De vrouw van Hendrik VIII kan best door een zwarte actrice gespeeld worden

Corona of niet, er is in het Verenigd Koninkrijk grote ophef ontstaan rond een tv-serie van Channel 5 over Anna Boleyn, de tweede echtgenote van koning Hendrik VIII, die haar hoofd verloor op het schavot. De hoofdrol is namelijk gegund aan Jodie Turner Smith, een actrice  uit Peterborough met Jamaicaanse ouders. Zij is een verpletterende Caribische schoonheid en een belangrijk rolmodel voor meiden van kleur. Deze casting wordt op de sociale media uitgekreten voor een typisch voorbeeld van de nieuwe woke-terreur. Alles wordt de blanken afgepakt , nu ook hun geschiedenis.

Veel gelezen reactie van haar fans: dan hadden die blanken in het verleden maar niet zoveel mannen en vrouwen van kleur moeten spelen. Laat ze voor een keertje maar eens dimmen.

Dat is natuurlijk een argument van likmevessie. Of en op welke manier huidskleur er toe doet op de planken, heeft te maken met de aard van de productie.

Een ding is buiten kijf: de echte Anna Boleyn was blank. Zij stamde uit de hoogste Engelse aristocratie. Wie wil proberen haar in een historisch zo correct mogelijke omgeving te presenteren, kan niet om een blanke actrice heen. Anders is elke geloofwaardigheid zoek. Als je binnen deze beperkingen geloofwaardige zwarte of Aziatische acteurs wilt opvoeren, biedt de tijd van Hendrik VIII wel uitgangspunten maar niet voor rollen van aristocraten. Zijn eerste vrouw, Catharina van Aragon, bracht uit Spanje Afrikaans huispersoneel mee. De koning zelf had van zijn vader een korps zwarte trompetters overgenomen. Het zou misschien best een aardig idee zijn  de verwikkelingen aan het hof van Hendrik VIII door Afrikaanse ogen te bekijken maar dan krijg je natuurlijk een heel andere serie. En wie weet wordt het krampachtig en gezocht.

Het is ook nergens voor nodig. Die series van de BBC proberen misschien wel dicht bij de historische werkelijkheid te blijven – bijvoorbeeld door voor dialogen uit de correspondentie van de echte hoofdpersonen te putten – het blijft toch fictie: een verzonnen verhaal.

Dit is in de kern het verhaal: Hendrik VIII scheidde van zijn eerste vrouw Catharina van Aragon omdat ze hem geen zoon kon schenken maar uitsluitend een dochter. Daarom huwde hij haar sexy hofdame Anna Boleyn. Die  bracht echter ook een dochter ter wereld, Elisabeth, die later als Gloriana en de Virgin Queen een nog groter  icoon in de Britse geschiedenis werd dan haar vader. Hendrik VIII liet teleurgesteld zijn oog op een andere hofdame vallen, Jane Seymour. Anna werd wegens hekserij, incest en overspel ter dood veroordeeld. Zij kreeg kans om op het schavot nog een laatste woord te spreken dat ook daadwerkelijk is overgeleverd.

Dat verhaal heeft tijdloze kenmerken. Het gaat over liefde, verraad, intrige en onmogelijke eisen die geliefden aan elkaar stellen waarna de passie de vorm aanneemt van haat. Misschien kom je juist dichter bij de kern door de historische correctheid te laten vallen. Dan pas wordt zichtbaar wat deze tragedie ons in de eenentwintigste eeuw kan vertellen. Het schijnt dat dit ook de bedoeling is van de scriptwriter Eve Hedderick Turner, tot nog toe uitsluitend bekend als actrice. Zij beweert een feministische visie te presenteren over de laatste drie maanden van Anna toen zij in de Tower van Londen gevangen zat. Regisseur Linsey Miller

maakte onder andere naam met de film Doing Money over een Roemeense migrante in Londen die naar Ierland wordt ontvoerd en daar gedwongen tot prostitutie. Je kunt haar wat dat betreft om een boodschap sturen.

Op het moment dat je het drama centraal stelt en de vormgeving daarvan afhankelijk maakt, doet het er niet meer toe als Anna Boleyn wordt gespeeld door een zwarte vrouw. Alleen haar geloofwaardigheid als actrice telt. Kan zij weergeven wat een verraden koningin op weg naar het schavot voelt en doormaakt? Over de echte Anna Boleyn werden de vuigste roddels rondgestrooid en tijdens de rechtszaak serieus genomen. Dat doet sterk denken aan hedendaagse heksenjachten op de sociale media. Kun je koninklijk blijven als je reputatie zó door kwaadwillende dwergen besmeurd wordt? Jodie Turner-Smith kan dat als geen ander gezien haar prestaties in het verleden.

Je hebt geen correcte decors nodig om dat zichtbaar te maken. Misschien leiden die zelfs af van de essentie. Het gaat tenslotte om fictie en niet om geverifieerde geschiedschrijving. Om een verzónnen verhaal. Het is een poging iets wezenlijks naar voren te brengen over wat het betekent een bedreigde vrouw te zijn.

Laat deze casting van Anna Boleyn Nederlandse film- TV- en theatermakers maar ten voorbeeld strekken. In zo’n context Romana Vrede als Amalia van Solms of Kenau Simonsz Hasselaar, ik zie het helemaal zitten.