De wereld holt achteruit, hou het tegen

Het mooie van hardlopen vind ik dat iedereen er aan mee kan doen, mits je gezondheid dat toestaat. Je hebt geen dure apparatuur nodig, noch sportkleding, je hoeft ook niet lid te zijn van een club of allerlei ingewikkelde regels voor te kennen. En je kunt het praktisch overal doen en er op ieder moment mee beginnen. Geen sport is zo gelijk als hardlopen. Dacht ik altijd.

Een jaar of 15 geleden zag ik de documentaire Spirit of the Marathon, waarin de magie van deze looprace uitgebreid belicht werd. Totdat er iets aan de orde kwam dat ik nooit geweten had. Het was vrouwen lang verboden te hardlopen.

In de film zit een scène van de eerste vrouw die deelnam aan de Boston Marathon. Die was voorbehouden aan mannen maar ze schreef zich in met initialen en omdat deelname voor vrouwen verboden was, ontbrak op het formulier ook een m/v vakje. Zo bemachtigde ze een startnummer en begon samen met haar vriend en coaches aan de race. De andere lopers waren blij verrast dat er een vrouw meedeed. De organisator was dat niet. Die probeerde de 19-jarige Kathrine Switzer met geweld uit de race te verwijderen. Serieus. Haar vriend, een american footballspeler, wist hem van haar lijf te trekken. Switzer rende door en liep als eerste vrouw ooit de beroemdste marathon ter wereld.

Extra schrikbarend is dat het niet eens zo lang geleden is gebeurd, in 1967. Vijf jaar later werd deelname aan de Boston Marathon officieel opengesteld voor vrouwen.

Vrouwen werden al die tijd uitgesloten omdat ze te zwak zouden zijn, het 'onvrouwelijk' was (beslisten mannen) en… hun baarmoeder uit hun lichaam zou vallen.

In het recent verschenen boek ‘Geschrapt, uitgegomd, gewist. Hoe vrouwen uit de geschiedenis zijn geschreven’, dat ik hier onlangs besprak, las ik waar dat idee van die vallende baarmoeders vandaan komt. De oude Grieken hadden bedacht dat vrouwen omgekeerde mannen zijn. Bij vrouwen zouden de mannelijke geslachtsorganen naar binnen geklapt zijn. Het waren zogezegd mislukte mannen. Daarom werden ze niet voor vol aangezien. Of misschien beter gezegd, zo werd een excuus gevonden om de onderdrukking te rechtvaardigen.

Het is een soort Taliban-denken dat duizenden jaren stand kon houden, tot de recente geschiedenis, totdat vrouwen als Switzer er mee afrekenden. Dat gebeurde vooral in de 20e eeuw. Toen werden grote stappen gezet in het bestrijden van vrouwendiscriminatie. Er werd op heel veel terreinen vooruitgang geboekt. Het besef dat de wereld niet uit zichzelf ongelijk is maar ongelijk wordt gemaakt, daalde in.

Het leek onmogelijk maar een halve eeuw later zijn we weer aan het afglijden naar vroeger. In de VS voert Trump een vrouwvijandig beleid en heeft hij ervoor gezorgd dat ze geen zeggenschap meer hebben over hun eigen lichaam. Om maar een voorbeeld te noemen. Vergeten wordt vaak dat hij Afghanistan heeft uitgeleverd aan de Taliban, vrouwen daar mogen nu niets meer. Alle rechten zijn hen afgepakt. In Nederland is de leider van de grootste regeringspartij een groot fan van Trump.

Ondertussen rukt de zogeheten manosphere op, een extreem mannelijke online cultuur waarin jonge jongens wordt wijsgemaakt dat vrouwen ondergeschikt aan mannen zijn. Ze leren vooral ook een hekel te hebben aan feministen. Zie deze korte repo van RTL.

Vandaag liep ik in Rotterdam de 1/4 marathon. Nu is grofweg de helft van de deelnemers bij dat loopfeest vrouw. Ik had een startnummer gekregen van een feministe die zelf verstek moest laten gaan. Ze vroeg me een leuze op te spelden: ‘Vrouwen willen vooruit, niet achteruit!’ Dat is de slogan van de nieuwe Dolle Mina’s, de fameuze actiegroep uit die eind jaren ‘60 werd opgericht is nieuw leven ingeblazen. Ze liepen ook met een team mee met de marathon.

De leuze laat zien waar we inmiddels staan. Bij de strijd van feministen gaat het niet meer, zoals in de tijd van Switzer, om vooruitgang te boeken maar om achteruitgang te voorkomen.

Denk niet dat de geschiedenis niet teruggedraaid kan worden. Het moet met alle macht voorkomen worden. En daar zijn ook zoveel mogelijk mannen voor nodig.