Een vleesvarken mag vanaf 2040 eindelijk eens op haar zij liggen, is dat de grote verbetering?

Vanaf 2040 mogen vleesvarkens in Nederland eindelijk op hun zij liggen. Het is schandalig dat een dier in Nederland al decennia beperkt wordt tot zoiets simpels als op je zij liggen. Zeker omdat het grootste deel van het leven van deze varkens bestaat uit liggen. Dat dit nu als onderdeel van een 'dierwaardige varkenshouderij' wordt gepresenteerd, is schaamteloos. Alsof de ambitie van een vleesvarken niet verder zou reiken dan dat. Een dierwaardige toekomst moet méér betekenen dan enkel de mogelijkheid om een andere houding aan te nemen.

Elbert Roest presenteerde gisteren de contouren voor een dierwaardige varkenshouderij. De voorgestelde ‘verbeteringen’ blijken echter niets meer dan kruimels. Van wezenlijke veranderingen in het dagelijks leven van vleesvarken en fokzeugen is geen sprake.

Neem de limiet voor ammoniak in de stal: maximaal 20 parts per million (ppm). Deze drempel wordt gepresenteerd als een stap vooruit, maar betekent in de praktijk dat varkens ook na 2040 nog steeds te maken krijgen met geïrriteerde luchtwegen en ogen. Dit leidt tot ademhalingsproblemen, stress en verhoogde vatbaarheid voor ziekten. Bovendien belemmert het hun gedrag en welzijn, met negatieve gevolgen voor hun gezondheid en groei. Een grens van 20 ppm draagt op geen enkele manier bij aan een toekomst waarin varkens vrij kunnen ademen of zich daadwerkelijk goed voelen. Een varken kan bij 5ppm pas een gezond en gelukkig leven leiden.

En de leeftijd dat de biggen bij de moeder weggehaald mogen worden gaat in 2040 naar 28 dagen. Dat deze (nog steeds veel te lage) speenleeftijd nu wordt gepresenteerd als een vooruitgang is leugenachtig. Want Europese regelgeving uit 2008 heeft dit al vastgelegd. Om dit nu onder een dierwaardigheid te scharen is echt een schoffering voor de biggetjes die tot 2040 al met 21 dagen bij hun moeder weg worden gehaald.

Het streven naar een positieve emotionele toestand, een kernprincipe van een dierwaardige veehouderij, wordt met deze plannen volledig genegeerd. Maar als dit rapport de ambitie laat zien voor een dierwaardige veehouderij dan blijft geluk voor een varken een verre illusie.

Het is duidelijk waarom dit plan zo teleurstellend is: de dieren zijn niet gehoord. Door wie zijn zij vertegenwoordigd geweest in dit overleg? Hoe kun je, zonder de belangrijkste spelers te consulteren, met een geloofwaardig plan komen? Want de ambitie van een vleesvarken gaat echt verder dan simpelweg op haar zij kunnen liggen. Zolang de stem van de dieren ontbreekt, blijven de resultaten schamel en betekenisloos. Het is hoog tijd om terug te gaan naar de tekentafel en de dieren een serieuze plek aan tafel te geven. Alleen dan kan er sprake zijn van een werkelijk dierwaardige veehouderij.