Dinsdag kan de Tweede Kamer haar gezicht nog redden door oorlogsmisdrijven inderdaad oorlogsmisdrijven te noemen

"Luit, deze man heeft zich net aan ons overgegeven."
"Mooi, zet hem aan de rand van de kali met zijn muil naar het water en schiet hem voor zijn godverdommenis."
"Is dat geen oorlogsmisdrijf, luit?"
"Laat me dat uitleggen, soldaat. Het kan geen oorlogsmidrijf zijn want het wordt gepleegd in het kader van een intern conflict. Weliswaar heeft Indonesië op 17 augustus 1945 de onafhankelijkheid uitgeroepen maar die heeft Nederland niet erkend."
"Ja, maar…"
"En mochten er ooit landverraders aan de macht komen en die onafhankelijkheidsverklaring achteraf wel erkennen, dan is er nog niks aan de hand. Dan maken ze zeker een uitzondering voor excessen te velde of hoe ze dat tegen die tijd ook mogen noemen."
"Dat is een hele geruststelling, luit. Dank u wel. Lópen, vuile plopper of je krijgt de kolf van mijn geweer in je nieren."

Het Kamerdebat over de Nederlandse oorlogsmisdaden in Indonesië was een beschamende vertoning. Iedereen denkt dan aan de kwaadaardige geschiedvervalsing van Baudet of de bizarre rijsttafelmotie van Derk Jan Eppink maar dat waren eerder incidenten. Het ging om de ondertoon van het debat. Voorkomen moest worden dat gedragingen van Nederlandse soldaten door de overheid als oorlogsmisdrijven werden aangeduid.

Premier Rutte had daar een uitweg voor gevonden. Hij legde de Kamer uit dat pas sinds de Geneefse verdragen inzake het universitaire oorlogsrecht uit 1949 de term oorlogsmisdrijven ook voor gebeurtenissen in interne conflicten van toepassing is. Welnu, wat er allemaal aan gruwelijks bedreven was voor dat Nederland zich bij dit verdrag aansloot.

Eerder heeft de Nederlandse regering de Indonesische onafhankelijkheidsverklaring van 17 augustus 1945 erkend. Ze houdt niet langer vast aan de soevereiniteitsoverdracht van vlak na Kerstmis 1949. Rutte maakt echter een uitzondering voor oorlogshandelingen en zo kan men op formele gronden onder de term oorlogsmisdrijven uitkomen.

Corinne Ellemeet van GroenLinks heeft eeen motie ingediend om toch gewoon van oorlogsmisdrijven te spreken. Alle moties die tijdens het debat werden ingediend, komen pas dinsdag ter stemming.

Het is nu meer dan zeventig jaar geleden en nòg proberen de rechtsopvolgers van de politici die destijds meer dan tweehonderdduizend jonge Nederlanders een krankzinnige oorlog instuurden, hun straatje zoveel mogelijk schoon te vegen. De militairen werden met oude Engelse dumpwapens en valse informatie naar een land gestuurd dat ze voor het allergrootste deel niet kenden en niet begrepen. Ze werden slecht geleid en in omstandigheden gebracht die uitnodigden tot het plegen van oorlogsmisdaden. Zoals dat met de soldaten van de Wehrmacht ook gebeurde.

Het staat buiten kijf dat het Nederlandse leger in Indonesië structureel excessen van geweld pleegde, die de benaming oorlogsmisdrijf verdienen. Achteraf gezien zijn de dienstweigeraars, die weigerden oorlog te voeren in een land dat voor zijn vrijheid vocht óf die ter plekke misdadige bevelen weigerden, de helden. 

Nederland kan een groot voorbeeld nemen aan de manier waarop Duitsland zijn verleden heeft gewerkt. Bij ons worden de ontkenners nog steeds gefaciliteerd en serieus genomen. Bij ons durven we niet rond uit te komen voor ons verleden.

Het waren oorlogsmisdrijven. Heb de moed de feiten te erkennen.

Door dinsdag met de motie van Ellemeet in te stemmen kan de Tweede Kamer op het laatste moment het gezicht van zichzelf én van Nederland redden.

Op deze pagina kun je het hele Kamerdebat als pdf downloaden.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenshandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Luister naar het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en gesciedenis Nu: Rutte sleets?