Doe wat aan de bizarre dubbele btw-heffing voor kringloopwinkels

Er is iets geks aan de hand in Nederland. Wie een nieuwe fiets, of bankstel, of wat dan ook koopt, betaalt daar 21 procent btw over. Als u die fiets of dat bankstel na een tijdje doorverkoopt aan een buurman, of via Marktplaats, dan hoeft de koper daar niet nog een keer btw te betalen. Verkoopt u ‘m aan de fietsenmaker, of een commerciële winkel in tweedehands-goederen, dan wordt over het bedrag dat u ontvangt ook geen btw meer geheven. De opkoper van tweedehands goederen, betaalt alleen btw over de winst die hij over de doorverkoop maakt.

Behalve als u die fiets of wat dan ook aan de kringloopwinkel schenkt. Dan moet daar ineens wel weer over de volledige verkoopprijs nog een keer 21 procent btw betaald worden.

Dat is raar. Want die kringloopwinkel doet precies wat we eigenlijk allemaal willen. In die kringloopwinkel worden die spullen opgeknapt, gerepareerd en krijgen een tweede leven. Hergebruik. Daarmee gaan we ook verspilling tegen. Goed voor het milieu en goed voor de portemonnee, want een tweedehands fiets is altijd goedkoper dan een nieuwe. Bovendien worden die spullen vaak schoongemaakt, opgeknapt, gerepareerd door mensen die wat meer ondersteuning nodig hebben en in veel gevallen zonder die ondersteuning vermoedelijk zonder baan thuis op de bank zouden zitten.

Dat is mooi. Wie wil nou niet hergebruik stimuleren, verspilling tegengaan en zo veel mogelijk mensen een zinvolle baan bieden? Ook als je daar een beetje ondersteuning bij nodig hebt. De ruim 250 kringloopwinkels die zo werken, bieden op manier werk aan ruim 14.000 mensen. Dat is 80 procent van hun werknemersbestand.

Nederland is niet uniek. Ook België, Frankrijk, Duitsland, Denemarken en de hele Europese Unie, wil hergebruik stimuleren, verspilling tegengaan en mensen met afstand tot de arbeidsmarkt zinvol werk bieden. Daarom heeft de EU in 2023 al een richtlijn aangenomen waarin lidstaten worden opgeroepen daar werk van te maken. Vrijwel alle landen om ons heen hebben dat al gedaan. In al die landen betaal je geen, of een sterk verlaagd btw—tarief over deze tweedehands goederen. Alleen Nederland heeft hier nog niets mee gedaan.

Al jaren proberen we hier als kringloopwinkels enige beweging in te krijgen. Maar volgens de minister is het te ingewikkeld, is de btw niet bedoeld om gewenst gedrag te stimuleren en kost het te veel geld.

Maar het is niet ingewikkeld. Alle landen om ons heen hebben het al doorgevoerd. Een kleine aanpassing is voldoende. En we proberen met ons belastingstelsel wel degelijk gewenst gedrag te beïnvloeden. Denk aan accijnzen op alcohol en tabak, het verlaagde btw-tarief op eerste levensbehoeften, boeken, kranten, cultuur. En die dubbele belasting die nu via de kringloopwinkels wordt geheven, beslaat maar liefst 0,03 procent van alle omzetbelasting. Dus ook dat klinkt niet echt geloofwaardig.

Wat de werkelijke reden is om hier niets aan te doen, weten wij ook niet. Maar nog langer wachten op een wonder gaat dat wonder niet dichterbij brengen, vrezen we. Daarom zijn we - in navolging van organisaties die zich inzetten voor klimaat en milieu - naar de rechter gestapt. In eerste aanleg is vooral gekeken naar de technische toepasbaarheid van de huidige belastingregels. In hoger beroep hopen en verwachten we dat er meer principieel naar deze toch wel wat gekke gang van zaken gekeken gaat worden.