Dick Schoof, hou de intriganten (Wilders c.s.) en de onnozelen (Omtzigt c.s.) verscherpt in de gaten

Giep schrijft brieven aan de premier, dit is de achtste

Aan de minister-president van Nederland,

Hoi Dick,

Allereerst van harte gefeliciteerd met je 68e verjaardag. Mijn cadeau voor jou is een Chapeau voor de vasthoudendheid in je Europese optreden.

Natuurlijk was er voor jou geen enkele reden om de anti-EU-Eerdmansmotie over te nemen. Jouw internationale en Europese rol zou in een klap zijn uitgespeeld. Kortom, geen handdoek in de ring, ondanks het politieke slagveld waarin jij en je kabinet de afgelopen weken terecht zijn gekomen. En: je optreden smaakt naar meer!

Denk wel even aan Shakespeare’s drama Othello.

De Moorse generaal Othello moet de stad Venetië redden van de Ottomanen. Hij wordt omringd door een groep haters onder leiding van Jago, een vaandrig die gepasseerd is door Othello bij de benoeming van een hoge post. De meester-intrigant Jago zint – met inschakeling van de onnozele Venetiaan Rodrigo - op wraak. Zijn haatplan bewerkstelligt uiteindelijk Othello’s dood.

Kortom: houd als minister-president de intriganten (Wilders c.s.) en de onnozelen (Omtzigt c.s.) verscherpt in de gaten. Gebruik je kennis als inlichtingenexpert om hun spel te elimineren. Zo maak je meer ruimte voor een eigen speelveld. En zoek medestanders buiten je verbrokkelde coalitie.

Want dat moet ik je zeggen: internationaal heb je Nederland een goede dienst bewezen door steun te geven aan EU-plannen om te werken aan een veilig Europa. Je had daarbij de steun van het parlement, dacht je terecht. Maar zie: de intriganten en onnozelen uit de coalitiespartijen, PVV, BBB en NSC wisten nadien een nipte meerderheid te halen om je terug te fluiten.

Wat blijkt? Voor het eerst houd je eindelijk je poot stijf en bijten je coalitiegenoten in het stof door de bezweringsformule ‘deels wel, deels niet’ om de motie uit te voeren.

Van groot belang: jij kan door!

Terzijde maar cruciaal: Er is een zeer bedenkelijke kant aan het hele debat: de verdergaande militarisering van Europa met weinig tot geen aandacht voor een niet-militaire maar humane,  meer diplomatieke strategie. Met als kern: te komen tot afspraken over een veilig en vredelievend Europa, inclusief Rusland. Ik verwacht wel dat je als ‘premier van alle Nederlanders’ ook de dialoog aangaat met de activisten van ‘De Nieuwe Vredesbeweging’.

Ook opmerkelijk: de steun betreffende mijn oorspronkelijke suggestie om na het mogelijke afhaken van giftige coalitiegenoot PVV geen verkiezingen te houden maar in te zetten op een reconstructie van het kabinet, samen met de oppositie, is toenemend. Zeker nu oud-vicevoorzitter van de Raad van State Tjeenk Willink in de NRC (11/3/25) aangaf dat het houden van deze verkiezingen inderdaad geen (grondwettelijke) opdracht is na de val van een kabinet.

Nu nog heb je een akkoord kunnen bereiken maar naarmate jij zelf gezag opbouwt - met name internationaal - neemt de zelfdestructie binnen je rechts-nationalistische coalitie toe. Zorg daarom dat je een mogelijke val van dit kabinet zelf regisseert.

Als mijn antennes mij niet in de steek laten, zie ik het volgende gebeuren.

In de kern van je kabinet (algemene zaken, defensie, buitenlandse zaken) bestaat er overeenstemming over het internationale speelveld met een actieve rol voor Nederland. In feite heb je deze rol al aangekondigd in je positieve maidenspeech in de VN van 26/9/24. Ook het gedoe rond de onvoorspelbare NAVO-bondgenoot Trump heb je behendig - zij het opportunistisch - aangepakt: wel aangeven dat Nederland achter Oekraïne en Zelensky staat maar de VS als belangrijkste lid in hun waarde laten.

De nauwelijks aangepaste asielwetgeving van minister Faber heb je volgens mij laten gaan vanwege je internationale prioriteiten. Heel verstandig want deze plannen halen wellicht de eindstreep niet in de Eerste Kamer en krijgen ook niet de steun van de reconstructiegenoten. Ook het verzet van de jou bekende IND-ambtenaren is hoopgevend in dit geval.

Dan het aangekondigde stikstofplan waarvoor je kabinet een speciale ministeriële commissie onder jouw leiding heeft geïnstalleerd. Ik raad je aan hier vooral prominente wetenschappers uit Wageningen het werk te laten doen. Gok totaal niet op het vernuft van de betrokken BBB-lobbyministers Wiersma en Keijzer. Zet die twee op afstand.

De Voorjaarsnota (uit te brengen uiterlijk 1 juni) kan prima gepaard gaan met een reconstructie van je kabinet, uitgaande van het scenario dat Schoof I dan gevallen is. Speerpunt: de veiligheid in Europa. Dat de VVD in je kabinet de dragers zijn van zowel financiën als defensie is een goed uitgangspunt voor de reconstructie.

Ben zelf weer wat positiever over de PVV’er Coenradie die W. flink heeft weerstaan in zijn verzet tegen haar detentieplannen. Wellicht een ministerpost in het reconstructiekabinet voor haar reserveren?

De oorspronkelijk afspraak bij Schoof I dat de fractievoorzitters in de kamer blijven en geen zitting zullen nemen in het kabinet lijkt mij voor herhaling vatbaar. Wel steun van reconstructiegenoten als GroenLinks-PvdA, D66 en CDA en de kleine (progressieve) partijen maar geen politieke leiders in de regering Schoof II.

Bij elkaar opgeteld genoeg zetels voor een rechtvaardig, effectief en vooral duurzaam regeerprogramma tot aan de reguliere verkiezingen in 2028.

Ik weet het Dick, je kunt deze achtste brief aan jou afdoen als mogelijk wensdenken. Maar vergis je niet. Het gaat erom dat we in Nederland een grote behoefte hebben aan duidelijke politieke keuzes met dito uitvoering. Jouw kabinet Schoof I is teveel gedoe en het raakt me als je je niet uitdrukkelijk verzet tegen de haatprediker Jago W. OK, hij heeft jou via via gevraagd maar dat is geschiedenis.

Vandaar: het internationale pad dat jij met je kernministers bent opgegaan verdient steun. En je weet: ik gun je niet het lot van een Shakespeariaansachtig haatplan.

Met amicale groeten,

Giep