Demonstraties tegen Israëlisch-Palestijnse oorlog worden aan alle kanten gevoed door complottheorieën

Van alle bezoekers aan de officiële herdenking van de pogrom op 7 oktober droeg Geert Wilders het meest opzichtige keppeltje. De elektronische media zorgden er voor dat juist hij van de aanwezige politici goed in beeld kwam. Diezelfde dag zette Wilders om vijf over zes de volgende tweet op X: "Het land uit met dat tuig. En Halsema mag mee." Deportaties en uitzettingen zijn immers de enige termen  waar hij in denkt. Wilders doelde op een demonstratie van pro-Palestijnen, aan wie burgemeester Halsema het noordelijk gedeelte van het Damrak had toegewezen vlakbij het Centraal Station. Zij hoopte zo te voorkomen dat de betogers in contact kwamen met de deelnemers aan een herdenking op de Dam van de op 7 oktober vermoorde slachtoffers. Daar was het een zee van Israëlische vlaggen. Een behoorlijk deel van de deelnemers kwam uit de hoek 'Christenen voor Israël'. Die vind je veel in de bible belt.

Halsema's opzet slaagde niet want zij die met de trein waren gekomen en op het Centraal Station uitstapten moesten met hun Israëlische vlaggen langs de pro-Palestina demonstranten, die inmiddels behoorlijk opgewonden waren. Enkelen probeerden de vlaggen van de zionistische entiteit af te pakken wat leidde tot een paar knokpartijtjes onder het oog van NOS-camera´s. Later ontbond Halsema de pro-Palestina demonstratie omdat de betogers op de tramrails liepen, wat trouwens moeilijk te voorkomen is als je met een menigte op die plek bent. De ME kwam eraan te pas en meer dan driehonderd betogers werden aangehouden.

Tegen een uur of vijf begonnen op een groot aantal stations zitdemonstraties ,waar vaste treinreizigers inmiddels aan gewend zijn. De deelnemers lieten van zich horen door trommelslag, ritmisch applaus en leuzen over het vrije Palestina. Voor het overige zaten zij niemand in de weg. Al was de keuze van de datum niet echt fijnzinnig. Op maandagochtend blokkeerden pro-Palestina studenten het bestuursgebouw van de Utrechtse universiteit maar die gingen om een uur in de middag weer naar college. In alle gevallen was de opkomst verre van massaal.

Dit alles wordt nu - aangevuurd door Wilders´ tweet  - door extreemrechts aangegrepen om het vaderland min of meer in gevaar te verklaren. Zoals dit tweetje van de onvermijdelijke Bart Schut, aan zijn 19.000 volgers.

Het is allemaal potsierlijk genoeg maar tegelijkertijd hebben zulke tweets en de bijbehorende stemmingmakerij een ernstige ondertoon: deze lui, de pro-Palestina demonstranten, zijn hier gekomen om de boel te ondermijnen en op den duur de macht over te nemen. Ze beginnen met beperkte eisen te stellen zoals uitzonderingsposities of het verbreken van banden met Israëlische universiteiten, dan gaan ze steeds verder tot tenslotte de groene vlag op Huis Ten Bosch in top gaat, ten teken dat de gouverneur van de kalief daar zijn intrek heeft genomen. In extreemrechtse kring is de gedachte wijd verbreid dat Europa stukje bij beetje wordt gekoloniseerd door moslims, die straks vanuit hun bolwerken zoals de Parijse banlieues of Amsterdam-West de macht zullen overnemen, daarbij geholpen door nuttige idioten van links.

Helaas heeft deze medaille een soortgelijke andere kant. Veel sympathisanten met de Palestijnen hangen een vergelijkbare redenering aan. Zij definiëren Israël als een koloniaal project. Het is een settler state, in het leven geroepen door de Britten om vaste voet te krijgen in het zo olierijke Midden-Oosten. Nu hebben de Verenigde Staten die rol overgenomen. Joden vestigden zich in Palestina om daar de boel om te volken en de oorspronkelijke bevolking te onderwerpen. Daarin zijn zij geslaagd en nu gaat het erom deze koloniale  anomalie uit het Midden-Oosten te verwijderen. Dan is het grote complot van de imperialisten uiteindelijk toch mislukt. Dát is het verhaal en het lijkt als twee druppels water op wat extreemrechts voorspelt dat er in Europa te gebeuren staat maar dan met de moslims in de rol van de joden. We hebben in beide gevallen te maken met complotdenken.

Daarbij komt dat men in pro-Palestijnse kring organisaties als Hamas en Hezbollah als authentieke bevrijdingsbewegingen beschouwt die, met alle bezwaren, toch hun steun verdienen. Het maatschappijmodel dat zij in de door hen beheerste gebieden tot stand brengen, vertoont echter – als je de godsdienstdwang eraf haalt – zeer veel raakpunten met wat extreemrechts in Europa propageert. Niet voor niets hebben Thierry Baudet en het Forum voor Democratie weinig op met Israël. Groningse studenten journalistiek deden van de zomer wat graafwerk en ontdekten dat conservatieve moslims waardering koesteren voor zijn standpunten.

Zo blijken uitersten niet altijd uitersten te zijn. In twee kampen volgt men dezelfde redeneringen. Alleen de vijand is een andere. Dat gaat elkaar nog eens versterken.

Aldus zien wij hoe giftige redeneringen en zondebok-ideologieën in steeds bredere kringen van de samenleving salonfähig worden. Hoe inclusiviteit plaats maakt voor uitsluiting. Hoe democratische en progressieve idealen aan alle kanten in het gedrang komen. Nee, dat is alles behalve  potsierlijk. Manieren  van denken die tot onderdrukking en uitsluiting moeten leiden dringen in alle kringen van de samenleving binnen. Dat bedreigt de vrede in onze diverse maatschappij.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin zeker nu de laatste putten toch niet dicht blijken. Tevens noem ik de PVV een extreemrechtse partij.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: is de BTW verhoging bedoeld om de media dwars te zitten?