Een half miljoen vergeten stemmen

Tien zetels die altijd leeg blijven, waardoor ons parlement en ons beleid uit balans raken.

In Nederland bestaat een groot democratisch tekort waar bijna niemand over praat. Het gaat om een groot gat midden in onze democratie van minimaal 500.000 stemmen die nooit worden uitgebracht. Niet omdat deze kiezers geen interesse hebben, maar omdat er blijvende drempels zijn die stemmen onmogelijk maken.

Denk aan ouderen met dementie die zonder hulp niet bij het stembureau komen. Mensen met een verstandelijke beperking zoals vele vrienden van mijn dochter, voor wie het stembiljet te ingewikkeld is. Mensen in de geestelijke gezondheidszorg die geïsoleerd raken en geen steun krijgen om te stemmen. Of mensen die in armoede leven en door stress of wantrouwen afhaken.

Samen gaat het om minstens een half miljoen mensen. Dat staat gelijk aan tien zetels in de Tweede Kamer. Tien zetels die altijd leeg blijven, waardoor ons parlement en ons beleid uit balans raken.

Dit is een groot probleem. Bij de laatste verkiezingen maakte minder dan 80.000 stemmen het verschil voor de grootste partij. Het democratische gat is vele malen groter. Het kan verkiezingsuitslagen veranderen, coalities verschuiven en de koers van ons land bepalen.

De pijnlijke ironie is dat dit juist groepen zijn die het hardst een socialer beleid nodig hebben. Toch hebben zij de minste invloed op de politiek die hun leven bepaalt. Ze worden dubbel geraakt: eerst door hun kwetsbaarheid, daarna door hun uitsluiting.

Democratie gaat niet alleen over regels en procedures, maar over gelijkheid en inspraak. Als we dit gat dichten – met betere begeleiding, eenvoudiger stemprocedures en actieve steun – wordt Nederland niet alleen democratischer, maar ook zorgzamer en eerlijker.

Een echte democratie laat niemand achter.

• Verstandelijke beperkingen & ernstige GGZ → 50.000–100.000 niet-stemmers.
• Dementie & ouderen in instellingen → 100.000–150.000 niet-stemmers.
• GGZ-breed (instelling + zwaar ontregeld thuis) → nog eens tienduizenden.
• Armoede / lage SES (lage opkomst) → 300.000–500.000 gemiste stemmen.