Dick Schoof, ook de PVV-amateurs hebben je opdracht goed begrepen

Aan de minister-president van Nederland

Hoi Dick,

Toch nog fijn dat je hebt kunnen genieten van relatief rustige feestdagen. Ook de PVV-amateurs in je kabinet hebben je opdracht goed begrepen: afstand nemen, klep dicht en denk na over het verbeteren van je functioneren. Of het wat oplevert voor de langere termijn? Ik zou er niet op rekenen maar in ieder geval is je damage control – om in jouw jargon te spreken – geslaagd. Kun je met gerust hart komende dinsdag, 21 januari naar het World Economic Forum in Devos vertrekken? Houd in ieder geval je privé-mobiel bij de hand om te voorkomen dat je niet bereikbaar bent zoals in Boedapest het geval was tijdens de Amsterdamse rellen.

Je hebt je niet uitgelaten over het verbod van schaduwpremier W. die zijn PVV-ministers verbood naar Devos af te reizen. Als minister-president maak jij toch uit wie gaat? Nu heeft hij bij jouw afwezigheid vrij spel om opnieuw chaos te scheppen. Lees mijn vorige brieven er maar op na hoe hij dan te werk gaat. Met de komst van Trump voor hem ideale omstandigheden!

Je eindejaarsinterviews in NRC en de Volkskrant hadden een rustiek karakter. Kennelijk waren de parlementaire journalisten ook toe aan een adempauze want ze maakten het je beslist niet moeilijk. Nee, geen kritische analyses en vragen over je chaotische en bizarre eerste maanden.

Geen doorvragen over je uiterst twijfelachtige relatie met W. Kortom: al babbelend richting oliebollen en appelflappen. Ik lees jammer genoeg nog wel enkele ontsporingen in die interviews. In NRC beweerde je dat jij de kapitein bent op het schip. Een zeer gevaarlijke beeldspraak want je schip (kabinet) heeft ernstige averij opgelopen (veel gedoe, geen daden), de machinekamer is niet op orde (Faber), de lading van NSC en BBB is voortdurend aan het schuiven en een haatzaaiende reder (W.) die voorkomt dat een heldere koers wordt gevaren. Eerder zei je ‘Ik ben de baas’ en dan nu ‘Ik ben de kapitein’. Het roept eerder meelij op dan dat het bijdraagt aan een gezaghebbend leiderschapsprofiel. Ik herhaal mijn waarschuwingen: kijk hiermee uit! En dan die opmerking in de Volkskrant dat je ‘elk moment kan stoppen. Dat weten ze.’ Er is helemaal geen ‘ze’. Er is slechts die ene W. Hou ermee op om je lot in handen te leggen van zo’n ondemocratische éénmanspartij-politicus.

En dan 2025. Genoeg dagelijkse hobbels om te struikelen maar laat ik me concentreren op twee hoofdzaken: de financiële Voorjaarsnota inclusief het gedoe rond bezuinigingen, en – nee je verwacht het denk ik niet – de NAVO-top in juni in Den Haag. Ik denk met je mee: heel goed dat je vanaf nu samen met VVD-minister van financiën Eelco Heinen langs de departementen gaat om de knelpunten en wensen in beeld te brengen. Ook goed dat je afgelopen vrijdag het stikstofdossier naar je toegetrokken hebt. Succes heb je zeker nodig vooral om de tweede hoofdzaak te kunnen tackelen.

Wat is er dan met de NAVO-top? Het is heel bijzonder dat deze top in Nederland plaatsvindt in een wereld die totaal in verwarring is. Oorlogen afgewisseld met onderhandelingen (Gaza!, Oekraïne?), een VS-president die knaagt aan Europa, het toenemend belang van de Brics-landen die een alternatief zijn voor westerse allianties. Zo’n NAVO-top verdraagt zich niet met een slap kabinet ter plaatse (jouw kabinet) dat ook nog eens voortdurend met zichzelf bezig is en daarmee geen garantie is voor de veiligheid van de deelnemers. Stokebrand W. ruikt hier zijn kansen. Samen met wat ultrarechtse regeringsleiders uit het NAVO-kamp (denk dan aan Orban van Hongarije), zal hij niet nalaten zich als dé (beoogd!) politieke leider van Nederland te presenteren (zoals hij dat ook in Israël gedaan heeft).

Even ‘out of the box’ denken. Het is nog geen juni. Nu al kun je werken aan het definitief isoleren van W. als je belangrijkste tegenstander. De media hebben je alsmaar nagedragen dat je een partijloze technocraat bent die macht om effectief te regeren ontbeert want geen achterban. Juist dat profiel kan nu goed van pas komen, indachtig de lessen die Machiavelli je leert om heerser te zijn: ‘Since love and fear can hardly exist together, if we must choose between them, it is far safer to be feared than loved.’ Hoe bereik je zo’n positie? Topprioriteit: werk aan een hecht fundament van je kabinet. Schakel openlijk prominenten in die je eerst van advies voorzien en later wellicht als tijdelijk minister kunnen optreden. Zo compenseer je het gebrek aan een achterban en stel je je krachtiger op tegenover W. Aan wie ik denk? Even als denkoefening (heb ze niet gepolst). Jaap de Hoop Scheffer, oud NAVO-baas, vooraanstaand CDA-lid en oud-minister van Buitenlandse Zaken. Een steviger brug naar het CDA en de NAVO-top kun je niet krijgen. Ed Nijpels, oud-minister en oud-partijleider VVD. Ligt nu wat dwars vanwege de PVV maar als er een beroep op hem gedaan wordt vanwege het landsbelang zegt hij nooit nee. Tot slot – en je raadt het niet – Gerdi Verbeet, prominent PvdA-lid, gewaardeerd als oud-Kamervoorzitter en als oud-voorzitter Nationaal Comité 4 en 5 mei. Met haar geef je het signaal af dat jouw politiek ook een kwestie van verbinden en solidariteit is (PvdA’er en oud-informateur Kim Putters zou ik niet nemen). Met deze drie kanjers verstevig je je positie en je gezag, en is W. nog voor dat de genodigden van de NAVO-top in juni in Den Haag hun koffers uitpakken op een zijspoor beland. Wat hij ook brult op X van Musk. Ik houd het zelfs voor mogelijk dat je acties ook gepaard kunnen gaan met een reconstructie richting Schoof II. Exit PVV. Een meerderheid in de Eerste Kamer valt je dan ten deel.

Wens je opnieuw alle wijsheid toe. Hou vol en verzaak niet!

Met amicale groeten,

Giep

PS Wat zat je nou in je eerste gesprek met de pers, 10 januari, te klungelen rond het algemeen gewenst vuurwerkverbod? ‘Nee daarvan is het kabinet geen voorstander’. Hoeveel doden en gewonden moeten er nog vallen voordat jij zegt ‘genoeg is genoeg’?