noodzakelijk om het systeem daar enige kans te geven beter te gaan functioneren. Het is beschamend dat de regering tot nu toe weigert deze humanitaire ramp aan te pakken.

26000 gezichten heeft politici gevraagd hoe ze denken dat de asielprocedure, met name voor kinderen, beter en sneller kan, en ook wat ze willen doen voor kinderen die nu in de Griekse kampen zitten. Opvallend is dat zowel de ChristenUnie als de Partij van de Arbeid stellen dat zij verbetering van het huidige asielbeleid absoluut vasthouden, als ze meedoen bij gesprekken over het nieuwe regeerakkoord.

Er is een enorm draagvlak in Nederland voor een humaan asielbeleid. Tienduizenden vrijwilligers zetten zich in voor nieuwkomers, via projecten van VluchtelingenWerk, van kerken, van bibliotheken, en in lokale initiatieven. De nieuwe regeringscoalitie zou er goed aan doen dat draagvlak te erkennen en te koesteren. Een humaan asielbeleid is in het belang van kinderen, van volwassen asielzoekers en in feite van ons allemaal. Want wat voor samenleving worden we als we vluchtelingen niet meer beschermen maar onszelf willen afschermen en dus mensen bewust in ellendige omstandigheden brengen en houden?