De vakantietijd is de periode om waakzaam te zijn voor gedwongen huwelijken

Afgelopen jaar trok Het Landelijk Knooppunt Huwelijksdwang hierover al aan de bel. Elk jaar worden jongens en meisjes achtergelaten om te huwen met een niet door henzelf gewenste partner. Huwelijksdwang, zeker van minderjarigen, is een grove schending van de mensenrechten en veroorzaakt peilloze ellende bij de slachtoffers. Precieze getallen ontbreken, maar het overkomt jaarlijks in elk geval honderden Nederlandse jongeren, vaak tijdens een ‘vakantie’.

Huwelijksdwang komt voor in culturen waarin collectieve waarden en normen zwaarder wegen dan individuele wensen. Denk ook aan kindhuwelijken. Die komen nog steeds voor in onder andere Turkije, Koerdistan, Afghanistan, Pakistan, Irak, Iran, Marokko, Syrië en Somalië.

Wanneer je te maken krijgt met het verschijnsel, kun je als buitenstaander een gevoel van machteloosheid krijgen. Maar geef er niet aan toe, want er is soms best wat aan te doen, zelfs als de slachtoffers zich al buiten Nederland bevinden.

Een paar jaar geleden kreeg ik een vraag van een vrouw over twee schoolvriendinnen van haar dochter. Ze moesten mee op vakantie naar Turkije. Ze waren onder de achttien. Eenmaal in Turkije ontdekten ze dat hun familie hen wilde uithuwelijken aan neven. Via de sociale media stuurden ze een noodkreet naar de dochter van de vrouw die mij om raad vroeg.

Laat hen doen alsof ze meewerken, zodat ze vertrouwen zouden winnen en zodra er een kans is naar de ambassade gaan, luidde mijn advies. Die ambassade werd vast ingelicht. En ook de in Nederland wonende oom, die in huwelijkscomplot zat, kreeg een telefoontje van de vrouw: werk mee om de meiden naar Nederland te krijgen, of ik schakel hulpverleners, scholen en politie in. Later belde ze me dat ze veilig terug waren in Nederland.

Het zal niet altijd lukken op deze manier, elk geval vraagt om een eigen strategie. Blijf kalm, vraag advies aan Het Landelijke Expertise Centrum Eergerelateerd Geweld en capituleer nooit. Denk niet: ze zitten daar, we kunnen niets meer. Of het hoort bij hun cultuur en het is gevaarlijk. Blijf vechten. Met een juiste aanpak en deskundig advies kun je vaker dan je denkt meiden en jongens in zo’n noodsituatie toch nog helpen.

Deze bijdrage verscheen ook in Trouw.