Een stil vliegtuig is net zoiets als een schone oorlog

Speech die ik uitsprak bij de overhandiging aan leden van de Tweede Kamer van het manifest Stop 4de Route, dat zich uitspreekt tegen de vergevorderde regeringsplannen voor een vierde aanvliegroute naar Schiphol. Het is opgesteld door burgerinitiatief stop4deroute.nl.

Er zit weer vaart in de luchtvaart op het Ministerie van Blauwe Groei. De meeuw en de zwaan vliegen samen vleugel aan vleugel om de vierde aanvliegroute te verkennen. Vrijheid, de sky is the limit. Meer meeuwen en meer zwanen kleven aan, ze vliegen in een treintje, over Gelderland, over Utrecht, stukje Noord-Holland, naar Schiphol. Ze wanen zich onaantastbaar, de lucht is van hun, zij delen de lakens uit in de lucht, de deken van stikstof, fijnstof, vliegtuigstrepen en geluid die is voor ons, het volk. Het volk, waarvoor ze het allemaal doen. Want het volk wil vliegen. Nee, de aandeelhouders willen dat het volk wil vliegen, want dan vliegt het volk geld in hun zakken, dat is de lobbycratische werkelijkheid. En met hun macht, hun luchtmacht, tekenen de meeuw en de zwaan een nieuwe asfaltloze snelweg boven de hoofden van het volk, boven de planten, de dieren, de natuurgebieden, de stiltegebieden, de dorpen en de steden.

Maar het kan, roepen ze, we komen met stille vliegtuigen over het stiltegebied. Op 2000 meter hoogte, misschien wel 200 per dag, want als we niet blauw groeien kunnen we die dure stille vliegtuigen niet betalen, hè, dat je dat nou niet begrijpt. We hebben al zo'n onrendabel businessmodel, we hebben om de haverklap staatsteun nodig en dan nog krijgen we het nauwelijks van de grond, dat lukt alleen met heel veel vliegen met heel veel overstappers. Maar, die vliegen dan ook over jullie stiltegebieden heen, dat vinden ze prachtig, daar mogen jullie best trots op zijn. Waarom, zeggen ze, wordt er nou altijd zo negatief gedaan over de luchtvaart?

Nou, dat is omdat veel mensen, door al die trots op die zwaan en op Schiphol, de start- en landingsbanenmotor, niet kunnen slapen, blootgesteld worden aan lawaai dat al jaren en jaren alle normen overschrijdt, het is een ziekmakend businessmodel. En die uitstoot! Vorig jaar was de uitstoot van Schiphol zo groot als die van Tata Steel en de Rotterdamse raffinaderij van Shell samen.

Hè, doe niet zo negatief, het wordt minder, met de stille vliegtuigen, als we maar meer mogen vliegen, dan maken we meer minder lawaai. Een stil vliegtuig, dat is net zoiets als een schone oorlog, alle oorlogen zijn vuil, alle vliegtuigen maken lawaai.

En dan is het op een dag zover, met één vingerknip van de minister wordt de vierde aanvliegroute in werking gesteld, dat gaat via een algemene Maatregel Van bestuur. Hij heeft geen noodwet nodig om het parlement te omzeilen. Ze hebben in het diepste geheim al geoefend, naar tevredenheid, het naderingspunt boven Doorn voldeed.

Dan zijn ze daar, die 200 vliegtuigen per dag boven 1,3 miljoen mensen, en dan? Wordt de overlast, zoals ze beloofden, dan eerlijker verdeeld over het land? Krijgen de omwonenden van Schiphol dan minder last? Nee, want dan kan de blauwe groei pas echt beginnen.

Waar is onze macht, onze luchtmacht? Is de lucht van aandeelhouders, van overstappers, van die 8% van de reizigers die meer dan 40% van de vliegreizen maakt? Is de lucht van politici die zo hechten aan bereikbaarheid en bewust een cijfermoeras creëren waarin iedereen wegzakt, van wie is de lucht?

59% van de Nederlanders vloog vorig jaar niet. Hebben die ook nog wat te zeggen? En al die mensen die af en toe een vliegreisje maken?

Waarom regeert het secundaire recht, waarom zijn afspraken met Schiphol, die overigens een hele wankele basis hebben, waarom zijn die altijd weer belangrijker dan ons leefmilieu en onze gezondheid? Zij, de politici, zij zijn ook ons. Dat vergeten ze. Hoe doen ze dat? stoppen ze hun oren dicht, houden ze hun adem in om geen fijnstof binnen te krijgen?

Ja, dat vervelende volk, je roept het op als stemveeveedee of stempeeveevee en je laat het vervolgens links liggen.

Het gaat niet langer zo, de grenzen van de groei zijn allang bereikt. We moeten terug, dat is voor iedereen beter. We moeten onthubben, wij zijn er niet voor het geld, het geld is er voor ons. “Krimp,” zegt topvrouw Rintel van KLM, “mag geen doel op zich zijn.” Maakt zij dat uit? Dat moet nou juist wel het doel zijn. Het gaat er niet om hoeveel vliegtuigen er in onze lucht passen, het gaat erom welke luchtvaart bij ons past. Dat vinden 32 gemeenten die onder de geplande vierde route liggen, dat vindt de provincie Utrecht, dat vinden meer dan 76.000 mensen die onze petitie hebben getekend, het aantal groeit nog steeds snel, dat vinden de dieren en de planten in de natuurgebieden.

Voer de discussie, volksvertegenwoordigers, durf het aan, breek de macht van hen die zich verrijken aan onze lucht ten koste van ons welzijn. Welvaart kan, met minder luchtvaart.