Dertig dagen om jezelf te melden

Er zijn zinnen die je leest en je direct koude rillingen bezorgen: “Mensen die in stilte transgender zijn, krijgen dertig dagen de tijd om zichzelf te melden.”

Het stond er ogenschijnlijk terloops, in een artikel van de NOS over het besluit van de Amerikaanse regering om transgender militairen te ontslaan. Maar die zin verdient al onze aandacht. Hij doet denken aan de donkerste hoofdstukken van de twintigste eeuw, waarin minderheden werden opgedragen zich zichtbaar te maken, te laten registreren en op lijsten kwamen staan. We weten waartoe dat heeft geleid en toch gebeurt het weer, in 2025, in de Verenigde Staten.

Het besluit van Trumps regering is geen personeelskwestie binnen de krijgsmacht. Het is een ideologisch gedreven zuivering, ingegeven door een haatdragende agenda die zich al jaren richt op het monddood maken van alles wat afwijkt van een conservatief ideaalbeeld. Dit gaat niet over militaire discipline. Dit gaat over macht, angst en controle.

Dit is een klassiek voorbeeld van hoe autoritaire systemen werken. Men gebruikt taal die het slachtofferschap van de meerderheid benadrukt. Minderheden worden neergezet als bedreiging. Er komen wetten en decreten over ‘veiligheid’ of ‘orde’. Vervolgens worden mensen gedwongen zichzelf bekend te maken en worden lijsten opgesteld. Zodra we daaraan wennen, is het hek van de dam.

Het begint met politici die roepen dat ‘genderideologie’ kinderen bedreigt. Het gaat verder met het verbieden van boeken en het schrappen van lesmateriaal over gender en seksualiteit. Dan volgen verboden op genderbevestigende zorg. En nu dus het actief opsporen en ontslaan van mensen op basis van hun identiteit. Dit is een zorgvuldig georkestreerde campagne van uitsluiting. Een poging om bestaansrecht uit te wissen en de publieke ruimte te herschrijven zodat er geen plaats meer is voor wie niet binnen de norm valt. En als dit zonder tegenreactie gebeurt, volgen er onherroepelijk meer groepen.

Want zodra je als samenleving accepteert dat één groep actief mag worden uitgesloten, ontstaat er ruimte om datzelfde mechanisme toe te passen op anderen. Op mensen met een migratieachtergrond. Op vrouwen. Op moslims. Op politieke tegenstanders. De mechanismen zijn altijd dezelfde: marginaliseren, demoniseren, criminaliseren, verwijderen.

Wie denkt dat dit overdreven is, doet er goed aan de geschiedenis erop na te slaan. Vrijheden verdwijnen zelden in één klap. Ze worden beetje bij beetje afgebroken, terwijl grote delen van de samenleving denken dat het hen niet zal raken. Tot het te laat is.

Wat dit extra zorgwekkend maakt, is hoe weinig internationale verontwaardiging er klinkt. Natuurlijk, de Nederlandse krijgsmacht heeft netjes laten weten dat transgender militairen hier veilig zijn. Dat is echter niet genoeg. Dit is geen intern personeelsbeleid van het Amerikaanse leger, maar een mondiale mensenrechtencrisis. Dit is een signaal aan alle conservatieve, autoritaire bewegingen wereldwijd dat er ruimte is om verworven rechten terug te draaien, en groepen systematisch uit te sluiten. Dat verdient een luide politieke en maatschappelijke veroordeling.

Dit alles is geen ver-van-ons-bed-show. Dezelfde logica klinkt in Europa - ook in Nederland - in parlementen, talkshows en opiniepagina’s. Met woorden als ‘woke-terreur’, ‘genderwaanzin’ en ‘traditionele waarden’. Met haatcampagnes over toiletten en kleedkamers. Met praatjes over mensen ‘beschermen’.

We staan erbij en noemen het debat. We staan erbij en denken dat het wel meevalt. Kijk om je heen. Kijk hoe hier wetten sneuvelen, subsidies verdwijnen en politici steeds openlijker praten over het beperken van genderzorg en het censureren van queer zichtbaarheid.

Het is tijd om pal te staan voor vrijheid, autonomie en gelijkwaardigheid. Want als we nu zwijgen, weten we uit de geschiedenis hoe dit afloopt. Met steeds meer mensen op steeds langere lijsten. Met steeds minder ruimte om jezelf te zijn. Met steeds minder vrijheid voor iedereen.

De vraag is niet of dit gevaarlijk is. De vraag is hoe lang we nog durven te wachten om het te benoemen en te bestrijden.