De SP heeft het originele idee om een veiligheidswet te maken

Het was even zoeken op de site van de SP naar het verkiezingsprogramma, omdat het verstopt zit tussen de aanmeldvelden om actief te worden, maar  hier  kun je het programma vinden (NB: ik heb op 23 januari een conceptversie gedownload en die gebruikt en vervolgens het stuk aangepast op de definitieve versie).

Wat ik oprecht fijn vind als lezer is dat de 20 hoofdstukken die het telt erg overzichtelijk zijn: een paar regels tellende inleiding wordt steeds gevolgd door maximaal twee pagina’s opgesomde punten over wat men wil doen om de problemen uit de inleiding aan te kaarten. In het voorwoord wordt een aftrap gegeven van de programmafilosofie, die vervolgens weer uiteen gezet wordt in tien centrale punten. Veiligheid wordt hier ook genoemd:

Ik heb lang over deze zin nagedacht en wat deze betekent (ik heb meerdere interpretaties), maar ik kom er óf niet uit, óf ik ben het er niet mee eens. Wie een uitleg heeft, reflecteer er gerust op in de commentaren.

Eén van de meest interessante voorstellen uit de programma’s tot nu toe is het maken van een veiligheidswet:

Ik vind het een goed idee en voor een politieke partij erg origineel, maar het is wel een kwestie van goed gejat van Pieter van Vollenhoven (zie hier en hier ).

Pas in hoofdstuk 8 komt veiligheid weer aan bod in een allegaartje van veiligheid en agenten in de wijk, maar waar ook brandweer, gedetineerden, eerwraak en huiselijk geweld onder vallen en zelfs internationale samenwerking in de strijd met terreur en salafisme. De punten worden hierdoor heel algemeen behandeld. Het gaat om punten als handen af van hulpverleners (‘stevige straffen’), er komen meer agenten en zij hebben recht op een goede opleiding en voldoende training (hoeveel agenten en wat is voldoende?), meer aandacht voor resocialisatie (hoeveel meer?) et cetera. Er staan overigens ook wel concretere punten in zoals legalisering van de teelt en verkoop van softdrugs, verplichte deelname aan deradicaliseringsprojecten voor geradicaliseerde jongeren (waar ook kritische noten over te kraken zijn) en verplicht werken voor gedetineerden in gevangenissen ( maar dat is al het geval ).

Om de warboel nog groter te maken wordt vervolgens in hoofdstuk 9 de rechtspraak behandeld en worden enkele punten nog een keer gemaakt in andere bewoordingen. Wat in hoofdstuk 8 ‘meer investeren in financieel rechercheurs’ genoemd wordt, is een hoofdstuk later ‘meer capaciteit voor ingewikkelde politiezaken zoals fraude’ geworden. En wat in hoofdstuk 8 nog ‘ Geheime diensten in Europa en onder meer de VS gaan beter samenwerken in onze gezamenlijke strijd tegen terrorisme’  wordt ‘ Opsporingsdiensten en inlichtingendiensten moeten effectiever samenwerken in de strijd tegen terrorisme en andere vormen van georganiseerde misdaad’. Verder zijn de oplossingen voor problemen equivalenten van financieel plukken en hard aanpakken, maar steeds zonder concreet te worden. (NB: Er staat overigens meer in het hoofdstuk van de rechtspraak, maar meestal niet relevant voor het onderwerp veiligheid).

De SP laat zien dat ze cyber en privacy erg serieus nemen door opmerkingen als grondwettelijke bescherming van e-mailberichten à la papieren post en we staan pal achter netneutraliteit. Verder is het, alle goede opmerkingen en aanknopingspunten ten spijt, wel weer een vergaarbak van algemeenheden als: ‘ er komen duidelijke regels over wat banken, verzekeraars en andere bedrijven over mensen mogen verzamelen en mogen besluiten op basis van statistische analyses van persoonsgegevens’. Hiermee kun je alle kanten op: duidelijke regels om juist álles van mensen te verzamelen is dan natuurlijk ook een optie. Of: ‘ Op de basisschool kan begonnen worden met lessen in digitale vaardigheden’. Dat dit al lang het geval is en zelfs al voor de kinderopvang programma’s zijn, is nog niet tot de schrijvers doorgedrongen, noch dat Nederland al koploper in Europa is.

Interessant zijn dan nog de volgende passages: ‘ Overheden en bedrijven mogen geen persoonsgegevens doorverkopen of doorgeven zonder uitdrukkelijke toestemming van de betrokkenen. Overheden gaan niet automatisch gegevens aan elkaar koppelen voor datamining en profiling en zijn open en transparant over eventuele inzet van deze middelen voor maatschappelijke doelen ‘. En deze: ‘ Informatie over potentiële terroristen wordt door geheime diensten gedeeld (in de conceptversie stond daar overigens nog ‘ altijd en zonder voorwaarden’ bij) . Daarover maken de regeringen van landen harde afspraken’. Zegt u maar of deze twee passages met elkaar in tegenspraak zijn of niet.

De SP is volgens mij de eerste partij die niet meer geld wil investeren in defensie. Deelname aan militaire missies in het buitenland wordt beperkt tot die missies die op uitdrukkelijk verzoek van de Verenigde Naties plaatsvinden. De SP gaat zich verder verzetten tegen de ontwikkeling van de NAVO naar een wereldwijd opererende en agressieve interventiemacht, stopt met de JSF en vindt dat er een dialoog moet worden gestart om de spanningen met Rusland te de-escaleren. Het is de vraag hoe realistisch deze visie is, maar anders dan andere partijen is het zeker.

Verder gaat de SP:

Het programma begon veelbelovend met de veiligheidswet maar daarna werd het helaas allemaal wat vager. Veel standpunten zijn niet concreet en onvoldoende uitgewerkt en vaak wordt gesproken over hard aanpakken, zonder aan te geven wat dat betekent. Ook verwondert het mij dat als je een pleidooi houdt voor een veiligheidswet je verder nauwelijks doorgaat over de fysieke veiligheidsonderwerpen die er onder zouden gaan vallen. Onder ongelukken en rampen kunnen heel veel zaken vallen, maar nergens in het programma wordt daar verder de urgentie van aangetoond. Onder het kopje ‘Overige punten’ staan drie punten die er onder zouden kunnen vallen, maar die worden terloops genoemd en niet verder uitgewerkt. Uiteindelijk zal hierdoor bij mij het gevoel blijven hangen dat het een warrig en weinig concreet programma was.

Eindcijfer: 4

Deze bespreking is eerder verschenen op de site van Berenschot.