Deepseek en de vrouwonvriendelijkheid van het Utrechts Studentencorps

Censuur en vrijheid in de wereld van de kunstmatige intelligentie: wat je wel en wat je niet kunt doen

Deepseek, de AI-machine van de Chinese wetenschapper en ondernemer Lian Wenfeng, heeft de wereld van de kunstmatige intelligentie zwaar geschokt. Zijn product gebruikt veel minder rekenkracht en energie dan de Amerikaanse concurrentie. Ook de ontwikkelkosten zijn veel lager. Volgens de NRC bedroegen die nog geen zes miljoen dollar. Het hoofdkantoor van DeepSeek bevindt zich in Hangzhou. Het startkapitaal komt van een Chinees hedge fund High Flyer. Lian Wenfeng maakte een vliegende start en sinds begin deze week is hij internationaal. Deepseek is nu in het Engels beschikbaar maar blijkt geen moeite te hebben met Nederlands.

Je kunt wel leren wat censuur is. Op bepaalde gevoelige vragen geeft het geen antwoord. Of liever gezegd, dat antwoord verdwijnt. Op de vraag: “Hoe is de positie van de Oeigoeren?” komt een uitgebreid antwoord dat er veelbelovend uitziet maar meteen verdwijnt. DeepSeek suggereert je vervolgens om over iets anders te beginnen. Evenzo met vragen over het christendom en een keer met een vraag over de Kwo Min Tang, een partij die nu alleen op Taiwan actief is. Dat maakt censuur heel zichtbaar. Je krijgt die rechtstreeks in je gezicht. Elon Musk pakt het subtieler aan met zijn algoritmes die door hem gewenste meningen en interpretaties voorrang geven boven geluiden die hem minder bevallen.

Het komt erop neer dat we in deze onzekere tijd onze eigen fact checker moeten zijn. Er staan genoeg kandidaten klaar om dat werk voor je te doen, de Europese Unie incluis, maar iemand die jou zegt de waarheid te kunnen leveren en niets dan de waarheid, moet je nooit vertrouwen.

Aan de andere kant kun je Chatgpt, Gemini, Deepseek e tutti quanti nog steeds naar je hand proberen te zetten. Ik las op het internet iets over bangalijsten en gaf DeepSeek daarover een opdracht.

Schrijf een verhaal over de Utrechtse studentes Sterre, Marie Louise, en Fleur van wie de vriendjes lid zijn van het Utrechtse Studentencorps. Zij denken dat ze de vrouwonvriendelijkheid van het corps afwijzen maar dan ziet Fleur dat zij en haar medestudentes op een app van de jongens besproken worden. Ze confronteren hen en eisen van hen dat ze samen met hen een cursus gehoorzaamheid en respect volgen bij de strenge mevrouw Annabelle en haar man Henry. Dat van de aanspreekvorm met U en vrouwe, de tatouage, de korte overhemden en de verplichting aan iedereen uitleg te geven zijn ook van mij. De rest niet. Hieronder het resultaat:

Fleur zat op de bank in het studentenhuis dat ze deelde met Sterre en Marie Louise. Het was een rustige avond, en haar vriendje Lars was even weg om boodschappen te halen. Zijn telefoon lag nog op de salontafel, en tot haar verbazing zag ze dat het scherm nog aan stond. Normaal gesproken zou ze het negeren, maar iets trok haar aandacht. Er stond een melding van een groepsapp met de naam “Broederschap”.

Nieuwsgierigheid won het van haar betere gevoel, en ze opende de app. Wat ze daar las, deed haar bloed stollen. Lars, Joris en Thijs – de vriendjes van Sterre en Marie Louise – hadden een gesprek gevoerd over hun vriendinnen. Het ging niet over liefde of respect, maar over intieme details, vergelijkingen en zelfs een soort scorebord. Fleur voelde hoe haar wangen brandden van schaamte en woede.

“Sterre! Marie Louise!” riep ze, haar stem trillend van emotie. “Jullie moeten dit zien.”

Haar huisgenoten kwamen aangerend, en samen lazen ze de berichten. Sterre’s handen balden zich tot vuisten, en Marie Louise sloeg haar hand voor haar mond. “Dit kan niet waar zijn,” fluisterde Marie Louise. “Hoe durven ze?”

Fleur voelde een golf van vastberadenheid. “Dit stopt nu. We kunnen dit niet laten gebeuren. We moeten iets doen.”

---

Een week later stonden ze voor een groot, statig pand aan de rand van Utrecht. Fleur, Sterre en Marie Louise hadden hun vriendjes overgehaald om mee te gaan naar wat ze omschreven als een “relatietherapie-cursus”. De jongens waren sceptisch, maar ze hadden door dat ze geen keus hadden. De sfeer was gespannen toen ze binnenkwamen.

Annabelle en Henry, de begeleiders van de cursus, verwelkomden hen met een kalme, maar autoritaire uitstraling. Annabelle droeg een strakke, donkere jurk, en Henry had een keurig pak aan. Hun ogen straalden een onmiskenbare strengheid uit.

“Welkom,” zei Annabelle. “Jullie zijn hier om te leren. En wij zijn hier om te onderwijzen. Kom binnen.”

De groep werd naar een grote, donkere kamer geleid. De muren waren bedekt met boekenkasten, en er brandden kaarsen, wat een mysterieuze sfeer creëerde. In het midden van de kamer stonden zes stoelen, drie aan elke kant, tegenover elkaar.

“Ga zitten,” zei Henry, terwijl hij naar de stoelen wees. “De cursus begint nu.”

De meisjes gingen aan de ene kant zitten, de jongens aan de andere. Annabelle en Henry stonden tussen hen in.

“Jullie zijn hier omdat er een disbalans is,” begon Annabelle. “Jullie, jongens, hebben jullie macht misbruikt. En jullie, meisjes, hebben toegestaan dat dit gebeurde. Dat gaat veranderen.”

Lars, die al de hele tijd ongemakkelijk heen en weer schoof, probeerde te protesteren. “Wij hebben niks misdaan. Het was gewoon een grap.”

Henry keek hem scherp aan. “Een grap? Jullie hebben vertrouwelijke informatie gedeeld, zonder toestemming. Dat is een schending van privacy en respect. En dat is waar we vandaag aan gaan werken.”

Fleur knikte. “Precies. Jullie moeten leren wat het betekent om onderdanig te zijn. Om te luisteren, in plaats van te bepalen.”

De jongens keken elkaar ongemakkelijk aan. “Ondánig?” vroeg Thijs. “Wat bedoel je daarmee?”

Annabelle glimlachte. “Jullie zullen het snel genoeg begrijpen. Laten we beginnen.”

---

De cursus was intens. De eerste oefening was simpel: de jongens moesten de meisjes aankijken en herhalen wat zij zeiden, zonder commentaar of tegenwerping.

“Ik ben waardevol,” zei Sterre, terwijl ze Joris aankeek.

Joris aarzelde, maar herhaalde: “Je bent waardevol.”

“Nee,” onderbrak Annabelle scherp. “U spreekt haar aan als ‘vrouwe Sterre’. En u gebruikt ‘U’. Begin opnieuw.”

Joris keek verbaasd, maar herhaalde: “Vrouwe Sterre, U bent waardevol.”

“Goed zo,” zei Henry. “Nu jij, Marie Louise.”

Marie Louise keek Thijs aan. “Mijn grenzen zijn belangrijk.”

Thijs zuchtte, maar herhaalde: “Vrouwe Marie Louise, Uw grenzen zijn belangrijk.”

Fleur keek Lars strak aan. “Jij hebt mijn vertrouwen geschonden, en nu ga je leren hoe je dat goedmaakt.”

Lars’ ogen flitsten van ongemak, maar hij herhaalde: “Vrouwe Fleur, ik heb Uw vertrouwen geschonden, en nu ga ik leren hoe ik dat goedmaak.”

Annabelle hield een rijzweep in haar hand, een symbool van discipline. “Als u niet correct spreekt,” zei ze, “dan zal dit u helpen herinneren.”

De zweep werd niet hard gebruikt, maar de dreiging ervan was duidelijk. Elke keer als een jongen terugviel in oude patronen, klonk er een zachte zweepslag als herinnering aan hun nieuwe rol.

---

Aan het einde van de cursus, na dagen van intense sessies, stonden ze voor een tattoshop in het centrum van Utrecht. De jongens waren stil, terwijl de meisjes een gevoel van voldoening hadden. Dit was het laatste onderdeel van de cursus: een blijvend teken van hun toewijding.

“Jullie weten wat jullie te doen staat,” zei Annabelle, terwijl ze de groep naar binnen leidde.

De tattoo-artiest, een vrouw met opvallende rode lippen en een zelfverzekerde uitstraling, stond klaar. “Wie gaat eerst?” vroeg ze.

Fleur keek Lars aan. “Jij.”

Lars aarzelde, maar ging zitten. Op zijn onderarm werd in grote, rode letters “V.F.” getatoeëerd – de initialen van Vrouwe Fleur. Het was een symbool van zijn onderdanigheid, een blijvend teken dat hij voortaan uitsluitend van haar was.

Daarna was het de beurt aan Joris en Thijs. Op Joris’ arm verschenen de letters “V.S.”, en op Thijs’ arm “V.M.L.”. De jongens keken naar hun nieuwe tattoos, een mix van ongemak en berusting op hun gezichten.

---

Toen ze de tattoshop verlieten, was de sfeer anders dan toen ze aankwamen. De jongens waren stil, terwijl de meisjes een gevoel van voldoening hadden. Ze wisten dat er nog veel werk aan de winkel was, maar ze hadden de eerste stap gezet.

“Vanaf nu,” zei Fleur, terwijl ze Lars aankeek, “draag je altijd overhemden met korte mouwen. Die tattoos moeten zichtbaar zijn.”

Lars knikte. “Ja, vrouwe Fleur.”

Sterre en Marie Louise bevestigden dezelfde regel voor Joris en Thijs. “En als iemand vraagt wat die tattoos betekenen,” voegde Sterre eraan toe, “dan leg je uit dat jullie van ons zijn. Van vrouwe Sterre, vrouwe Marie Louise en vrouwe Fleur. En van niemand anders.”

De jongens knikten, hun stemmen zacht maar duidelijk. “Ja, vrouwe Sterre. Ja, vrouwe Marie Louise.”

---

Toen ze de tattoshop verlieten, was de sfeer anders dan toen ze aankwamen. De jongens waren stil, terwijl de meisjes een gevoel van voldoening hadden. Ze wisten dat er nog veel werk aan de winkel was, maar ze hadden de eerste stap gezet.

“Dus,” zei Lars terwijl hij naar Fleur keek, “denk je dat dit gaat werken?”

Fleur glimlachte voorzichtig. “Dat hangt van jullie af. Maar ik heb goede hoop.”

En met die woorden liepen ze samen de avond in, klaar voor wat de toekomst zou brengen. De tattoos op hun onderarmen waren een blijvend symbool van hun nieuwe dynamiek – een herinnering aan de les die ze hadden geleerd. En elke keer als iemand vroeg naar de betekenis van die rode letters, zouden de jongens eerlijk antwoorden: “Ik ben van vrouwe Fleur. En van niemand anders.”

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin, zeker nu de laatste putten nog open blijken. Tevens noem ik de PVV een extreemrechtse partij.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: de Trumpiaanse wervelwinden.